VĂN THUNG MỄ THANH

(Hồ Chí Minh)

Phiên âm:

Văn thung mễ thanh

Mễ bị thung thì, ngận thống khổ

Ký thung chi hậu, bạch như miên

Nhân sinh tại thế dã giá dạng

Khốn nạn thị nhĩ ngọc thành thiên.

 

Dịch nghĩa:

Nghe tiếng giã gạo

Gạo lúc đang giã, rất đau đớn

Lúc giã xong rồi, trắng tựa bông

Người sống trên đời cũng như vậy

Gian nan là dịp rèn giũa mình thành ngọc.

 

Dịch thơ:

Nghe tiếng giã gạo

Gạo đem vào giã bao đau đớn

Gạo giã xong rồi, trắng tựa bông

Sống ở trên đời người cũng vậy

Gian nan rèn luyện mới thành công.

(Văn Trực- Văn Phụng dịch, Thơ Hồ Chí Minh, NXB Văn học, 2008, trang 160)

Thể thơ của văn bản là gì?

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ để nhận diện 

Lời giải chi tiết

- Ẩn dụ: Hình ảnh hạt gạo bị giã dập là ẩn dụ cho những gian nan, thử thách mà con người phải trải qua trong cuộc sống.

- So sánh: “bạch tựa miên”

- Nhân hóa: “mễ” thống khổ (gạo đau đớn)

Phương pháp giải

Đọc hiểu, tóm tắt ý nghĩa câu thơ.

Lời giải chi tiết

Câu cuối bài thơ, tác giả khuyên chúng ta: Hãy xem những gian nan, thử thách trong cuộc sống là cơ hội để rèn luyện bản thân, để trở nên mạnh mẽ, tinh túy và thành công hơn, giống như viên ngọc được mài giũa.

Phương pháp giải

Liên hệ, huy động vốn hiểu biết về các câu nói có ý nghĩa tương tự.

Lời giải chi tiết

+ Câu tục ngữ: “Có chí thì nên”

+ Câu tục ngữ “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”.

+ “Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên”

+ “Lòng quyết tâm vô hình có thể tựu thành hầu như mọi thứ, và trong nó chính là sự khác biệt giữa vĩ nhân và kẻ tầm thường.” (Benjamin Franklin)

+ “Tôi tin rằng cuộc sống là một chuyến hành trình, thường khó khăn và đôi khi tàn nhẫn không ngờ, nhưng chúng ta đều được chuẩn bị tốt cho nó nếu ta biết nắm lấy tài năng của bản thân và cho phép chúng nảy nở.” (Les Brown)

Phương pháp giải

Khái quát hóa bài học, ý nghĩa từ nội dung toàn bài thơ.

Lời giải chi tiết

Cuộc sống luôn chứa đựng những khó khăn, thử thách. Thay vì sợ hãi hay né tránh, chúng ta cần dũng cảm đối mặt và xem đó như một quá trình rèn giũa bản thân. Chính những trải nghiệm gian khổ ấy sẽ tôi luyện cho chúng ta bản lĩnh, trí tuệ và giúp ta vươn tới những giá trị tốt đẹp, thành công rực rỡ trong tương lai.