I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

BÀI CA ĐÊM VƯỢT LỘ

(Anh Ngọc)

Ngồi lại đây trước lúc vượt qua đường

Trong ánh chiều một ngày hè sắp tắt

Đừng sốt ruột vì đường còn bóng giặc

Cứ yên lòng đêm nay ta sẽ qua

 

Hãy nghe chiều nhẹ xuống trong lòng ta

Với xao xác bầy chim bay về tổ

Trong đáy mắt những người chờ vượt lộ

Ngôi sao chiều đã mọc phía quê hương

 

Ngồi lại đây trên cỏ ướt hơi sương

Giọt nắng cuối cùng lung linh hình nốt nhạc

Nhìn môi bạn gọi thầm lên tiếng hát

Một giọng trầm giao cảm dọc hành quân

 

Đêm râm ran tiếng bọn địch rất gần

Vòng tay mở ôm choàng vai bè bạn

Giọt mồ hôi cứ se dần thanh thản

Đêm dịu dàng nếp trán toả bình yên

 

Ngồi lại đây trong nỗi nhớ niềm quên

Bao giấc mơ của một thời đánh giặc

Chỉ còn lại một giấc mơ duy nhất

Những bàn chân bật dậy vượt qua đường.

 (Anh Ngọc, Gửi lại thời gian. NXB Văn học, 2008)

Xác định thể thơ của tác phẩm và luật bằng trắc của khổ thơ đầu.

II. Viết (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm) Viết đoạn nghị luận (150 chữ) về vẻ đẹp của khổ thơ sau:

Ngồi lại đây trong nỗi nhớ niềm quên

Bao giấc mơ của một thời đánh giặc

Chỉ còn lại một giấc mơ duy nhất

Những bàn chân bật dậy vượt qua đường.

(Anh Ngọc, Gửi lại thời gian. NXB Văn học, 2008)

Câu 2 (4,0 điểm) Viết bài luận (400- 500 chữ) thể hiện suy nghĩ của em về ý kiến sau đây:

“.. Món ăn tinh thần có ở khắp mọi nơi, ví dụ như đọc sách cũng là một cách hay. Mỗi cuốn sách được viết bởi tâm hồn vĩ đại đều là món ăn giúp gột rửa và bồi đắp tâm hồn chúng ta, chúng đã sớm trở thành kim chỉ nam cho các thế hệ sau, và chúng ta có thể lựa chọn bất cứ cuốn sách nào mình muốn. Những cuốn sách vĩ đại chính là cây trí tuệ vĩ đại, là cây tâm hồn vĩ đại, qua đó chúng ta sẽ được nhào nặn lại, học cách khiêm tốn và trở nên khôn ngoan”.

(38 lá thư Rockefeller gửi cho con trai. NXB Hồng Đức, 2023)

Xác định nhân vật trữ tình và cảm xúc chủ đạo của bài thơ.

Khổ thơ thứ nhất cho độc giả biết điều gì về nhân vật trữ tình? Cảm xúc của nhân vật trữ tình được thể hiện như thế nào?

Phân tích một số từ ngữ, biện pháp tu từ diễn tả cảm xúc trong tâm hồn người lính khi ngồi chờ vượt đường trong đêm.

Xác định chủ đề và bức thông điệp của bài thơ. Và cho biết bài thơ đã khơi gợi trong em tình cảm gì về người lính, quê hương đất nước?