I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

[...]

chúng tôi không mệt đâu nhưng cỏ sắc mà ấm quá!

tuổi hai mươi thằng em tôi sững sờ

một cánh chim mảnh như nét vẽ

nhiều đổi thay như một thoáng mây

khi chúng tôi nằm nó vẫn ngồi nguyên đó

ngậm im lìm một cọng cỏ may

những dấu chân lùi lại phía sau

dấu chân in trên đời chúng tôi những tháng năm trẻ nhất

mười tám hai mươi sắc như cỏ

dày như cỏ

yêu mến và mãnh liệt như cỏ

cơn gió lạ một chiều không rõ rệt

hoa chuẩn bị âm thầm trong đất

nơi đó nhất định mùa xuân sẽ bùng lên

hơn một điều bất chợt

chúng tôi đã đi không tiếc đời mình

(nhưng tuổi hai mươi làm sao không tiếc)

nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc?

cỏ sắc mà ấm quá, phải không em?

(Trích Những người đi tới biển, Thanh Thảo,

NXB Văn học, Hà Nội, 1987)

Từ ngữ nào dùng để chỉ chủ thể trữ tình trong đoạn trích trên?

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn:

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ). Thí sinh có thể trình bày đoạn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Suy nghĩ về hình ảnh “cỏ” trong đoạn trích.

0,25

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:

− HS lựa chọn ý chính cần trình bày. Gợi ý:

+ “Cỏ” là hình ảnh xuất hiện nhiều lần trong đoạn trích, là hình tượng song hành với hình tượng những con người ở tuổi “mười tám, hai mươi”.

+ “Cỏ” cũng là hình tượng mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc: hình ảnh “cỏ sắc mà ấm” chỉ niềm tin, sức sống mãnh liệt của tuổi trẻ, chỉ những hi sinh âm thầm nhưng cao cả của những người trẻ tuổi cho đất nước.

0,5

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

− Lựa chọn các phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

− Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý; cảm xúc chân thành;…

0,5

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

0,25

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,25

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận xã hội.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa của việc tự học.

0,5

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:

− Xác định được ý chính của bài viết.

− Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận.

− Dưới đây là một số gợi ý về nội dung:

+ Tự học là sự độc lập, chủ động tích cực tìm tòi, lĩnh hội tri thức mà không phải phụ thuộc vào bất cứ yếu tố bên ngoài nào.

+ Tự học có ý nghĩa vô cùng to lớn vì kiến thức trong nhà trường không thể bao quát hết những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống. Học ở thầy, ở bạn bè là quan trọng nhưng không phải lúc nào thầy và bạn cũng luôn ở cạnh ta. Do đó, muốn chiếm lĩnh tri thức, phải chủ động tự học.

+ Tự học tạo nên một thói quen tốt, giúp ta có thể học tập ở bất cứ đâu; có thể tích luỹ được nhiều tri thức phong phú mà cuộc sống đòi hỏi; tự học giúp cho nhận thức của ta không bị lệ thuộc vào yếu tố nào khác ở bên ngoài.

+ Trái với tự học là cách học thụ động, đối phó, khiến con người trở nên nghèo nàn về tri thức. Cách học ấy khó đưa con người đến thành công.

+ Tự học đem đến cho con người nhiều lợi thế, tuy nhiên không phải khi nào tự học cũng là biện pháp học tập tối ưu. Có những kiến thức nếu không được đào tạo cơ bản qua trường lớp sẽ dễ trở nên chắp vá, thiếu tính chuyên môn, khoa học.

+ Để chiếm lĩnh tri thức, cách tốt nhất là kết hợp giữa học thầy, học bạn, học ở trường và tự học.

1,0

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

− Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm, đánh giá của cá nhân.

− Lựa chọn các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

− Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

1,5

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

0,25

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5