Trong những cuốn sách đã đọc, nhân vật nào đã để lại cho em ấn tượng sâu sắc? Viết bài văn phân tích nhân vật đó.

Em đã được tìm hiểu và thực hành tóm tắt truyện trong bài 1. Bầu trời tuổi thơ

và tập làm thơ bốn chữ, năm chữ trong bài 2. Khúc nhạc tâm hồn. Để thực hiện được bài tập này, em cần chú ý các bước sau:

- Tóm tắt truyện trên cơ sở trả lời ngắn gọn những câu hỏi sau: Truyện kể về sự việc gì? Có những nhân vật nào? Câu chuyện xảy ra ở đâu, bao giờ? Câu chuyện mở đầu, diễn biến và kết thúc thế nào?

- Từ văn bản, sơ đồ tóm tắt, có thể chuyển thể thành truyện tranh. Tham khảo cách trình bày tóm tắt một phần nội dung truyện Bầy chim chìa vôi trong SGK (tr. 110 - 111). Em cũng có thể tham khảo cách tóm tắt truyện bằng hình thức thơ bốn chữ, năm chữ trong bài làm của bạn học sinh như hình dưới.

Sơ đồ tham khảo là một gợi ý cho em. Tuy nhiên, em có thể xem lại SGK (tr. 104 - 106) phần Đọc cùng nhà phê bình để nắm vững hơn các yêu cầu và cách trình bày một văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học.

Cần chú ý:

- Giới thiệu được tên tác phẩm, vấn đề cần bàn luận, hoàn cảnh đời sống trong tác phẩm.

- Nêu được ý kiến về đặc điểm nội dung của tác phẩm: đề tài, vấn đề đời sống trong tác phẩm, ý nghĩa, chủ đề.

- Nêu được ý kiến về đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm: ngôn ngữ, biện pháp nghệ thuật, hình ảnh,...

* Bài văn mẫu tham khảo:

Viết về cuốn sách Chuyện con mèo dạy hải âu bay

“Một câu chuyện khiến tâm hồn nở hoa, một thế giới vẹn nguyên, trong sáng và nhân hậu sâu xa, một câu chuyện như viên ngọc khó tìm, dành cho mọi trẻ em và người lớn”. Tôi đang nói đến cuốn sách "Chuyện con mèo dạy hải âu bay" của nhà văn Luis sepúlveda, nhà xuất bản hội Nhà văn.

Cuốn sách là món quà vô cùng quý giá mà cô bạn Khánh Đăng đã dành tặng tôi. Một cuốn sách nhẹ nhàng nhưng đầy ý nghĩa nhân văn. Một cuốn sách mà ở đó, tôi học được sự tận tâm và tầm quan trọng của việc giữ lời hứa. “Chuyện con mèo dạy hải âu bay” là một câu chuyện đầy tình người và tình mèo gói gọn trong 140 trang sách. Một câu chuyện cổ tích, một câu chuyện tưởng chừng hết sức phi lí chuyện con mèo dạy hải âu bay. Tôi đã rất thắc mắc khi lần đầu cầm cuốn sách trên tay: không có cánh, làm sao một con mèo lại có thể dạy hải âu bay? Đọc đến trang cuối cùng, tôi đã tìm ra lời giải: Cuộc sống muôn màu, mỗi loài một khác nhưng tình yêu thương thì không! Và chú mèo Zorba đã dạy được hải âu bay bằng tất cả tình yêu thương của mình.

“Tôi hứa rằng tôi sẽ không ăn quả trứng!”

“Tôi xin hứa rằng tôi sẽ chăm lo cho quả trứng đến khi con chim non ra đời.”

“Tôi hứa sẽ dạy nó bay."

Câu chuyện kể về chàng mèo Zorba mập ú và hành trình thực hiện ba lời hứa với Kengah cô hải âu tội nghiệp đã chết vì váng dầu trên biển, sau khi để lại quả trứng. Tưởng chừng đó chỉ là lời hứa an ủi để nàng hải âu Kengah nhắm mắt yên lòng nhưng Zorba đã khiến nó trở thành lời hứa cộng đồng mèo ở bến cảng. Bắt một con mèo ấp trứng thật sự không hề đơn giản chút nào. Trong những ngày khó khăn đó, thỉnh thoảng Zorba thấy thật uổng phí thì giờ, bởi có vẻ như nó đang chăm lo một vật thể không sức sống. Thậm chí, cơ thể nó còn bị chuột rút do không được vận động. Nhưng khi quả trứng nứt ra, một cái đầu trắng, bé xíu, ướt nhẹp thò ra khỏi vỏ trứng, con chim non chiếp chiếp gọi "Má!" thì bao mệt mỏi, vất vả, khó khăn trước đó tan biến hết. Zorba xúc động khiến nó "ngượng hồng lựng cả mình". Zorba đã gặp phải nhiều khó khăn khi yêu thương đứa con khác biệt của mình, nhưng nó chấp nhận điều đó. Nó bắt ruồi cho con chim nhỏ ăn mặc cho bị gọi là con mèo mập khùng điên đang tập thể dục. Vì Lucky bé bỏng Zorba đã phải thương lượng với lũ chuột hôi hám. Nó bỏ thời gian hội ý và tư vấn để dạy cho hải âu bay một việc mà chính nó cũng không làm được.

Chú mèo Zorba mập ú, mèo Secretario nhanh nhảu, Đại tá quyền quý, mèo Einstein uyên bác hay cả chú mèo Bốn Biển đều cố gắng dạy cô bé hải âu ấy học bay, một điều mà họ chưa bao giờ thực hành. Nhưng bằng tất cả tình yêu thương, bằng sự tận tâm của mình, họ đã đánh thức Lucy tìm lại khả năng của chính mình: "Con là chim hải âu và con phải sống cuộc đời của một con hải âu. Con phải bay”. Tôi đã thấy Ở Zorba, một con mèo can đảm, một con mèo trọng lời hứa. Nó hoàn toàn có thế hủy lời hứa khi cô hải âu đã chết, nhưng với tất cả danh dự của một con mèo, nó đã giữ lại và thực hiện lời hứa ấy bằng tất cả sự nhiệt và tình yêu thương của mình. Con người chúng ta có lẽ nên xem lại bản thân mình khi nhìn thấy một con mèo như thế, đôi khi ta nói những lời hứa rồi lại dễ dàng nuốt trôi những lời hứa ấy!

“Chúng ta đã dành cho con sự chăm sóc mà không hề nghĩ tới việc biến con thành con mèo. Chúng ta yêu con như yêu một con hải âu. Chúng ta cảm thấy con cũng yêu chúng ta như vậy, chúng ta là bạn con, là gia đình của con và chúng ta muốn con biết rằng nhờ con, chúng ta đã học được một điều đáng tự hào: Chúng ta học được cách trân trọng, quý mến và yêu thương một kẻ không giống chúng ta”. Những lời giảng giải của Zorba với “đứa con” Lucky đã giúp tôi nhận ra để thấu hiểu và yêu thương kẻ khác là một việc rất khó nhưng không phải không thể: “Thật dễ dàng để chấp nhận yêu thương một kẻ nào đó giống mình thật sự rất khó khăn và con đã giúp chúng ta làm được điều đó”. Con mèo mun ấy đã làm được, đã yêu thương con hải âu, chăm sóc nó mà không hề nghĩ tới việc biến con hải âu thành một con mèo. Chúng ta cũng thấy một con người như nhà thơ, đã thấu hiểu mèo Zorba mà chấp nhận giúp đỡ nó. Một con người cũng đã vượt qua luật bất thành văn của loài người là những loài khác không nói được tiếng người để đến giúp đỡ một con mèo dạy hải âu bay.

Cuốn sách còn cho tôi thấy những bà mẹ tuyệt vời. Là mẹ hải âu đã vất vả chống chọi với cái chết từ vết dầu đang phủ lên thân nó, chống chọi với những giọt dầu đang thấm vào nó, chống chọi với cái chết để lo cho cuộc đời của đứa con trong quả trứng sắp sinh ra. Tôi thấy hình ảnh của một người mẹ vĩ đại. Người mẹ thứ hai là Zorba, mặc dù là anh mèo, nhưng nó luôn được Lucky gọi là má: “Con yêu má, Zorba. Má là con mèo tuyệt vời nhất thế giới”. Và má Zorba ấy đã rơi nước mắt khi nhìn thấy “đứa con” của mình bay lượn trên trời.

Tôi còn thấy ở câu chuyện này tình bạn thật đẹp giữa những con mèo, việc của một con mèo cũng là việc của tất cả những con mèo vùng cảng. Tôi cũng thấy ở đó những sự tàn phá của con người tác động đến thiên nhiên thông qua lời kể của chú mèo Bốn Biển, qua cái chết thương tâm của nàng hải âu Kengah . . . Thiết nghĩ con người chúng ta phải suy nghĩ và hành động đúng đắn để bảo vệ môi trường. Đừng để những việc làm vô ý thức của chúng ta hôm nay giết chết những thế hệ mai sau.

Gấp cuốn sách lại, tôi vẫn nghe giọng nói đáng yêu của cô hải âu bé nhỏ Lucky: “Con yêu má, Zorba!”. Tình yêu thương chỉ đơn giản vậy thôi, trong trẻo và tự nhiên!

“Chuyện con mèo dạy hải âu bay” thật sự là một câu chuyện nhẹ nhàng, tình cảm nhưng vô cùng xúc động, đầy triết lí, nhân văn, một câu chuyện khiến tâm hồn nở hoa.