Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

[1] Thực ra, hoàn cảnh là một bức tranh không màu, nó đen tối hay tươi sáng là do chính bạn lựa chọn màu vẽ. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, chúng ta luôn có nhiều hơn một sự lựa chọn!

[2] Cuộc sống có thể cho bạn muối mặn, nhưng lựa chọn bỏ ngay vào miệng để nhận lấy sự đắng chát hay bỏ vào chén canh nhạt để có món canh thơm ngon là do bạn. Con người có thể cho bạn sự trọng vọng hay khinh rẻ, bạn có thể lựa chọn đón nhận hay phớt lờ. Số phận ban cho cỏ dại sự chà đạp, xa lánh của con người, tuy nhiên, số phận cũng để cho cỏ dại lựa chọn nở hoa hay héo úa. Và bạn đã biết, cỏ dại lựa chọn điều gì. Rõ ràng, bạn luôn có quyền lựa chọn thái độ sống cho mình, chỉ là đôi khi, bạn lười biếng lựa chọn và để cho số phận kéo đi.

(Đến cỏ dại còn đàng hoàng mà sống…, Phạm Sỹ Thanh,

 NXB Thế giới, 2019, Tr.46-47)

(0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt của đoạn trích trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một đoạn văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài.

b. Xác định được vấn đề nghị luận

Ước mơ

c. Triển khai vấn đề

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài: Giới thiệu vấn đề: Trong cuộc sống, lời cảm ơn và lời xin lỗi là những câu nói nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn.

* Thân bài:

- Giải thích:

+ Lời cảm ơn: bày tỏ lòng biết ơn, thể hiện sự trân trọng người khác.

+ Lời xin lỗi: thừa nhận lỗi lầm, hàn gắn mối quan hệ, tránh hiểu lầm.

- Biểu hiện trong cuộc sống:

+ Trong gia đình: nói lời cảm ơn khi nhận giúp đỡ, xin lỗi khi làm sai.

+ Trong trường học: cảm ơn bạn bè, thầy cô; xin lỗi khi làm phiền hoặc vô tình làm tổn thương người khác.

+ Trong xã hội: biết cảm ơn khi được giúp, xin lỗi khi gây phiền hà cho người khác.

- Ý nghĩa:

+ Giúp con người sống văn minh, lịch sự.

+ Xây dựng tình bạn, tình người thêm gắn bó.

+ Rèn luyện tính khiêm tốn, biết tôn trọng người khác.

- Liên hệ bản thân: Em sẽ thường xuyên nói lời cảm ơn và xin lỗi đúng lúc để sống tốt hơn và giữ quan hệ hòa thuận với mọi người.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị của việc biết nói lời cảm ơn và xin lỗi.

- Kêu gọi mọi người, đặc biệt là học sinh, tích cực thực hành để sống đẹp, văn minh và có trách nhiệm.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Biểu hiện thái độ sống tích cực:

+ Luôn lạc quan, tin tưởng vào bản thân.

+ Biết kiên trì, nỗ lực, không bỏ cuộc trước khó khăn.

+ Giữ phẩm chất tốt đẹp, sống có trách nhiệm với bản thân và người khác.

- Vai trò/ý nghĩa:

+ Giúp con người vượt qua thử thách.

+ Gây ấn tượng tốt với người xung quanh.

+ Mang lại hạnh phúc, thành công trong cuộc sống.