Câu hỏi:
24/09/2024 238I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Giới thiệu: Em ơi! Hà Nội phố là một trường ca nổi tiếng của nhà thơ Phan Vũ. Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh tháng 12 năm 1972 khi Hà Nội trằn mình chịu đựng những đợt B52 ném bom rải thảm của đế quốc Mĩ.
EM ƠI! HÀ NỘI PHỐ
(Trích)
Em ơi! Hà Nội – phố
(Phan Vũ)
Gửi những người Hà Nội đi xa
Ta còn em mùi hoàng lan
Ta còn em mùi hoa sữa
Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya
Cọt kẹt bước chân quen
Thang gác thời gian Mòn thân gỗ
Ngôi sao lẻ lạc vào căn xép nhỏ.
[...] Ta còn em tiếng dương cầm
Trong khung nhà đổ Lả tả trên thềm
Beethoven'[1] và sonate Ánh trăng
Nốt nhạc thiên tài lẫn trong mảnh vỡ...
[...] Rồi một ngày tả tơi Loạn gió
Vườn Ngọc Hà
Mùa hoa cảnh rã
Đường Quán Thánh
Bản giao hưởng Lặng câm
Trong một ngôi nhà...
[....] Ta còn em ngọn gió Nghi Tàm
Thoáng mùi sen nở muộn
Nhớ Nhật Tân
Mùa hoa năm ấy
Cánh đào phai
Người dẫu ra đi vạn dặm dài
Ngọn gió vẫn vương hương phố cũ...
[...] Em ơi! Hà Nội – phố
Ta còn em cơn mưa rào qua nhanh
Sũng ướt bậc thềm
Chiếc lá bàng đầu tiên nhuộm đỏ.
Cô gái băng qua đường
Chợt hồng đôi má
Một chút xanh hơn
Trời Hà Nội
Hôm qua...
Ta còn em cô hàng hoa
Gảnh mùa thu qua cổng chợ
Những chùm hoa tim
Ngát
Mùa thu...
(Phan Vũ, Ta còn em, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2018, tr.9-27)
Hình tượng “em” trong văn bản biểu tượng cho điều gì?
Sách mới 2k7: 30 đề đánh giá năng lực DHQG Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, BKHN 2025 mới nhất (600 trang - chỉ từ 140k).
Quảng cáo
Trả lời:
Hình tượng “em” trong văn bản là biểu tượng cho Hà Nội (Hà Nội – phố).
Câu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Liệt kê những hình ảnh của Hà Nội trong quá khứ và hình ảnh của Hà Nội trong hiện tại (tháng 12/ 1972) được thể hiện ở các khổ thơ 1, 2 và 3 của văn bản.
Lời giải của GV VietJack
Các hình ảnh của Hà Nội ở các khổ thơ 1, 2 và 3:
|
Trong quá khứ |
Trong hiện tại (tháng 12/1972) |
|
Mùi hoàng lan, mùi hoa sữa, tiếng giày gõ nhịp đường khuya, cọt kẹt bước chân quen, thang gác thời gian mòn thân gỗ, ngôi sao lé lạc vào căn xép nhỏ. |
Tiếng dương cầm trong khung nhà đổ, lả tả bên thềm, Beethoven và sonate Ánh trăng, nốt nhạc thiên tài lẫn trong mảnh vỡ, ngày tả tơi, loạn gió, vườn Ngọc Hà mùa hoa cánh rã, đường Quán Thánh, bản giao hưởng Lặng câm trong một ngôi nhà. |
Câu 3:
Chỉ ra hiệu quả nghệ thuật của cấu tứ trong văn bản.
