Bài tập Chuyên đề Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá ở Việt Nam có đáp án

* Khái niệm di sản văn hoá: là hệ thống những giá trị văn hoá vật chất và tinh thần, mang tính đặc trưng của một nền văn hóa cụ thể, được lưu giữ và trao truyền qua các thế hệ.

* Cách phân loại di sản văn hóa: có nhiều cách để phân loại di sản văn hoá, tuy nhiên, cách phân loại phổ biến là dựa theo hình thái biểu hiện của di sản văn hoá, theo đó, di sản văn hóa được phân thành hai loại: di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa phi vật thể.

* Cách xếp hạng di sản văn hóa: các di sản văn hoá của Việt Nam được xét duyệt theo những tiêu chí cụ thể về di sản phi vật thể và di sản vật thể. Việc xếp hạng di sản văn hoá chỉ áp dụng cho các di sản văn hoá vật thể, cụ thể là các di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh.

- Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia: là những di sản văn hoá phi vật thể mang tính tiêu biểu cho quốc gia, khi đáp ứng đủ các tiêu chí như có tính đại diện, thể hiện bản sắc cộng đồng, phản ánh sự đa dạng văn hóa và sự sáng tạo của con người…

- Di sản văn hoá vật thể quốc gia:

+ Di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh (xếp hạng theo 3 cấp): di tích cấp tỉnh; di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt

+ Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia: là những hiện vật độc bản, độc đáo, có giá trị văn hóa - lịch sử đặc biệt, được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận danh hiệu.

* Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị đặc sắc của di sản văn hoá được thực hiện qua các nhóm giải pháp sau:

- Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác quản lí nhà nước về di sản văn hoá; phân cấp quản lí, phát huy tính chủ động, sáng tạo của các cấp chính quyền và nhân dân trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

- Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng để người dân hiểu sâu sắc và toàn diện hơn về di sản, tự hào và trân trọng các giá trị di sản.

- Xử lí nghiêm theo pháp luật các trường hợp vi phạm về công tác bảo vệ và khai thác di sản.

- Sử dụng và phát huy có hiệu quả nguồn lực xã hội hoá, xây dựng cộng đồng trách nhiệm, thu hút các thành phần kinh tế tham gia trong công tác bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá.

- Đưa dạy học di sản vào trường học thông qua nhiều hình thức như dạy học tại di sản, tham quan, trải nghiệm,... góp phần hình thành ý thức bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá của mỗi học sinh.

- Di sản văn hoá được hiểu là hệ thống những giá trị văn hoá vật chất và tinh thần, mang tính đặc trưng của một nền văn hóa cụ thể, được lưu giữ và trao truyền qua các thế hệ.

- Di sản văn hoá phải trải qua sự “thẩm định của thời gian”, khẳng định các giá trị tiêu biểu và tinh tuý, mang tính bền vững, được cộng đồng thừa nhận và được phân loại theo các tiêu chí quy định.

Lựa chọn: giới thiệu về Dân ca quan họ

* Giới thiệu tổng quan về: Dân ca quan họ

- Dân ca quan họ là hình thức hát giao duyên của người dân đồng bằng Bắc Bộ, chủ yếu là vùng Kinh Bắc (Bắc Ninh, Bắc Giang hiện nay).

- Dân ca quan họ ra đời vào khoảng thế kỉ XI hoặc thế kỉ XVII.

- Dân ca quan họ được hợp thành từ nhiều yếu tố: âm nhạc, lời ca, phục trang, lễ hội,... đã trở thành nét văn hoá rất đặc sắc của người dân Kinh Bắc qua nhiều thế kỉ.

- Năm 2009, dân ca Quan họ được UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.

* Giá trị của dân ca quan họ:

- Giá trị nghệ thuật:

+ Nghệ nhân Quan họ là những người có kĩ năng hát “vang, rền, nền, nẩy” rất điêu luyện, thuộc nhiều bài, hát nhiều giọng...

+ Lời ca Quan họ rất giàu tính ẩn dụ, trong sáng, phản ánh đời sống và tâm tư của người dân,..

- Giá trị kết nối cộng đồng:

+ Trong các làng Quan họ, các liền anh, liền chị luôn gắn bó, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau.

+ Giữa các làng Quan họ, các liền anh, liền chị kết bạn theo nguyên tắc khác phái... Từ đó, cộng đồng được gắn kết không chỉ trong một làng mà còn với các làng khác.

- Lưu truyền tri thức dân gian:

+ Các giá trị nghệ thuật của dân ca Quan họ, cách thức ứng xử của các làng Quan họ,... đã trở thành những tri thức dân gian được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

+ Dân ca Quan họ có giá trị lưu truyền tri thức dân gian, nhưng luôn biến đổi, thích nghi với hoàn cảnh mới. Đây là cơ sở để dân ca Quan họ được bảo tồn và phát triển bền vững.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên mang tính tham khảo

- Một số di sản văn hoá vật thể của Việt Nam: Thành nhà Hồ (Thanh Hóa); Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội); đô thị cổ Hội An (Quảng Nam); Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam); Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội); Dinh Độc Lập (Thành phố Hồ Chí Minh); Địa đạo Củ Chi (Thành phố Hồ Chí Minh)…

- Một số di sản văn hoá phi vật thể của Việt Nam: nghi lễ Then của đồng bào dân tộc Tày, Nùng; Nghi lễ cấp sắc của đồng bào dân tộc Dao; không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên; Dân ca quan họ; Ca trù; Hát Xoán (Phú Thọ); Dân ca ví, dặm Nghệ - Tĩnh; Nghi lễ và trò chơi kéo co; Tín ngưỡng thờ Hùng Vương và lễ hội Đền Hùng…

Lưu ý: Học sinh trình bày theo sự hiểu biết của bản thân

(*) Lựa chọn: Di tích lịch sử - văn hoá đã được xếp hạng ở thành phố Hồ Chí Minh:

- Di tích cấp thành phố:

+ Nhà thờ Thủ Thiêm  (số 58 Khu phố 1, phường Thủ Thiêm, Quận 2)

+ Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm (số 76 Khu phố 1, phường Thủ Thiêm, Quận 2).

+ Trường Trung học Phổ thông chuyên Trần Đại Nghĩa (tọa lạc tại khu trung tâm Quận 1, giáp với ba mặt đường: số 135 Hai Bà Trưng, 20 Lý Tự Trọng và cổng Nguyễn Du)

+ Trường Trung học Cơ sở Võ Trường Toản (tọa lạc tại số 11 đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Bến Nghé, Quận 1)

+ Lăng Võ Tánh (tọa lạc tại số 19, đường Hồ Văn Huê, Phường 9, quận Phú Nhuận)

- Di tích quốc gia:

+ Trụ sở UBND TPHCM (số 86, đường Lê Thánh Tôn, phường Bến Nghé, Quận 1)

+ Đình Thần Linh Đông (số 28, đường Chương Dương, phường Linh Chiểu, quận Thủ Đức)

- Di tích quốc gia đặc biệt:

+ Dinh Độc Lập (số 135, đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Bến Thành, Quận 1)

+ Địa đạo Củ Chi (Đường Tỉnh Lộ 15, ấp Phú Hiệp, xã Phú Mĩ Hừn, huyện Củ Chi).

- Bảo vật quốc gia: tượng phật Đồng Dương; tượn nữ thần Devi; Tượng phật Lợi Mĩ; Tượng thần Surya; tượng phật Sơn Thọ - Trà Vinh…(các tượng này đều được lưu giữ tại bảo tạng lịch sử thành phố Hồ Chí Minh)

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo