Đọc văn bản sau rồi thực hiện các yêu cầu bên dưới:

ĐÀN KIẾN ĐỀN ƠN

Trong khu rừng nọ, một đàn kiến sa vào vũng nước. Ở trên cành cây gần bên, có một chú chim nhỏ vừa ra khỏi tổ, thấy động lòng thương, chú bay vụt ra nhặt mấy cọng rác thả xuống làm cầu cho đàn kiến đi qua.

Ngày tháng trôi qua, chú chim ấy cũng không còn nhớ đến đàn kiến nọ. Loài chim nhỏ này rất thích làm tổ trên cành sơn trà bởi vì cành cây tua tủa những gai nhọn hoắt. Sơn trà dùng gai làm vũ khí chống kẻ thù và khi ấy sơn trà che chở luôn cho cả tổ chim.

Mèo, quạ to xác nhưng khó mà len lỏi vào giữa những mũi gai sắc nhọn để đến được gần tổ chim. Nhưng một hôm con mèo rừng xám bất chấp gai góc cứ tìm cách lần mò tới gần tổ chim nọ. Bỗng từ đâu có một đàn kiến dày đặc đã nhanh chóng tản đội hình ra khắp cành sơn trà nơi có tổ chim đang ở. Mèo rừng hốt hoảng bỏ chạy ngay bởi nó nhớ có lần kiến lọt vào tai đốt đau nhói.

Đàn kiến bị sa vào vũng nước ngày ấy đã không quên ơn chú chim đã làm cầu cứu thoát mình khỏi vũng nước.

Nguồn: Đàn kiến đền ơn - Kho Tàng Truyện Ngụ ngôn Chọn lọc.

Phương thức biểu đạt chính của văn bản là

a. Bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Mở bài, thân bài, kết bài

b. Xác định đúng yêu cầu của đề.

Viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến về vấn đề: Rừng mang lại nhiều lợi ích cho con người. Con người cần bảo vệ rừng.

c. Nghị luận về vấn đề: Rừng mang lại nhiều lợi ích cho con người. Con người cần bảo vệ rừng.

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau:

1. Mở bài:

 - Nêu vấn đề nghị luận: Rừng mang lại nhiều lợi ích cho con người. Con người cần bảo vệ rừng.

- Bày tỏ quan điểm: tán thành.

2. Thân bài:

- Trình bày thực chất của ý kiến, quan niệm đã nêu để bàn luận.

a. Giải thích rừng là gì?

Ví dụ:

   - Hiểu một cách đơn giản thì rừng chính là hệ sinh thái bao gồm quần thể thực vật, động vật, vi sinh vật, …cùng sinh trưởng và phát triển trên những vùng đất cao rộng, đặc biệt là đồi núi. Có thể khẳng định rằng: rừng là một phần không thể thiếu trong môi trường tự nhiên.

b. Vì sao bày tỏ quan điểm tán thành?

   Ví dụ: Em hoàn toàn đồng ý với ý kiến: “Rừng mang lại nhiều lợi ích cho con người. Con người cần bảo vệ rừng.” vì: rừng mang lại cho chúng ta những nguồn lợi vô cùng to lớn về vật chất, tinh thần. Và hơn thế nữa thực tế cho thấy rằng, cao hơn cả giá trị vật chất rừng còn là chính cuộc sống của chúng ta.

c. Thể hiện thái độ tán thành ý kiến vừa nêu bằng các ý:

- Bảo vệ rừng là góp phần bảo vệ môi trường sống.

+ Rừng là ngôi nhà chung của muôn loài thực vật, động vật trong đó có những loài quý hiếm. Ngôi nhà ấy không được bảo vệ sẽ dẫn đến những hậu quả về mặt sinh thái.(Dẫn chứng… )

+ Rừng là lá phổi xanh của Trái Đất. Chỉ riêng hình ảnh lá phổi cũng đã nói lên sự quan trọng vô cùng của rừng với cuộc sống con người. ( Dẫn chứng:…. )

+ Rừng ngăn nước lũ, chống xói mòn, điều hòa khí hậu,... Hầu như mọi hiện tượng bất thường của khí hậu đều có nguồn gốc từ việc con người không bảo vệ rừng. ( Dẫn chứng:…)

- Bảo vệ rừng là bảo vệ những nguồn lợi kinh tế to lớn mà rừng đem lại cho con người.

+ Rừng cho gỗ quý, dược liệu, thú, khoáng sản,…

+ Rừng thu hút khách du lịch sinh thái.

- Rừng đã góp phần bảo vệ an ninh quốc phòng.

+ Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù.

+ Rừng đã che chở, giúp ích cùng con người đánh giặc.

d. Bài học nhận thức và hành động

- Bàn luận mở rộng:

Ví dụ: Một thực tế hiện nay là hiện tượng chặt phá rừng đang ngày càng diễn ra phổ biến, nhiều cánh rừng đầu nguồn bị xóa sổ. Người dân vùng núi đã đốt rừng để làm nương rẫy. Khoáng sản còn bị khai thác một cách trái phép,…Đó là những hành vi đáng lên án, cần phải có những quy định xử phạt nghiêm minh đến từ pháp luật.

- Nêu được trách nhiệm cụ thể.

Ví dụ:

 + Chúng ta phải có ý thức bảo vệ rừng.

 + Bảo vệ rừng tức là khai thác có kế hoạch; không chặt phá, đốt rừng bừa bãi; khai thác rừng đúng cách; trồng rừng, khôi phục những khu rừng bị tàn phá,…

 + Cần tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ rừng.

→ Những hành động nhỏ bé sẽ góp phần tích cực trong việc bảo vệ rừng.

(Lưu ý: Học sinh có thể có nhiều cách trình bày khác nhau. Vì vậy giáo viên cần linh hoạt đánh giá và cho điểm theo thực tế bài làm của học sinh.)

3. Kết bài:

Khẳng định tính xác đáng của ý kiến được người viết tán thành và sự cần thiết của việc tán thành ý kiến đó.

* Cách cho điểm:

- Điểm 2,5 - 3,0: Triển khai các ý hợp lí, đúng trọng tâm, lí lẽ thuyết phục, dẫn chứng tiêu biểu .

- Điểm 1,5 - 2,25: Triển khai khá hợp lí các ý, lí lẽ tương đối thuyết phục, có dẫn chứng.

- Điểm 0,5 – 1,25: Triển khai ý rất sơ lược, chung chung, chưa làm nổi bật được vấn đề.

- Điểm 0: Không làm bài hoặc lạc nội dung.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

 e. Sáng tạo: Có sự sáng tạo về dùng từ, diễn đạt, lựa chọn lí lẽ, dẫn chứng để bày tỏ ý kiến một cách thuyết phục.