Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

“THAM LAM” ĐỐI VỚI NGƯỜI KHÁC CHÍNH LÀ NGUỒN GỐC

CỦA MỌI THÓI XẤU

… Ngoài ra, ranh giới giữa thói xấu và đức tốt chỉ là một sợi tóc. Ví dụ như thói ngạo mạn và lòng dũng cảm. Thói lỗ mãn và tính cương trực. Thói ngoan cố và lòng thành thực. Tính nông nổi và sự nhanh nhạy. Tố chất gốc tự nó không phải là xấu.

Tuy vậy, duy có một thứ, vốn dĩ tố chất gốc đã là xấu, cho nên bất cứ ở đâu, dù ở mức độ nào và nhằm mục đích ra sao, thì nó vẫn cứ là thói xấu. Thứ đó chính là tham lam.

Tham lam thường ngấm ngầm nảy sinh trong lòng. Tham vọng khiến người ta lập mưu tính kế hãm hại người khác nhằm thoả mãn sự ghen tức, hay xoa dịu nỗi bất hạnh của chính mình. Vì thế những kẻ ôm ấp lòng tham không hề đóng góp gì mà chỉ phá hoại hạnh phúc xã hội.

Ghen ghét, lường gạt, giả dối là những thói mà người ta thường gọi là lừa đảo bịp bợm. Đây là một thói đê tiện. Nhưng nó không phải là nguyên nhân đẻ ra sự tham lam. Ngược lại, phải thấy rằng chính tham lam đã sản sinh ra những thói đê tiện ấy mới đúng.

Tham lam là nguồn gốc của mọi thói xấu. Có thể nói: Không có thói xấu nào trong con người mà lại không xuất phát từ tham lam.

Thái độ cay cú ngờ vực, ghen tức, hèn nhát... cũng từ tham lam mà ra. Từ những hành vi thậm thụt, mật đàm, mưu mô cho đến việc lôi kéo bè cánh, ám sát, nổi loạn... tất cả đều phát sinh từ tham lam.

Trên phạm vi quốc gia, những tai hoạ do lòng tham gây ra khiến cho dân chúng đều trở thành nạn nhân. Khi đó thì mọi lợi ích công đều biến thành lợi ích riêng của một nhóm người.

                 (Trích Khuyến học, Fukuzawa Yukichi, Phạm Hữu Lợi dịch, NXB Dân trí)

Xác định phương thức biểu đạt của văn bản.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng yêu cầu đề bài

Cách phòng tránh bạo lực học đường.

c. Triển khai thành bài văn hoàn chỉnh

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

- Giới thiệu vấn đề: Bạo lực học đường là vấn đề đáng lo ngại hiện nay.

- Nêu ý nghĩa: Việc phòng tránh giúp môi trường học tập an toàn, lành mạnh.

* Thân bài

- Giải thích: Bạo lực học đường là hành vi gây tổn thương về thể chất, tinh thần hoặc xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bạn học.

- Nguyên nhân

+ Học sinh chưa biết kiểm soát cảm xúc và giải quyết xung đột.

+ Ảnh hưởng tiêu cực từ gia đình, bạn bè, mạng xã hội.

+ Thiếu sự quan tâm, định hướng của nhà trường.

- Tác hại

+ Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh.

+ Làm giảm tự tin, sợ hãi, ảnh hưởng đến học tập.

+ Gây môi trường học tập không an toàn, thiếu đoàn kết.

- Cách phòng tránh

+ Học sinh: rèn luyện kỹ năng giao tiếp, kiểm soát cảm xúc, biết từ chối bạo lực.

+ Nhà trường: giáo dục đạo đức, kỹ năng sống; tổ chức tư vấn tâm lý, hoạt động ngoại khóa.

+ Phụ huynh: quan tâm, nắm bắt tâm lý con, giáo dục cư xử đúng mực.

+ Xã hội: tuyên truyền về tác hại của bạo lực học đường, xây dựng môi trường văn minh.

- Bài học rút ra

+ Biết tôn trọng người khác, tự kiểm soát hành vi của bản thân.

+ Hợp tác cùng nhà trường và xã hội để tạo môi trường học tập an toàn.

* Kết bài

- Khẳng định tầm quan trọng của việc phòng tránh bạo lực học đường.

- Kêu gọi học sinh, nhà trường, phụ huynh và xã hội chung tay xây dựng môi trường học tập lành mạnh.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích

+ Tham lam là tố chất gốc vốn đã xấu, khác với các tính cách khác vừa có thể tốt, vừa có thể xấu.

+ Tham lam xuất hiện âm thầm, thúc đẩy con người hành động để thỏa mãn lợi ích cá nhân.

- Biểu hiện

+ Gây ra ghen ghét, lừa gạt, mưu mô, hãm hại người khác.

+ Từ cá nhân đến xã hội, tham lam có thể biến lợi ích chung thành lợi ích riêng, gây bất công, tai họa.

- Tác hại

+ Là nguyên nhân sâu xa sinh ra mọi thói xấu và tệ nạn xã hội.

+ Ảnh hưởng đến hạnh phúc cá nhân, tình cảm xã hội và an nguy của quốc gia.

Có sự sáng tạo trong cách viết