Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

THỜI GIAN LÀ VÀNG

Ngạn ngữ có câu: Thời gian là vàng. Nhưng vàng thì mua được mà thời gian không mua được. Thế mới biết vàng có giá mà thời gian là vô giá.

Thật vậy, thời gian là sự sống. Bạn vào bệnh viện mà xem, người bệnh nặng, nếu kịp thời chạy chữa thì sống, để chậm là chết.

Thời gian là thắng lợi. Bạn hỏi các anh bộ đội mà xem, trong chiến đấu, biết nắm thời cơ, đánh địch đúng lúc là thắng lợi, để mất thời cơ là thất bại.

Thời gian là tiền. Trong kinh doanh, sản xuất hàng hóa đúng lúc là lãi, không đúng lúc là lỗ.

Thời gian là tri thức. Phải thường xuyên học tập thì mới giỏi. Học ngoại ngữ mà bữa đực, bữa cái, thiếu kiên trì, thì học mấy cũng không giỏi được.

Thế mới biết, nếu biết tận dụng thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội. Bỏ phí thời gian thì có hại và về sau hối tiếc cũng không kịp.

(Phương Liên - Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục)

Xác định phương thức biểu đạt của văn bản trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng yêu cầu đề bài

Tầm quan trọng của tiết kiệm.

c. Triển khai thành bài văn hoàn chỉnh

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

- Giới thiệu vấn đề: Tiết kiệm là thói quen quan trọng trong cuộc sống hiện nay.

- Nêu ý nghĩa chung: Giúp con người quản lý tài chính tốt, phòng ngừa rủi ro, và sử dụng tài nguyên hiệu quả.

* Thân bài

- Giải thích

+ Tiết kiệm là gì: Biết chi tiêu hợp lý, không phung phí, tích lũy cho hiện tại và tương lai.

+ Chi tiêu hợp lý là gì: Lập kế hoạch chi tiêu, ưu tiên những nhu cầu cần thiết, tránh tiêu xài vô ích.

- Nguyên nhân, lý do cần tiết kiệm

+ Cuộc sống hiện nay nhiều nhu cầu, nhiều rủi ro tài chính.

+ Không biết tiết kiệm dễ dẫn đến thiếu thốn, nợ nần hoặc lãng phí tài nguyên.

- Tác hại khi không biết tiết kiệm

+ Tiêu xài hoang phí, không có dự phòng khi cần.

+ Ảnh hưởng đến học tập, công việc, gia đình, và cuộc sống lâu dài.

- Cách tiết kiệm và chi tiêu hợp lý

+ Lập kế hoạch chi tiêu hằng ngày, hằng tháng.

+ Ưu tiên nhu cầu cần thiết, hạn chế mua sắm vô ích.

+ Tích lũy một phần thu nhập cho tương lai.

- Bài học, liên hệ bản thân

+ Rèn luyện thói quen tiết kiệm từ nhỏ.

+ Biết quản lý tài chính giúp sống độc lập, tự chủ và có trách nhiệm.

* Kết bài

- Khẳng định lại tầm quan trọng của tiết kiệm và chi tiêu hợp lý.

- Kêu gọi bản thân và mọi người hãy hình thành thói quen này để quản lý cuộc sống tốt hơn.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích: Thời gian là vàng, là sự sống, là thắng lợi, là tri thức; bỏ phí thời gian là lãng phí cơ hội.

- Nguyên nhân: Một số người lãng phí thời gian do lười biếng, thiếu kế hoạch, ham chơi hay không xác định mục tiêu.

- Tác hại: Học tập kém, bỏ lỡ cơ hội thành công, ảnh hưởng đến sự nghiệp và cuộc sống.

- Cách sử dụng hợp lý: Lập kế hoạch, ưu tiên việc quan trọng, học tập đều đặn, làm việc hiệu quả, hạn chế việc vô bổ.

- Bài học, liên hệ bản thân: Biết trân trọng thời gian giúp đạt kết quả tốt trong học tập, công việc và rèn luyện bản thân.

Có sự sáng tạo trong cách viết