TIẾNG ĐÀN BẦU

Lữ Giang

Lắng tai nghe đàn bầu

Ngân dài trong đêm thâu

Tiếng đàn là suối ngọt

Cho thời gian lên màu.

Tiếng đàn bầu của ta

Lời đằm thắm thiết tha

Cung thanh là tiếng mẹ

Cung trầm là giọng cha.

Đàn ngày xưa mất nước

Dây đồng lẻ não nuột

Người hát xẩm mắt mù

Ôm đàn đi trong mưa.

Mừng Việt Nam chiến thắng

Đàn bầu ta dạo lên

Nghe niềm vui sâu đậm

Việt Nam - Hồ Chí Minh.

(Lữ Giang - Thơ Việt Nam 1954-1964, Mã Giang Lâm sưu tầm, tuyển chọn và giới thiệu, NXB, 1997, tr. 155)

Xác định thể thơ của bài thơ trên.

Đọc và xác định những từ ngữ miêu tả tiếng đàn bầu

Lời giải chi tiết

Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả tiếng đàn bầu trong khổ thơ thứ nhất là

- Ngân dài (trong đêm thâu)

- Suối ngọt

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về biện pháp so sánh

Lời giải chi tiết

- BPTT so sánh:

Cung thanh là tiếng mẹ

Cung trầm là giọng cha.

- Tác dụng:

+ Tạo ra cách diễn đạt giàu hình ảnh, tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ

+ Nhấn mạnh vẻ đẹp với những cung bậc cảm xúc phong phú sâu sắc của âm thanh tiếng đàn bầu qua đó thể hiện tình yêu, niềm tự hào về giá trị của tiếng đàn bầu – một loại hình âm nhạc đậm đà bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc

Phương pháp giải

Xác định các từ ngữ miêu tả tiếng đàn bầu trong 2 khổ thơ và so sánh

Lời giải chi tiết

- Tiếng đàn trong khổ thơ thứ ba: là tiếng đàn thể hiện tâm trạng não nuột, buồn bã, sầu thảm khi đất nước bị xâm lăng...

- Tiếng đàn trong khổ thơ thứ tư: là tiếng đàn của chiến thắng, thể hiện niềm vui của nhân dân ta khi đất nước được tự do, thắng lợi.

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản

Từ nội dung rút ra thái độ, tình cảm của tác giả

Lời giải chi tiết

- Yêu mến, tự hào về tiếng đàn bầu của quê hương, dân tộc.

- Tình yêu quê hương đất nước, yêu những giá trị văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc.