(Ngữ liệu ngoài sgk) Nỗi niềm với mẹ miền Trung

“(…) Thương lắm mẹ miền Trung - mẹ tôi trong những ngày lũ lụt. Cái cột, cái kèo vẹo xiêu, cái thúng cái mủng nhẹ trôi chìm trong xoáy nước. Gia tài mẹ có gì nhiều nhặn đâu, tất cả đã dồn vào cho đàn con, tất cả đều chỉ ở cây cối quanh trong vườn. Những dây bầu dây bí, những cây chanh cây bưởi những luống rau khóm hành và rộng ra hơn là những vạt lúa uốn câu đang đòng đòng bén sữa - Sữa mẹ hay sữa lúa? Gia tài mẹ có gì đâu là mớ tép riu là con cá bống quẫy đuôi lách chách búng vào chiều lạnh để ăn cái đậm đà phù sa chân ruộng. Mẹ bòn mót chắt lọc để bữa cơm có thêm tiếng xuýt xoa hôi hổi nóng của bát canh rau tập tàng, để được mời lên đặt xuống. Gia tài của mẹ có gì đâu, là sợi dây trầu bền bỉ leo từng ngấn thân cau giờ như ngấn lụt, ngấn của bàng hoàng, ngấn riết vào ký ức trí nhớ như vân gỗ thân cây xoắn vào nhau bện thừng, bện lũ bện cả bao món nợ chất chồng. Chạn bếp, chạn gỗ có cao được thêm nữa đâu. Mái tranh ngấm mưa thì đã mục, mái ngói ngấm nước thì đã bục. Và mái trời đâu chỉ còn chở che mà xé toang mái rách, mà rạch đêm sấm chớp. Chỉ còn lại mái ấm cuộc đời, mái ấm tình người là muôn đời muôn thuở bền chặt…”

(Trích tùy bút "Nỗi niềm với mẹ miền Trung" của Nhà thơ Nguyễn Ngọc Phú)

Câu 1

**Văn bản Nỗi niềm với mẹ miền Trung thuộc thể loại gì?**

Xem đáp án

Lời giải

Văn bản thuộc thể loại tùy bút, giàu chất trữ tình và bộc lộ cảm xúc cá nhân sâu sắc.

Câu 2

Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản là gì?

Xem đáp án

Lời giải

Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp miêu tả, tự sự và nghị luận.

Câu 3

Hình ảnh người mẹ miền Trung trong những ngày lũ lụt được gợi tả qua những chi tiết nào?

Xem đáp án

Lời giải

Mẹ gắn bó với những vật dụng, của cải giản dị: dây bầu, dây bí, cây chanh, cây bưởi, luống rau, mớ tép riu, con cá bống...; mái tranh mục nát, mái ngói bục nước; mẹ tần tảo bòn mót để bữa cơm có thêm canh rau tập tàng.

Câu 4

Hình ảnh “sữa mẹ hay sữa lúa” gợi cho em cảm nhận gì?

Xem đáp án

Lời giải

Đây là hình ảnh so sánh, gợi sự gắn bó khăng khít giữa tình mẹ và thiên nhiên, giữa sự chắt chiu nuôi dưỡng của mẹ với sự sống của cây lúa; thể hiện tình thương bao la, nguồn sống dạt dào mẹ dành cho con.

Câu 5

Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu: “Sợi dây trầu bền bỉ leo từng ngấn thân cau giờ như ngấn lụt, ngấn của bàng hoàng, ngấn riết vào ký ức trí nhớ như vân gỗ thân cây xoắn vào nhau bện thừng, bện lũ bện cả bao món nợ chất chồng”? Tác dụng?

Xem đáp án

Lời giải

- Biện pháp: điệp từ “ngấn”.

- Tác dụng: gợi sự bền bỉ, dai dẳng của cuộc đời mẹ; những gian khổ và ký ức sâu nặng in hằn trong tâm trí, đồng thời khắc họa sức sống mãnh liệt, kiên cường.

Câu 6