Ở một loài côn trùng, cặp nhiễm sắc thể giới tính ở giới cái là XX, giới đực là XY; tính trạng màu sắc cánh do hai cặp gen phân li độc lập quy định. Cho con cái cánh đen thuần chủng giao phối với con đực cánh trắng thuần chủng (P), thu được F₁ có 100% cá thể cánh đen. Cho con đực F₁ lai với con cái có kiểu gen đồng hợp tử lặn, thu được F_a có kiểu hình phân li theo tỉ lệ: 2 con đực cánh trắng : 1 con cái cánh đen : 1 con cái cánh trắng. Cho F₁ giao phối ngẫu nhiên, thu được F₂. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Tính trạng màu sắc cánh di truyền theo quy luật tương tác bổ sung và liên kết giới tính.

II. Trong số con cánh trắng ở F₂, số con đực chiếm tỉ lệ 5/7.

III. Trong số con cánh đen ở F₂, số con đực chiếm tỉ lệ là 1/3.

IV. Trong số con đực ở F, số con cánh trắng chiếm tỉ lệ là 5/8.

Đáp án D

I đúng. Đực F₁ lai phân tích, thu được F_a có kiểu hình phân li theo tỉ lệ: 2 con đực cánh trắng : 1 con cái cánh đen : 1 con cái cánh trắng.

→ Tính trạng di truyền theo quy luật tương tác bổ sung và liên kết giới tính.

Quy ước gen:

A-B- quy định cánh đen;

A-bb + aaB- + aabb đều quy định cánh trắng.

Vì hai cặp gen tương tác bổ sung nên chỉ có 1 cặp liên kết giới tính, có thể cặp Aa hoặc cặp Bb liên kết giới tính đều cho kết quả đúng.

Ta có:

P: Cái đen thuần chủng (AAX^BX^B) × Đực trắng thuần chủng (aaX^bY)

→ F₁ có kiểu gen AaX^BX^b, AaX^BY

Cho F₁ lai với nhau: AaX^BX^b × AaX^BY

F₂ có: 6A-X^BX- : 3A-X^BY : 3A-XbY : 2aaX^BX- : 1aaX^BY : 1aaX^bY

Tỉ lệ kiểu hình = 6 con cái cánh đen : 3 con đực cánh đen : 2 con cái cánh trắng : 5 con đực cánh trắng.

II đúng. Trong số con cánh trắng ở F₂, số con đực chiếm tỉ lệ = 5/7

III đúng. Trong số con cánh đen ở F₂, số con đực chiếm tỉ lệ = 1/3IV Trong số con đực ở F₂, số con cánh trắng chiếm tỉ lệ = 5/8

Nếu tính trạng di truyền theo quy luật tương tác bổ sung loại 9: 7 và có 1 cặp gen nằm trên NST giới tính X thì ở phép lai AaX^BX^b × AaX^BY thu được đời con có:

- Trong số các cá thể có kiểu hình A-B-, cá thể đực chiếm tỉ lệ = 1/3.

- Trong số các cá thể có kiểu hình đối lập với A-B- của F1, cá thể đực chiếm tỉ lệ = 5/7