BIỂN MẶN

(Nguyễn Trọng Tạo)

Tôi ăn biển hàng ngày từng hạt muối trắng tinh

Tôi ăn bình minh mọc lên nắng mặn

Tôi ăn gió thổi về từ biển

Tôi ăn rì rầm sóng

Và sữa Mẹ nhiều khi mặn đắng

Chan nước mắt biển Đông

Đôi vai cha lấp lánh lân tinh

Mồ hôi muối

Áo quầng quầng vết trắng

Bà nội nhai trầu đung đưa vōng

Kể chuyện xửa chuyện xưa

Có ông tướng cụt đầu hóa núi đá cụt đầu cắm ngoài biển cả

Nước mắt vợ thành sông chảy ra biển tìm chồng

Nước mắt mặn từ lòng

Nước biển mặn từ yêu...

Những đứa con theo mẹ đi tìm cha

Tràn về phía biển

Những đứa con như cây lim cây sến

Từ rừng đổ xuống

Từ châu thổ trồi lên

Những đứa con xẻ gỗ đóng thuyền

Rút dây rừng đan lưới.

(Nguyễn Trọng Tạo, Biển mặn, http://vannghequandoi.com.vn)

Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ là gì?

Phương pháp giải

Căn cứ vào các đặc điểm hình thức để xác định thể thơ 

Lời giải chi tiết

Đoạn thơ được viết theo thể thơ: Tự do

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ để xác định và phân tích tác dụng 

Lời giải chi tiết

- Điệp cấu trúc: "Tôi ăn..."

- Tác dụng:

+ Tạo nhịp điệu dồn dập, khẳng định mối quan hệ gắn bó máu thịt, sự hòa nhập sâu sắc của con người với biển cả. Biển không còn là đối tượng bên ngoài mà đã trở thành nguồn sống, thành máu thịt.

+ Làm nổi bật hình tượng "Tôi" ở đây không chỉ là một cá nhân mà có thể là đại diện cho cả một cộng đồng người dân vùng biển. Họ "ăn" biển, sống bằng biển và biển nuôi dưỡng họ cả về vật chất lẫn tinh thần.

Phương pháp giải

Phân tích ý nghĩa hình ảnh, liên hệ với các yếu tố văn hóa, lịch sử.

Lời giải chi tiết

- Nỗi đau mất mát, sự hy sinh thầm lặng: Nó gợi đến hình ảnh những người vợ, người mẹ mòn mỏi chờ chồng, cha ra khơi mà không trở về. Nước mắt của họ nhiều đến nỗi hóa thành dòng sông.

- Tình yêu thủy chung, son sắt: Dòng sông nước mắt ấy vẫn "chảy ra biển tìm chồng" thể hiện một tình yêu, sự chờ đợi vượt qua cả sự sống và cái chết.

- Sự hóa thân, sự hòa nhập vào thiên nhiên: Nỗi đau và tình yêu của con người đã trở thành một phần của tự nhiên, của đất trời (nước mắt hóa sông), cho thấy sự gắn bó và bi tráng của cuộc sống nơi đây.

Phương pháp giải

Khái quát nội dung của các câu thơ được trích dẫn.

Lời giải chi tiết

Đoạn thơ đã khắc họa một cách chân thực và sinh động hình ảnh thế hệ những "đứa con" kế tục sự nghiệp của cha ông với một sức sống mãnh liệt và ý chí kiên cường. Trước hết, họ hiện lên với tầm vóc vững chãi, khỏe khoắn được so sánh với "cây lim cây sến" - những loại gỗ rừng quý giá, cứng cỏi. Sức mạnh ấy không phải là của một cá nhân riêng lẻ, mà là một lực lượng hùng hậu, tuôn trào từ mọi ngả đường đất nước: "Từ rừng đổ xuống/ Từ châu thổ trồi lên". Các động từ mạnh "đổ xuống", "trồi lên" gợi một khí thế sục sôi, sẵn sàng dâng trào. Và quan trọng hơn cả, họ không chỉ có sức mạnh, mà còn có hành động cụ thể, quyết tâm chinh phục biển khơi: "xẻ gỗ đóng thuyền/ Rút dây rừng đan lưới". Những công việc ấy cho thấy sự chủ động, sáng tạo và tinh thần lao động cần cù để biến tiềm lực thành hiện thực. Qua đó, đoạn thơ không chỉ ngợi ca vẻ đẹp khỏe khoắn của con người lao động mà còn khẳng định mạnh mẽ ý chí tiếp nối truyền thống, quyết tâm bám biển của thế hệ hôm nay.