Lời giải của GV VietJack
Hiệu quả nghệ thuật của cấu tứ trong văn bản: (1) Làm nổi bật sự đối lập giữa một Hà Nội đẹp đẽ, lãng mạn, thân thuộc, bình yên trong quá khứ, trong hoài niệm của tác giả với một Hà Nội của những ngày tháng Chạp năm 1972: loạn gió, tan hoang, rã rời, vỡ vụn và câm lặng. Tác phẩm được cấu tứ theo cách đan xen hai hệ thống hình ảnh đối lập đó xung quanh điệp ngữ “Ta còn em” vang lên trong suốt chiều dài dòng tâm tưởng. (2) Từ đó, giúp người đọc cảm nhận được tâm trạng, tình cảm của tác giả: + Sự tha thiết, khắc khoải, những ước mong tìm lại, giữ lại và nâng niu vẻ đẹp muôn đời của Hà Nội; + Nỗi đau đớn, tiếc xót khôn cùng trước những gì đẹp đẽ muôn đời đã bị phá huỷ trong phút chốc; sự xô bờ của hai làn sóng cảm xúc cùng dâng cao: tình yêu và niềm đau trong tâm hồn nhà thơ. (3) Tạo ra dấu ấn riêng, đánh dấu gương mặt thi nhân độc đáo, tài hoa của tác giả trong dòng thơ viết về Hà Nội.
Câu 4:
Lời giải của GV VietJack
Tác dụng của biện pháp điệp ngữ “Ta còn em”:
(1) Khơi gợi và nhấn mạnh những kí ức thân thương, sâu thẳm, vô cùng gắn bó của Hà Nội đang được thức dậy trong tâm hồn nhà thơ. Theo điệp ngữ “Ta còn em” là những hình ảnh đẹp vô ngần, xưa cũ, bình yên, lãng mạn của thiên nhiên, con người, tâm hồn Hà Nội sống dậy: mùi hương hoa hoàng lan, hoa sữa, mùi sen nở muộn thoảng ngọn gió Nghi Tàm, hương phố cũ, hương mùa thu tím ngát; sắc hoa đào phai, chiếc lá bàng đầu tiên nhuộm đỏ, những chùm hoa tím, sắc hồng đôi mả người thiếu nữ, sắc xanh của trời Hà Nội mùa thu; âm thanh tiếng giày gõ nhịp bước chân quen trên đường khuya, tiếng cọt kẹt của thang gác thời gian, tiếng dương cầm trong khung nhà đổ,... (2) Nhấn mạnh nỗi đau tiếc khôn cùng của tâm hồn nhà thơ trước những mất mát, tan hoang của Hà Nội trong thực tại. Điệp đi nhấn lại “Ta còn em” như xác nhận điều đau đớn, dằn lòng: Ta – đã – mất Đồng thời, trong nỗi đau còn – mất đó, phép điệp gửi gắm niềm mong ước, sự tha thiết tìm về kí ức như một niềm an ủi, nương tựa cho tâm hồn nhà thơ. Đó cũng là dòng cảm xúc tuôn chảy từ tình yêu sâu nặng vô bờ dành cho Hà Nội. (3) Tạo nên nhạc điệu da diết, khắc khoải và kết nối hình ảnh, mạch cảm xúc của văn bản.
