Anh ra khơi

            Mây treo ngang trời những cánh buồm trắng

            Phút chia tay, anh dạo trên bến cảng

            Biển một bên và em một bên

 

            Biển ồn ào, em lại dịu êm

            Em vừa nói câu chi rồi mỉm cười lặng lẽ

            Anh như con tàu lắng sóng từ hai phía

            Biển một bên và em một bên

 

            Ngày mai, ngày mai khi thành phố lên đèn

            Tàu anh buông neo dưới chùm sao xa lắc

            Thăm thẳm nước trời, nhưng anh không cô độc

            Biển một bên và em một bên

 

            Đất nước gian lao chưa bao giờ bình yên

            Bão thổi chưa ngừng trong những vành tang trắng

            Anh đứng gác. Trời khuya. Đảo vắng

            Biển một bên và em một bên

 

            Vòm trời kia có thể sẽ không em

            Không biển nữa. Chỉ mình anh với cỏ

            Cho dù thế thì anh vẫn nhớ

            Biển một bên và em một bên...

(Thơ tình người lính biển, Trần Đăng Khoa, trích Bên cửa sổ máy bay, NXB Tác phẩm mới, 1985)

Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của bài thơ.

Phương pháp giải

Đọc và xác định hình ảnh được so sánh với anh

Lời giải chi tiết

Hình ảnh được sử dụng để so sánh với anh trong bài thơ: con tàu lắng sóng từ hai phía

Phương pháp giải

Đọc và xác định hiệu quả nghệ thuật

Lời giải chi tiết

Tác dụng của hình thức lời tâm sự anh với em trong bài thơ:

- Làm cho bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, tạo nên sự gần gũi quen thuộc như một lời tự sự mang đậm chất trữ tình của người lính.

- Khắc họa rõ nét những cảm xúc chân thực như tình yêu, nỗi nhớ, sự hy sinh của người lính một cách sâu sắc và đầy cảm động.

- Qua đó, thể hiện sự thấu hiểu, trân trọng của tác giả dành cho những tình cảm giản dị, chân thành của người lính.

Phương pháp giải

Đọc và xác định sự vận động cảm xúc

Lời giải chi tiết

Sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình anh trong bài thơ diễn biến như sau: 

Mở đầu bài thơ là sự chia ly, nỗi xót xa khi phải rời xa người con gái mình yêu. Trái tim người lính tràn ngập những bâng khuâng như chia tình làm đôi ngả: yêu biển và yêu em. "Biển một bên và em một bên" như thể hiện sự trân trọng, yêu thương và trách nhiệm của người lính đối với tình yêu và Tổ quốc. Do đó, biển và em như tiếp thêm sức mạnh giúp người lính kiên cường khi đối mặt với biển khơi và công việc, anh không cảm thấy cô độc vì cả hai bên cạnh. Cuối cùng, anh cảm nhận sự gian lao, vất vả của đất nước và nguyện cống hiến vì nó. Và dù "chỉ mình anh với cỏ" nhưng người lính ấy vẫn sẽ mãi mang theo ký ức về biển và em, đặt ở trong tim.

Phương pháp giải

Xác định tình cảm của nhân vật trữ tình và nêu nhận xét

Lời giải chi tiết

Tình cảm của anh dành cho biển và em trong bài thơ sâu sắc như một phần máu thịt trong tim. Biển và em đều là những hình ảnh mang tính biểu tượng trong cuộc sống của anh. Biển tượng trưng cho công việc, trách nhiệm của người lính, còn em đại diện cho tình yêu, niềm tin và hy vọng. Anh coi biển và em như hai phần không thể tách rời trong cuộc sống của mình, dù ở bất kì nơi đâu vẫn hiện diện trong lòng. Hình ảnh "chỉ mình anh với cỏ" như dự cảm về điều không lành đối với người lính song dù phải đối mặt với những nguy hiểm ấy, trong lòng anh vẫn mãi khắc ghi hình ảnh của biển và em, đậm sâu.