Phải nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến đánh thức người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó. Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng nam bắc qua điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản, nó chuyển hướng sang tây bắc, vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế. Từ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo mà từ đó, người ta luôn luôn nhìn thấy dòng sông mềm như tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi. Những ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” như người Huế thường miêu tả. Giữa đám quần sơn lô xô ấy, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng thượng lưu “Bốn bề núi phủ mây phong – Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng Vạn Niên”. Đó là vẻ đẹp trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà…

(Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2010, Tr.198 -199)

          Phân tích hình tượng sông Hương trong đoạn văn trên; từ đó nhận xét cái tôi của tác giả trong đoạn trích.

Phân tích hình tượng sông Hương, nhận xét cái tôi của tác giả trong đoạn trích.

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đầy đủ các phân mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài giới thiệu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Hình tượng sông Hương và nhận xét cái tôi của tác giả trong đoạn trích.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm:

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm

- Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn chuyên viết bút kí, có phong cách tài hoa, uyên bác.

- Ai đã đặt tên cho dòng sông? là bài kí xuất sắc, viết tại Huế tháng 1 năm 1981, tiêu biểu cho phong cách Hoàng Phủ Ngọc Tường.

0,5

* Phân tích hình tượng sông Hương trong đoạn trích

- Hình tượng sông Hương

+ Sông Hương mang vẻ đẹp của sức trẻ và niềm khát khao của tuổi thanh xuân (người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại; chuyển dòng liên tục, vòng những khúc quanh đột ngột, vẽ một hình cung thật tròn, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, vượt qua, đi giữa âm vang, trôi đi…)

+ Khi đi qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo, dòng sông mềm như tấm lụa.

+ Khi đi qua những ngọn đồi phía tây nam thành phố, sông Hương vẻ đẹp huyền ảo và biến ảo “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”.

+ Khi lặng lẽ chảy dưới chân những rừng thông u tịch với những lăng tẩm đồ sộ mà kiêu hãnh âm u của các vua chúa triều Nguyễn, sông Hương mang vẻ đẹp trầm mặc, mang màu sắc triết lí, cổ thi.

+ Sông Hương bừng sáng, tươi tắn và trẻ trung khi gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà,...

- Hình tượng sông Hương được khắc họa bằng ngôn ngữ gợi cảm, tinh tế; các hình ảnh ẩn dụ, so sánh... đặc sắc; hai bút pháp kể và tả được kết hợp nhuần nhuyễn…

2,0

0,5

* Nhận xét cái tôi của tác giả trong đoạn trích.

Cái tôi tài hoa, uyên bác:

+ Thể hiện ở trí tưởng tượng sáng tạo: Tác giả đã nhìn sông Hương như một thiếu nữ lãng mạn, đa tình; thủy trình của sông Hương khi bắt đầu về xuôi tựa một cuộc tìm kiếm có ý thức người tình nhân đích thực của một người con gái đẹp trong câu chuyện tình yêu nhuốm màu cổ tích.

+ Thể hiện qua sự cảm nhận sông Hương bằng một tình yêu mê đắm.

+ Thể hiện qua văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế, tài hoa;…

+ Thể hiện qua vốn kiến thức sâu rộng về địa lí, lịch sử,…

0,5

d. Sáng tạo

Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

0,5

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

0,25