I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

có những thằng con trai mười tám tuổi

chưa từng biết nụ hôn người con gái

chưa từng biết những lo toan phức tạp của đời

câu nói đượm nhiều hơi sách vở

khi nằm xuống

trong đáy mắt vô tư còn đọng một khoảng trời

hạnh phúc nào cho tôi

hạnh phúc nào cho anh

hạnh phúc nào cho chúng ta

hạnh phúc nào cho đất nước

có những thằng con trai mười tám tuổi

nhiều khi cực quá, khóc ào

nhiều lúc tức mình chửi bâng quơ

phanh ngực áo và mở trần bản chất

mỉm cười trước những lời lẽ quá to

nhưng nhất định không bao giờ bỏ cuộc

với những thằng con trai mười tám tuổi

đất nước là nhịp tim có thể khác thường

là một làn mây mỏng đến bâng khuâng

là mùi mồ hôi thật thà của lính

đôi khi là một giọng nữ cao nghe từ Hà Nội

hay một bữa cơm rau rừng

chúng tôi không muốn chết vì hư danh

không thể chết vì tiền bạc

chúng tôi lạ xa với những tin tưởng điên cuồng

những liều thân vô ích

đất nước đẹp mênh mang

đất nước thấm tự nhiên đến tận cùng máu thịt

chỉ riêng cho Người, chúng tôi dám chết

(Trích Thử nói về hạnh phúc - Thanh Thảo, Từ một đến một trăm, NXB Tác Phẩm Mới, 1984)

Xác định thể thơ và chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của đoạn trích trên.

a. Đảm bảo bố cục và dung lượng bài văn nghị luận

Đảm bảo yêu cầu về bố cục và dung lượng (khoảng 600 chữ) của bài văn

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận

 Suy nghĩ của bản thân về vấn đề: Xác lập mục đích sống là việc làm cần thiết để tuổi trẻ đi tới thành công và hạnh phúc.

c. Viết được bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu

Lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận

* Thân bài:

- Giải thích: Mục đích sống chính là những mong muốn, khát khao, những dự định mà con người luôn hướng đến trên hành trình trải nghiệm cuộc sống.  

- Bàn luận: Việc xác lập mục đích sống đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách, tài năng và hạnh phúc con người:

+ Xác định mục đích sống chính là ta đang tự xây nên ngọn hải đăng soi đường dẫn lối cho cuộc đời mình.

+ Mục đích sống giúp ta không bao giờ bị rơi vào trạng thái mông lung, vô định, chán nản vì không biết mình muốn gì, cần gì như con thuyền lạc giữa đại dương.

+ Chỉ bằng cách tự thiết lập một mục đích sống cụ thể, đúng đắn, hướng đến những lí tưởng cao đẹp, ta mới có thể vững bước trên hành trình khám phá thế giới và hoàn thiện bản thân. Những người trẻ càng cần hơn đến việc xác lập mục đích sống bởi phía trước chúng ta còn cả một quãng đường dài, không thể vô trách nhiệm mà phó mặc, cũng không thể dựa dẫm vào bất kì ai mãi mãi.

+ Thiết lập mục đích sống có vai trò quan trọng bởi nó tạo động lực thôi thúc con người tiến về phía trước, tạo bệ phóng giúp cho con người chạm được đến đỉnh cao của sự nghiệp, có được thành công và hạnh phúc.

+ Nhờ việc thiết lập mục đích sống từ những bước chân đầu tiên, thế hệ trẻ mới không bị vòng xoáy khắc nghiệt của cuộc đời kéo vào những tệ nạn, những thói hư tật xấu mà tự hủy hoại bản thân, đánh mất niềm tin người thân.

+ Mục đích sống giúp chúng ta trải nghiệm sâu hơn những tầng bậc diệu kì của thế giới rộng lớn, phong phú.

- Mở rộng vấn đề: Cần lên án, phê phán những bạn trẻ không xác lập được mục đích sống. Sống không có phương hướng ảnh hưởng tiêu cực tới tương lai của bản thân, gia đình và xã hội.

 * Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận

Lưu ý: Thí sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

0,25

0,5

0,5

0,25

1,0

0,25

0,5

d. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

đ. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ

- Hướng dẫn chấm:

+ Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 3,5- 4,0 điểm.

+ Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 2,0 – 3,25 điểm

+ Phân tích chung chung, sơ sài: 0,75 điểm - 1,75 điểm.

0,25

0,5

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn

-  Đảm bảo yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: cảm nhận về hình tượng người lính trong văn bản phần Đọc - hiểu.

0,25

c. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu

Lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng trên cơ sở bảo đảm những nội dung theo gợi ý sau:  

+ Vẻ đẹp của người lính Việt Nam thời kì chống Mĩ: Tự nguyện, sẵn sàng hi sinh tuổi trẻ của mình để bảo vệ non sông, đất nước.

+ Hình tượng người lính được khắc hoạ thông qua: hình ảnh thơ giàu tượng trưng, các biện pháp tu từ đặc sắc như: So sánh, ẩn dụ, liệt kê...

+ Tình cảm yêu mến, tự hào của nhà thơ dành cho người lính cũng như thế hệ trẻ Việt Nam thời kì chống Mĩ.

->Hình tượng người lính trong đoạn trích kết tinh vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời kì chống Mĩ.

d. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn

đ. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ

1,0

0,25

0,25