TẨU LỘ

(Đi đường, trích Nhật kí trong tù, Hồ Chí Minh)

Phiên âm:

Tẩu lộ tài tri tẩu lộ nan

Trùng san chi ngoại hựu trùng san

Trùng san đăng đáo cao phong hậu

Vạn lý dư đồ cố miện gian.

Dịch nghĩa:

Có đi đường mới biết đường đi khó,

Hết lớp núi này lại tiếp đến lớp núi khác;

Khi đã vượt các lớp núi lên đến đỉnh cao chót,

Thì muôn dặm nước non thu cả vào tầm mắt.

Dịch thơ:

Đi đường mới biết gian lao,

Núi cao rồi lại núi cao trập trùng;

Núi cao lên đến tận cùng,

Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non.​

Khái quát nội dung chính của bài thơ. Câu thơ nào trực tiếp nêu lên suy nghĩ của chủ thể trữ tình bài thơ?

- Điệp ngữ: trùng san, tẩu lộ

- Ẩn dụ: đi đường núi ẩn dụ cho đường đời, đường cách mạng, luôn gian lao, chông gai.

- Nghĩa đen: Kể về hành trình leo núi hiểm trở, gian nan, thử thách, chông gai. Thành quả đó đạt được là chinh phục ngọn núi và thu mọi cảnh vật vào tầm mắt.

Bài thơ Đi đường (Tẩu lộ) của Hồ Chí Minh mang đến nhiều bài học sâu sắc:

- Kiên trì vượt qua khó khăn.

+ “Đi đường mới biết gian lao” nhắc nhở rằng trên hành trình cuộc đời, khó khăn là điều không thể tránh khỏi.

+ Dạy ta phải kiên nhẫn, bền bỉ và không ngừng cố gắng để vượt qua thử thách.

- Nhìn nhận khó khăn như cơ hội:

+ “Núi cao rồi lại núi cao trập trùng” tượng trưng cho những khó khăn nối tiếp nhau.

+ Mỗi lần vượt qua, ta càng trưởng thành, mạnh mẽ hơn.

- Thành công đến từ nỗ lực:

+ “Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non” cho thấy sau mỗi chặng đường gian khó, thành quả đạt được rất xứng đáng.

+ Thành công chỉ đến khi ta không ngừng cố gắng và có tầm nhìn rộng mở.