Khi tôi vun trồng xanh những ước mơ

Mẹ gánh mùa đông xuống đồng chiêm mặn

Lội dòng sông tát ánh trăng chống hạn

Cây lúa gầy nhễ nhại giọt phù sa

Có một thời xuân sắc mẹ đi qua

Để cánh đồng xanh bao thì con gái

Mẹ tính tuổi bằng hai lần gặt hái

Bằng nhọc nhằn nắng hạn lại mưa giông

Gửi dấu tay khắp thửa ruộng xứ đồng

Thương cái vạc cái cò ngày giáp hạt

Mẹ giữ dành hạt giống sau mùa gặt

Cái chum sành truyền lại sự ấm no

Cơn gió Lào cho mắt mẹ âu lo

Cỏ dại mọc tràn bờ xôi, ruộng mật

Đám lá lúa cứa nóng bừng da mặt

Ngọn cỏ gừng đâm nhói những bước chân

[…]

Và tôi như hạt thóc vàng bé nhỏ

Mẹ đã gieo hi vọng ở trên đồng

Chợt lo sợ ngày cuối mùa, hết vụ

Hạnh phúc mẹ chờ chẳng kịp trổ bông.

(Trích Mẹ và cánh đồng, Trần Văn Lợi 2, in trong tập miền gió cát, NXB Thanh Niên, 2000, tr.18)

Xác định thể thơ của đoạn trích trên.

Phương pháp giải

Đọc và xác định những hình ảnh, từ ngữ thể hiện sự vất vả, tảo tần của mẹ

Lời giải chi tiết

Những hình ảnh, từ ngữ gợi lên sự vất vả, tảo tần của “mẹ”:

Mẹ gánh mùa đông xuống đồng chiêm mặn

Lội dòng sông tát ánh trăng chống hạn

Cây lúa gầy nhễ nhại giọt phù sa

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về biện pháp nhân hoá

Lời giải chi tiết

– Biện pháp tu từ nhân hóa: “Trời phơi”; “Bông lúa cúi xuống ước mong”

– Tác dụng:

+ Làm cho lời thơ giàu hình ảnh, giàu sức gợi, tăng tính biểu cảm và hấp dẫn cho người đọc

+ Làm nổi bật thế giới thiên nhiên (trời, bông lúa) trở nên gần gũi, sinh động, có hồn, có những hành động, suy nghĩ, tình cảm như con người.

+ Qua đó, tác giả thể hiện một cách sâu sắc niềm vui được mùa, sự hòa hợp giữa con người và vũ trụ, đồng thời ca ngợi công lao của người mẹ, người nông dân và tình cảm biết ơn sâu sắc.

Phương pháp giải

Đọc và xác định tình cảm, thái độ của tác giả

Lời giải chi tiết

- Bài thơ thể hiện tình cảm trân trọng, biết ơn sâu sắc của tác giả dành cho người mẹ tảo tần, hi sinh cả tuổi xuân và sức lực vì con cái và cuộc sống mưu sinh nơi đồng ruộng.

- Thái độ của tác giả vừa là niềm xúc động, vừa là nỗi xót xa, day dứt, đặc biệt khi nghĩ về những hi vọng mà mẹ dành trọn cho con, có thể chưa kịp đơm hoa kết trái.

- Tác giả cũng bày tỏ sự trân quý những giá trị lao động thầm lặng và hi sinh cao cả của mẹ trong hành trình nuôi con khôn lớn.

Phương pháp giải

Liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết

Niềm tin và hi vọng mà cha mẹ dành cho con cái chính là nguồn động lực to lớn, nâng bước ta trên hành trình trưởng thành. Dù cuộc sống vất vả, gian nan, nhưng cha mẹ vẫn không ngừng “gieo” ước mơ và chờ mong từng thành quả nhỏ nhoi từ con. Đó là tình yêu thương thầm lặng nhưng bền bỉ, là niềm tin không điều kiện. Biết trân trọng điều đó, chúng ta sẽ sống có trách nhiệm hơn, không phụ sự hi sinh và kì vọng lớn lao ấy.