II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích ngắn gọn hình tượng đất nước được thể hiện trong đoạn thơ sau:

[…]

đất nước

có thể đó là một chú dế mèn

gọi mùa thu về chập chờn ngoài cửa lớp

là trái bồ kết để em gội tóc

thơm hoài trong hơi thở buổi tự tình

có thể là một sáng bình minh

chú gà gáy chùng chình trong gió sớm

đường đi học có cu cườm và bướm

cũng bay theo ấm áp mặt trời lên

đất nước là cây cỏ không tên

những Vô Danh đối đầu cùng giông bão

chân lấm tay bùn làm ra lúa gạo

là đêm trăng bên cái giếng đầu làng

em khua gầu làm vỡ ánh trăng tan

năm ấy tôi mới vừa mười bày tuổi

sáng đầu thu trước sân nhà rụng đầy hoa bưởi

tôi đưa tay hứng lấy mối tình đầu. […]

(Trích Định nghĩa về đất nước, Lê Minh Quốc, in trong Tôi vẽ mặt tôi,

NXB Văn hóa thông tin, Hà Nội, 1994)

Chú thích: Nhà thơ Lê Minh Quốc sinh năm 1959 tại Đà Nẵng, từng là bộ đội ở chiến trường K (1977 – 1982), nguyên Trưởng ban Văn hóa – Văn nghệ báo Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh (nhiệm kì 2020 - 2025). Anh là cây bút đa tài và sung sức của làng văn làng báo, đã xuất bản hàng chục đầu sách ở nhiều thể loại: thơ, văn xuôi, biên khảo.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn:

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoăc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Hình tượng đất nước.

0,25

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:

– Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:

+ Đất nước, theo quan niệm của tác giả, là những gì rất gần gũi, thân thuộc với cuộc sống của mỗi con người.

+ Đất nước là những sự vật thân thuộc: chú dế mèn, trái bồ kết, tiếng gà gáy, con đường đi học, cây cỏ không tên.

+ Đất nước là những người nông dân bình dị, vô danh, suốt một đời thầm lặng, lam lũ vất vả nhưng cũng sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc (đối đầu cùng giông bão). Đất nước gắn liền với hình ảnh người con gái ta yêu, là mối tình đầu đầy thơ mộng.

→ Cách cảm nhận của tác giả về đất nước thật độc đáo, làm cho đất nước vốn là một khái niệm trừu tượng, xa xôi bỗng trở nên gần gũi, cụ thể và thấm đẫm trong mỗi con người.

0,5

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

– Lựa chọn các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

0,5

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

0,25

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,25