Câu 5:
Lời giải của GV VietJack
Học sinh xác định khổ thơ để lại ấn tượng sâu sắc nhất, lí giải dựa trên văn bản và cảm nhận của cá nhân về khổ thơ đó. Ví dụ: Ấn tượng về khổ cuối của văn bản:
(1) Vẻ đẹp của Hà Nội mùa thu trong quá khứ – đẹp, lãng mạn, bình yên, xao động tâm hồn được thể hiện bằng những hình ảnh thân thương, quen thuộc, như một điểm nhớ: hình ảnh cô hàng hoa gánh mùa thu vào phố, những chùm hoa tím, hương hoa thơm ngát đưa mùa thu về mọi góc phố. (2) Nghệ thuật thể hiện độc đáo, ấn tượng: + Điệp ngữ “Ta còn em” nối tiếp mạch hoài niệm không dứt của yêu thương và tiếc xót; + Biện pháp tu từ ẩn dụ “Gánh mùa thu qua cổng chợ” khiến cho mùa thu hiện lên thật cụ thể, hữu hình, sinh động, gợi cảm, không chỉ còn là một khái niệm về thời gian: mùa thu hiện lên bằng màu sắc (màu hoa tím ngát), bằng hương thơm (hương thơm ngát của hoa, và dường như cả hương thơm dịu dàng của bàn tay cô hàng hoa), qua dáng hình (nhẹ nhàng, duyên dáng, mềm mại, khẽ đung đưa nhịp nhàng) mà dạo qua những cổng chợ, những nẻo đường, góc phố, đến với con người,...; + Thể thơ tự do, cách ngắt dòng đặc biệt (tách từ “Ngát” thành một dòng thơ) tô đậm ấn tượng về hương thơm ngát lan toả khắp không gian; dấu chấm lửng khiến con đường của mùa thu như dài mãi, hương hoa như ngát mãi..., mở cửa ngõ con đường của mùa thu đi vào lòng người. (3) Qua đó, cảm nhận được sự gắn bó, tình yêu thiết tha, niềm nuối tiếc và hoài vọng vô bờ của nhà thơ dành cho Hà Nội trong những ngày tháng Chạp thương đau đặc biệt năm ấy.
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Câu 1:
“Đối diện như thế nào với sai lầm?” là một trong những câu hỏi mà cuộc sống luôn đặt ra cho mỗi chúng ta.
Anh/ Chị trả lời như thế nào trước câu hỏi ấy? Hãy viết bài văn nghị luận khoảng 600 chữ) làm rõ ý kiến của anh/ chị.
Câu 2:
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích đặc điểm của nhân vật bi kịch được thể hiện qua nhân vật Vũ Như Tô trong văn bản sau:
Lớp III
Thêm Vũ Như Tô
Vũ Như Tô (có vẻ mệt, người hốc hác, lẩm bẩm): Bao nhiêu người chết vì ta. Khốn nạn... Nhưng sao ta vội nản. Nhu nhược thì sao dựng nổi cái đài này? Thương nhau ta để trong lòng. [...]. Nhưng không thẳng tay không xong. Xây cái Cửu Trùng Đài này cũng khó như đánh trận mỗi người chúng ta là một tên lính, phải đồng lao cộng tác, không được thoái chi, không được trốn tránh. Tôi tha không khó gì, nhưng thế là dung túng cho bọn thợ trốn đi, mà thợ trốn đi thì đài xây sao được. Khi xưa vua Thục đắp thành Cổ Loa có con kê tinh cứ gây làm đổ thành, phải trừ kê tinh mới đắp nổi. Đây cũng thế, phải trừ hết cả những kẻ hèn, thấy khó đã nản.
Phó Bảo: Vua Thục đắp thành để giữ nước, còn ta xây thành để cho vua chơi. Vũ Như Tô: Sao lại để vua chơi, đây là ta xây cho cả nước.
Phó Bảo: Cho cả nước, nhưng chỉ ít người được đến đây, họ nhà vua, các quan, thế là hết, dân được lợi gì?
Như Tô: Chú quên hết lời anh em ta kí kết cùng nhau rồi. Sao chú đã thay đổi thế? Thảo nào mà tôi thấy... Ta xây một cái đài vĩ đại, làm vinh dự cho non sông. Đến làm một cái nhà còn tốn tiền, tốn lực huống chi là một cái đài to như núi, bền như trăng sao.
(Trích: Nguyễn Huy Tưởng, Vũ Như Tô,
NXB Sân khấu, Hà Nội, 2006, tr.84-89).
Câu 3:
Liệt kê những hình ảnh của Hà Nội trong quá khứ và hình ảnh của Hà Nội trong hiện tại (tháng 12/ 1972) được thể hiện ở các khổ thơ 1, 2 và 3 của văn bản.
Câu 5:
Gọi 084 283 45 85
Hỗ trợ đăng ký khóa học tại Vietjack
về câu hỏi!