Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Sáng 18 tháng 11, tôi thức dậy, người khoan khoái. Tôi lên boong tàu và lại thấy viên thuyền phó đang nói câu mà tôi đã nghe được nhiều lần. Tôi bỗng hiểu nghĩa câu nói đó. Đúng là ông ta nói rằng "biển bình yên vô sự". Biển bát ngát, mênh mông, chẳng thấy một cánh buồm, cũng chẳng thấy những mỏm đá của đảo Crét-xpô! Biển đã nuốt tất cả màu sắc của quang phổ mặt trời, chỉ còn lại một màu xanh ngắt! Tôi đang mải ngắm cảnh đẹp của đại dương thì thuyền trưởng Nê-mô lên boong và bắt đầu quan sát thiên văn. Hình như ông ta không để ý gì đến tôi. Sau đó, Nê-mô tì tay lên buồng lái và đăm đăm nhìn về phía xa khơi. Lúc này độ hai mươi thủy thủ bước lên boong. Họ kéo lưới mà họ đã quăng đêm trước.

[…]Tôi đinh ninh là tàu sắp lặn, nên muốn trở về phòng. Nhưng lúc đó thuyền trưởng Nê-mô quay về phía tôi và nói:

- Thưa ngài giáo sư, ngài hãy nhìn xem biển có phải là một sinh vật không? Biển lúc thì giận dữ, khi thì dịu hiền. Ban đêm biển cũng ngủ như chúng ta và giờ đây đang tỉnh dậy, khoan khoái sau một giấc ngủ ngon! Nê mô chẳng chào hỏi gì. Hình như con người bí hiểm này đang tiếp tục một câu chuyện bị bỏ dở, ông ta nói:

- Giáo sư nhìn xem: đại dương tỉnh giấc dưới ánh nắng dịu hiền. Nó bắt đầu cuộc sống ban ngày. Thật kỳ thú khi quan sát những biểu hiện đầy sức sống của cơ thể nó! Biển có tim, có mạch máu, và tôi hoàn toàn đồng ý với nhà bác học Mô-ri, người đã phát hiện ra rằng nước ở đại dương cũng tuần hoàn, hệt như sự tuần hoàn của máu trong cơ thể sống. Nê-mô chẳng đợi trả lời, và tôi cũng thấy nếu ngắt lời ông ta bằng nhiều câu “vâng”, “tất nhiên”, “rất đúng” trống rỗng thì thật là thừa. Ông ta như tự nói với mình và sau mỗi câu lại im lặng hồi lâu.

Nê-mô im lặng và chăm chú nhìn biển cả, môi trường mà ông ta đang cố sức nghiên cứu cặn kẽ. Một lát sau, ông ta nói:

- Biển chứa một lượng muối đáng kể. Nếu như có thể tập trung tất cả muối bị hòa tan trong đại dương lại thì nó sẽ chất thành một khối bằng bốn triệu rưởi dặm khối. Và nếu trải đều trên mặt đất thì nó sẽ tạo thành một lớp dày hơn mười mét. Nhưng ngài chớ tưởng rằng muối chứa trong nước biển là do sự trái tính của thiên nhiên. Không phải đâu! Muối làm giảm sự bốc hơi của nước biển và giúp các miền khí hậu ôn hòa tránh được mưa nhiều. Vai trò làm cân đối hoạt động của thiên nhiên trên trái đất thật quan trọng, thật vinh quang!

 […] Và cuộc sống thật sự là ở đây, chỉ ở đây thôi! Tôi tin là có khả năng xây dựng những thành phố ngầm, những tòa nhà ngầm dưới biển cứ mỗi sáng lại nổi lên mặt nước để dự trữ không khí trong lành giống như tàu Nau-ti-lúx. Những thành phố độc lập, những thành phố tự do...

                                                   (Trích Chương 18 - Hai vạn dặm dưới đáy biển)

Xác định thể loại của đoạn trích trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng yêu cầu đề bài

Kể lại thể hiện tinh thần chiến đấu kiên cường của Nguyễn Tri Phương.

c. Triển khai thành bài văn hoàn chỉnh

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

- Giới thiệu nhân vật: Nguyễn Tri Phương – vị tướng nổi tiếng trong lịch sử chống Pháp, biểu tượng cho lòng trung dũng và tinh thần chiến đấu quật cường.

- Dẫn dắt: Kể lại một sự kiện tiêu biểu thể hiện tinh thần kiên cường của ông.

* Thân bài

- Hoàn cảnh lịch sử

+ Thời gian: giữa thế kỷ XIX, triều đình Nguyễn đang chống lại quân xâm lược Pháp.

+ Nguyên nhân: Pháp tấn công để chiếm đóng và mở rộng thuộc địa tại Việt Nam; nhân dân và quân đội phải bảo vệ đất nước.

- Diễn biến sự kiện (ví dụ: trận bảo vệ thành Hà Nội hoặc thành Gia Định)

+ Nguyễn Tri Phương chỉ huy quân đội chiến đấu với tinh thần quyết tử.

+ Dù bị thương nặng hoặc gặp khó khăn về quân số, vũ khí, ông vẫn kiên cường chỉ huy binh lính.

+ Quân lính dưới quyền được khích lệ tinh thần nhờ lòng dũng cảm và quyết tâm của Nguyễn Tri Phương.

- Kết quả và ý nghĩa

+ Quân Pháp bị kháng cự mạnh, nhiều trận đánh tuy khốc liệt nhưng thể hiện tinh thần bất khuất của quân dân Việt Nam.

+ Nguyễn Tri Phương trở thành tượng đài về lòng trung nghĩa, tinh thần chiến đấu không khuất phục.

* Kết bài

- Bày tỏ cảm nghĩ: khâm phục lòng dũng cảm, tinh thần chiến đấu kiên cường của Nguyễn Tri Phương.

- Bài học rút ra: noi gương tinh thần yêu nước, kiên cường, quyết tâm bảo vệ Tổ quốc.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Miêu tả vẻ đẹp đại dương

+ Biển bát ngát, màu xanh ngắt, bình yên nhưng đầy sức sống.

+ Ánh sáng mặt trời phản chiếu trên mặt nước, tạo không gian huyền ảo.

+ Biển thay đổi, lúc dịu hiền, lúc giận dữ, giống như một sinh vật sống.

- Cảm nhận nhân vật “tôi” và thuyền trưởng Nê-mô

+ Nhân vật “tôi” say mê, tò mò trước vẻ đẹp và sức sống của đại dương.

+ Thuyền trưởng Nê-mô quan sát, nghiên cứu biển với tinh thần khoa học và trí tưởng tượng phong phú.

- Ý nghĩa

+ Thể hiện vẻ đẹp kì thú, sống động của thiên nhiên.

+ Khơi gợi tinh thần khám phá, trí tò mò và khát vọng tự do, sáng tạo của con người.

Có sự sáng tạo trong cách viết