Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

CHIẾC LÁ

Chim sâu hỏi chiếc lá:

- Lá ơi! Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho tôi nghe đi!

- Bình thường lắm, chẳng có gì đáng kể đâu.

- Bạn đừng có giấu! Nếu bình thường vậy, sao bông hoa kia lại có vẻ rất biết ơn bạn?

- Thật mà! Cuộc đời tôi rất bình thường. Ngày nhỏ, tôi là một búp non. Tôi lớn dần lên thành một chiếc lá và cứ là chiếc lá như thế cho đến bây giờ.

- Thật như thế sao? Đã có lần nào bạn biến thành hoa, thành quả, thành một ngôi sao, thành vầng mặt trời đem lại niềm vui cho mọi người như trong các câu chuyện cổ tích mà bác gió thường rì rầm kể suốt đêm ngày chưa?

- Chưa. Chưa một lần nào tôi biến thành một thứ gì khác tôi cả. Suốt đời, tôi chỉ là một chiếc lá nhỏ nhoi bình thường.

- Thế thì chán thật! Bông hoa kia đã làm tôi thất vọng. Hoa ơi, bạn chỉ khéo bịa chuyện.

- Tôi không bịa chút nào đâu. Mãi mãi tôi kính trọng những chiếc lá bình thường như thế. Chính nhờ họ mới có chúng tôi – những hoa, những quả, những niềm vui mà bạn vừa nói đến.

(Theo Những truyện hay viết cho thiếu nhi của Trần Hoài Dương,

 NXB Kim Đồng, năm 2019)

(0,5 điểm) Văn bản Chiếc lá được viết theo thể loại nào?

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích: Sự cống hiến thầm lặng là những việc làm nhỏ bé, âm thầm vì lợi ích của người khác và cộng đồng.

- Chứng minh, bình luận:

+ Trong đời sống, có nhiều người như “chiếc lá” – lặng lẽ hi sinh, không đòi hỏi được ca ngợi.

+ Chính họ góp phần tạo nên “bông hoa” – thành quả và niềm vui cho mọi người.

- Liên hệ bản thân: em học được bài học biết ơn và cố gắng sống có ích.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định được câu chuyện được kể

Kể lại một trải nghiệm khiến bản thân vui và tự hào.

c. Triển khai câu chuyện

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

- Giới thiệu chủ đề: Trong cuộc sống, đôi khi những việc làm tốt nhỏ bé cũng mang lại niềm vui và sự tự hào.

- Dẫn vào trải nghiệm cụ thể của bản thân (ví dụ: giúp bạn, giúp người già, tham gia hoạt động từ thiện, nhặt được đồ rơi trả lại người mất…).

* Thân bài

- Hoàn cảnh

+ Thời gian: khi nào xảy ra (ví dụ: giờ ra chơi, dịp cuối tuần, trong lớp học…).

+ Địa điểm: ở đâu (trường học, sân chơi, đường phố…).

+ Nhân vật liên quan: bản thân, bạn bè, thầy cô, người được giúp đỡ…

- Diễn biến sự việc

+ Mô tả việc làm tốt mà em đã thực hiện.

+ Cảm xúc của em khi thực hiện hành động đó: hồi hộp, lo lắng, hào hứng, quyết tâm…

+ Phản ứng của người khác khi được giúp đỡ (ví dụ: cảm ơn, vui mừng…).

- Kết quả và ý nghĩa

+ Việc làm tốt đem lại kết quả gì (người khác vui, hoàn thành nhiệm vụ, giúp môi trường sạch đẹp…).

+ Cảm xúc của bản thân: vui, tự hào, hạnh phúc vì hành động có ích.

* Kết bài

- Rút ra bài học: việc làm tốt dù nhỏ cũng mang ý nghĩa, giúp bản thân và mọi người vui vẻ.

- Bày tỏ quyết tâm thực hiện nhiều việc tốt hơn trong tương lai.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.