Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi từ 56 đến câu 60:

“(1) Nơi góc án thư vàng đã nhợt, son đã mở, đĩa dầu sở trên cây đèn nến với lần mực dầu. Hai ngọn bắc lép bép nổ, rụng tàn đèn xuống tập giấy bản đóng dấu son ti Niết. Viên quan coi ngục ngắc đầu, lấy que hương khêu thêm một con bắc. Ba cái tim bắc được chụm nhau lại, cháy bùng to lên, soi tỏ mặt người ngồi đấy.

(2) Người ngồi đấy, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Những đường nhăn nheo của một bộ mặt tư lự bây giờ đã biến mất hẳn. Ở đấy, giờ chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ

(3) Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc, tính cách dịu dàng và lòng biết giữ người, biết trọng người ngay của viên quan cai ngục này là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ.

(4) Ông trời nhiều khi chơi ác, đem đày ải những cái thuần khiết vào giữa một đống cặn bã. Và những người có tâm điền tốt và thẳng thắn, lại phải ăn đời ở kiếp với lũ quay quắt.

(5) Ngục quan lấy làm nghĩ ngợi về câu nói ban chiều của thầy thơ lại: “Có lẽ lão bát này, cũng là một người khá đây. Có lẽ hắn cũng như mình chọn nhầm nghề mất rồi. Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người có tài, hẳn không phải là kẻ xấu hay là vô tình....”

(Nguyễn Tuân, Chữ người tử tù, Ngữ văn 11, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018)

Từ “án thư” (in đậm) trong đoạn (1) có nghĩa là gì?

Đọc các phương án để tiến hành loại nhanh phương án D vì đoạn trích chỉ mô tả khung cảnh đề lao và hình ảnh viên quản ngục trong một thời khắc nhỏ nên không đủ thiếu căn cứ để khẳng định quan điểm của người viết nên loại phương án D.

- Phương án A chỉ nói về bản tính của viên quản ngục thiếu phần mô tả về khung cảnh nhà lao nên không phù hợp.

- Trong đoạn trích không các chi tiết, hình ảnh thể hiện rõ khí chất của viên quan ngục mà chủ yếu nói về hoàn cảnh làm việc và bản chất của con người ông nên loại phương án B.

- Phương án C: hoàn cảnh éo le chính là cảnh nhà lao và bản chất con người của viên quản ngục, tương ứng với nội dung của toàn bộ đoạn trích và phù hợp với chi tiết quan trọng “chọn nhầm nghề mất rồi” là lời viên quản ngục tự nói về mình.

→ phương án đúng: C.

Để chỉ ra đúng ý nghĩa của hình ảnh “mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ", cần phải tìm được vị trí của câu và các định các nội dung liên quan.

Câu văn nằm ở đoạn (2) mô tả về khuôn mặt của viên quản ngục, từ “những đường nhăn nheo của một bộ mặt tư lự” sang “mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ...”.

“Mặt nước ao xuân” là mặt nước gần như không có sự biến động, “bằng phẳng, kín đáo và êm nhẹ" nên ta loại được phương án A và B vì “thay đổi” và “lo lắng” tức là có biến động.

Từ “tư lự” thể hiện trạng thái đang suy nghĩ về một điều gì đó nên phương án C với từ khoá “thờ ơ” cũng sai. Từ việc loại trừ như trên, ta chọn phương án D.

Đại từ “mình” chính là chủ thể của lời nói - viên quản ngục, còn “hắn” là đối tượng được nhắc đến trong Ta dẫn liền trước: “thầy thơ lại”.

Đáp án đúng: C.

Để làm được câu hỏi này, cần xác định vị trí của từng từng chi tiết được nêu ở các phương án trong đoạn đích và tiến hành loại trừ phương án sai.

- Ở đoạn (2): “Người ngồi đấy, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Những đường nhăn nheo của một bộ mặt tư lự, bây giờ đã biến mất hẳn. Ở đấy, giờ chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”, là những chi tiết miêu tả viên quản ngục. Loại phương án A, B.

- Ở đoạn (3): "... viên quan cai ngục này là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ.”, loại phương án C.

- Phương án D miêu tả về thầy thơ lại trong đoạn (5): “Một kẻ biết kính mến khi phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người có tài, hẳn không phải là kẻ xấu hay là vô tình ...”

→ phương án đúng: D.