I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

ĐI QUA ĐỜI CON

(Bình Nguyên Trang)

Những mùa thu đi qua đời con

Gieo âm thanh bình yên

Trái chín rụng thơm triền miên lối ngõ

Rất chênh vênh là chiếc cầu ao nhỏ

Ngồi với mùa thu con đợi mẹ về.

 

Men theo lối quen đá sỏi gồ ghề

Con đi giữa hai bờ toàn hoa dại

Nhưng cổ tích buồn cứ theo con mãi

Lạc một dòng sông con chẳng có thuyền về.

 

Cha đi tìm con suốt dọc bờ đê

Có loài dế trầm ngâm không hát

Nỗi đợi chờ khiến hoa bìm rất nhạt

Màu tím buồn chạm cánh buốt vào tim.

 

Con gào lên vô thanh trong lặng im

Cha không thấy con lạc dòng mười tám tuổi

Mẹ không thấy con một hình rong ruổi

Ai qua những mùa thu không heo may.

 

Con nước ngàn năm đập nhịp vơi đầy

Con lênh đênh giữa hai bờ cha mẹ

Rồi mùa thu đi qua, rồi mùa thu lặng lẽ

Thả nỗi niềm riêng lên gió mây.

(https://Thivien.net)

* Bình Nguyên Trang tên thật là Vũ Thị Quỳnh Trang (sinh 1977) tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền Hà Nội, hiện chị công tác tại chuyên đề Văn nghệ công an của báo Công an nhân dân. Chị đã từng là một thành viên trong hội bút Hương đầu mùa của báo Hoa học trò.

Xác định thể thơ của tác phẩm và luật bằng trắc của khổ thơ đầu.

- Nhân vật trữ tình: người con.

- Hiểu về tuổi thơ của nhân vật trữ tình.

+ Mải miết đi tìm khát vọng, ước mơ cho mình; Đã từng chìm trong nỗi buồn; Đã từng lạc bước.

+ Cha con chưa hiểu nhau, cả 2 đều rất buồn.

- Từ ngữ, hình ảnh tiêu biểu:

+ Lối quen đá sỏi gồ ghề; hai bờ toàn hoa dại à gợi không gian, hành trình nhân vật trữ tình đi khát vọng, ước mơ cho mình.

+ Lạc một dòng sông con chẳng có thuyền về à Hình ảnh ẩn dụ gợi nỗi buồn, hành trình dài dặc, trống vắng, lẻ loi, thiếu sự thấu hiểu, sẻ chia.

- Khao khát của nhân vật trữ tình:

+ Con gào lên vô thanh trong lặng im à diễn tả trực tiếp tâm trạng của nhân vật trữ tình: bất lực, tự gào thét – sự quằn quại diễn ra âm thầm nhưng quyết liệt, đòi được thấu hiểu, được chỉ bảo, yêu thương...

+ Điệp cấu trúc câu (Cha không thấy con lạc dòng mười tám tuổi/Mẹ không thấy con một mình rong ruổi), liên tiếp 2 cụm từ phủ định để khẳng định cha mẹ chưa thấu hiểu con: rằng cha không nhận thấy con lạc bước, con đang chông chênh ở tuổi 18; mẹ không hề nhận thấy con đang cô đơn, lẻ loi trong hành trình của mình.

à Thể hiện nỗi thất vọng và sự khao khát cháy bỏng được thấu hiểu sẻ chia, được cha mẹ nâng đỡ, vỗ về...

à Khẳng định vai trò quan trọng của cha mẹ trên hành trình tìm khát vọng của con...

- Các cung bậc cảm xúc của nhân vật trữ tình.

- Chủ đề: Tuổi trẻ luôn khao khát thấu hiểu bản thân, sự chia sẻ/gắn kết giữa cha me - con cái.

Bức thông điệp:

+ Những đứa con luôn khao khát sự thấu hiểu, vỗ về, định hướng từ cha mẹ.

+ Cha mẹ hãy gần gũi, thấu hiểu, sẻ chia, cổ vũ con cái, vì không có sự đồng cảm, thấu hiểu của cha mẹ, con cũng không thể sống trọn vẹn niềm vui tuổi thơ (trầm ngâm không hát).

+ Mỗi người con, nhất là những người trẻ cần nuôi khát vọng hiểu thấu bản thân mình để phát huy năng lực bản thân, để sống tự lập, có mục tiêu.

- Hành trình kiếm tìm, hiểu thấu bản thân luôn thật chông gai, thách thức, mỗi con người cần nuôi dưỡng sự kiên trì, niềm tin vào chính mình, vào điểm tựa gia đình.