I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

Tôi hát bài ca về cố hương tôi

Bằng khúc ruột tôi đã chôn ở đó

Nó không tiêu tan

Nó thành con giun đất

Bò âm thầm dưới vại nước, bờ ao

Bò quằn quại qua khu mồ dòng họ

Bò qua bãi tha ma người làng chết đói

Đất đùn lên máu chảy dòng dòng

 

Tôi hát, tôi hát bài ca về cố hương tôi

Trong những chiếc tiểu sành đang xếp bên lò gốm

Một mai đây tôi sẽ nằm trong đó

Kiếp này tôi là người

Kiếp sau phải là vật

Tôi xin ở kiếp sau là một con chó nhỏ

Để canh giữ nỗi buồn – báu vật cố hương tôi.

(Trích Bài hát về cố hương tôi, Nguyễn Quang Thiều, Sự mất ngủ của lửa,

Nxb Lao Động, Hà Nội 1992)

Cho biết nội dung chính của đoạn thơ.

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích ngắn gọn hình tượng đất nước được thể hiện trong đoạn thơ sau:

[…]

đất nước

có thể đó là một chú dế mèn

gọi mùa thu về chập chờn ngoài cửa lớp

là trái bồ kết để em gội tóc

thơm hoài trong hơi thở buổi tự tình

có thể là một sáng bình minh

chú gà gáy chùng chình trong gió sớm

đường đi học có cu cườm và bướm

cũng bay theo ấm áp mặt trời lên

đất nước là cây cỏ không tên

những Vô Danh đối đầu cùng giông bão

chân lấm tay bùn làm ra lúa gạo

là đêm trăng bên cái giếng đầu làng

em khua gầu làm vỡ ánh trăng tan

năm ấy tôi mới vừa mười bày tuổi

sáng đầu thu trước sân nhà rụng đầy hoa bưởi

tôi đưa tay hứng lấy mối tình đầu. […]

(Trích Định nghĩa về đất nước, Lê Minh Quốc, in trong Tôi vẽ mặt tôi,

NXB Văn hóa thông tin, Hà Nội, 1994)

Chú thích: Nhà thơ Lê Minh Quốc sinh năm 1959 tại Đà Nẵng, từng là bộ đội ở chiến trường K (1977 – 1982), nguyên Trưởng ban Văn hóa – Văn nghệ báo Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh (nhiệm kì 2020 - 2025). Anh là cây bút đa tài và sung sức của làng văn làng báo, đã xuất bản hàng chục đầu sách ở nhiều thể loại: thơ, văn xuôi, biên khảo.

Câu 2. (4,0 điểm)

Anh/chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) bàn về ý nghĩa của việc luôn biết lắng nghe.

Cho biết ý nghĩa của các hình ảnh: con giun đất, con chó nhỏ trong đoạn trích.

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ qua các dòng thơ:

Bò âm thầm dưới vại nước, bờ ao

Bò quằn quại qua khu mồ dòng họ

Bò qua bãi tha ma người làng chết đói.

Trình bày suy nghĩ của anh/chị về tình cảm của tác giả qua đoạn trích.