(4,0 điểm) Hãy viết bài văn nghị luận về đạo lí: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” trong quan hệ gia đình và xã hội.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Nghị luận về đạo lí: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

- Giới thiệu vấn đề: Con người sống trong xã hội cần biết trân trọng công lao của người khác.

- Nêu đạo lí: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” nhắc nhở mỗi người luôn biết ơn, ghi nhớ và báo đáp công ơn của người đã giúp đỡ mình.

* Thân bài

- Giải thích

+ “Ăn quả”: hưởng thành quả, kết quả từ lao động, sự giúp đỡ, dạy dỗ.

+ “Nhớ kẻ trồng cây”: biết ơn người đã bỏ công sức, thời gian để tạo ra kết quả ấy.

=> Đạo lí nhấn mạnh tinh thần biết ơn, tôn trọng và báo đáp công ơn của người khác.

- Biểu hiện trong gia đình và xã hội

+ Trong gia đình:

• Biết ơn cha mẹ, ông bà, anh chị đã nuôi dưỡng, dạy dỗ.

• Giúp đỡ, chăm sóc người thân khi họ già yếu.

+ Trong xã hội:

• Biết ơn thầy cô, bạn bè, những người đã giúp đỡ trong học tập và công việc.

• Thể hiện lòng biết ơn bằng việc giữ chữ tín, góp sức xây dựng cộng đồng, giúp đỡ người khác khi có thể.

- Vai trò, ý nghĩa

+ Giúp con người sống có trách nhiệm, biết trân trọng và tôn trọng công lao của người khác.

+ Xây dựng mối quan hệ gia đình và xã hội bền vững, tình người gắn bó.

+ Giáo dục thế hệ trẻ tấm lòng biết ơn, tinh thần sẻ chia, sống có đạo đức và nhân văn.

- Phản đề

+ Có người cho rằng biết ơn là chuyện nhỏ, quan trọng là hưởng thụ thành quả của mình.

+ Tuy nhiên, nếu không biết ơn, con người dễ trở nên ích kỷ, hời hợt, mất đi sự gắn kết và niềm tin trong xã hội.

- Bài học rút ra

+ Luôn ghi nhớ công lao của cha mẹ, thầy cô và những người xung quanh.

+ Thể hiện lòng biết ơn qua hành động, lời nói và việc làm cụ thể.

+ Biết ơn giúp xây dựng con người tốt đẹp và xã hội văn minh, thân thiện.

* Kết bài

- Khẳng định giá trị quan trọng của đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” trong cuộc sống hiện nay.

- Nhấn mạnh: sống biết ơn không chỉ là đạo đức cá nhân mà còn góp phần xây dựng gia đình và xã hội hòa thuận, tốt đẹp.

- Kêu gọi mọi người luôn trân trọng công lao của người khác và thực hành lòng biết ơn trong đời sống hằng ngày.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.