Đọc bài thơ sau:  

QUÊ HƯƠNG

 (1)Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường

Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ:

"Ai bảo chăn trâu là khổ?"

Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao

Những ngày trốn học

Đuổi bướm cầu ao

Mẹ bắt được...

Chưa đánh roi nào đã khóc!

Có cô bé nhà bên

Nhìn tôi cười khúc khích

Mắt đen tròn thương thương quá đi thôi...

 

(2) Cách mạng bùng lên

Rồi kháng chiến trường kỳ

Quê tôi đầy bóng giặc

Từ biệt mẹ tôi đi

Cô bé nhà bên - (có ai ngờ!)

Cũng vào du kích

Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích

Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi!)

Giữa cuộc hành quân không nói được một lời

Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại...

Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi...

                                               

(3)Hoà bình tôi trở về đây

Với mái trường xưa, bãi mía, luống cày

Lại gặp em

Thẹn thùng nép sau cánh cửa...

Vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ

Chuyện chồng con (khó nói lắm anh ơi!)

Tôi nắm bàn tay nhỏ nhắn ngậm ngùi

Em vẫn để yên trong tay tôi nóng bỏng...

 

(4) Hôm nay nhận được tin em

Không tin được dù đó là sự thật

Giặc bắn em rồi quăng mất xác

Chỉ vì em là du kích, em ơi!

Đau xé lòng anh, chết nửa con người!

 

(5) Xưa yêu quê hương vì có chim có bướm

Có những ngày trốn học bị đòn roi...

Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất

Có một phần xương thịt của em tôi!

(Giang Nam, Tháng Tám ngày mai, NXB Văn học, 1962)    

Bài thơ chủ yếu sử dụng những phương thức biểu đạt nào là chính:

* Giải thích

- Hi sinh là một đức tính cao quý của con người: Hi sinh là sự nhường nhịn, cho đi không cần đền đáp, chấp nhận thiệt thòi về cho mình để đem đến những giá trị tốt đẹp cho mọi người.

- VD: Rất nhiều anh hùng, chiến sĩ đã hi sinh vì Tổ quốc, mang lại cuộc sống hòa bình, ấm no cho nhân dân/ Những người mẹ ngày đêm tảo tần, vật lộn với cuộc sống mưu sinh, những người cha hằng ngày vẫn vật lộn với gánh nặng trụ cột gia đình/ Những thanh niên tình nguyện ra biển đảo hoặc lên miền núi để công tác, làm việc... Đó là những hi sinh lặng thầm cho tất cả từ nhỏ bé đến lớn lao vô tận.

* Bàn luận:

- Sự hi sinh rất cần thiết trong cuộc sống:

+ Khó khăn, thử thách là tất yếu nó đòi hỏi sự hi sinh và cống hiến (có người đứng ra để giải quyết….

+ Là lẽ sống đẹp, bởi con người không chỉ hưởng thụ mà cần biết cống hiến, hi sinh.

+ Sự hi sinh có ý nghĩa lớn lao đối với mỗi người:

  . Thước đo đánh giá phẩm chất của con người: Người biết hi sinh vì người khác là người luôn sống vị tha, biết yêu thương người khác, sẵn sàng cho đi những lợi ích của mình giúp người khác vượt qua khó khăn, thử thách. Cũng là người dũng cảm, vĩ đại, bởi lẽ đôi khi họ phải hi sinh cả sự sống của chính mình, hi sinh cuộc đời mình….

   . Được mọi người kính trọng, quý mến, tôn vinh.

+ Sự hi sinh làm cho cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn: hi sinh đem lại độc lập, tự do; hi sinh giải quyết khó khăn, gian khổ… Góp phần thúc đẩy xã phát triển tiến bộ, văn minh; tình người gắn kết bền chặt hơn, truyền thống tốt đẹp của dân tộc được bồi đắp….

 + Nếu xã hội không có sự hi sinh con người sẽ trở nên ích kỉ, vô cảm chỉ muốn vơ vét những tư lợi về mình, dần dần sẽ dẫn đến tình trạng suy thoái đạo đức, xã hội sẽ đi xuống.

 - Mở rộng: Nhưng không phải việc làm, hành động nào cũng đáng được biểu dương nếu đó là những hi sinh giả tạo, nhằm mang lại danh tiếng cho bản thân, muốn nhận cái hư danh “người tốt”.

    Chỉ nên hi sinh cho những gì xứng đáng, cao quý và thiêng liêng chứ không phải là hi sinh một cách mù quáng. Hi sinh là cần thiết nhưng đừng để sự hi sinh của mình bị lợi dụng để làm lợi cho một cá nhân nào đó.

* Bài học:

- Thấy được vai trò của sự hi sinh; rèn luyện lối sống hi sinh: mở rộng trái tim mình, phải biết sống vì người khác, quan tâm, chia sẻ, đừng ích kỉ, hãy để đôi bàn tay phảng phất hương hoa vì những hành động tốt đẹp của bản thân, để vị ngọt tình người lan tỏa khắp cuộc đời này.

- Phê phán: một số cá nhân sống ích kỉ, chỉ biết lợi ích của riêng mình, tham sống sợ chết… đó vẫn là một mảng tối trong xã hội hiện nay. Lại có những người hi sinh quá nhiều cho người khác mà khiến bản thân mình chịu thiệt thòi, bỏ lỡ những cơ hội tốt trong cuộc sống… những người này cần xem xét lại những suy nghĩ và hành động của bản thân để có thể cân bằng được cuộc sống giữa cho và nhận.