Đọc đoạn trích sau:

“Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt, Xếp bút nghiên theo việc đao cung. Thành liền(1) mong tiến bệ rồng, Thước gươm đã quyết chẳng dung giặc trời(2). Chí làm trai dặm nghìn da ngựa(3) Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao(4). Giã nhà đeo bức chiến bào, Thét roi cầu Vị(5) ào ào gió thu. Ngòi đầu cầu nước trong như lọc, Đường bên cầu cỏ mọc còn non. Đưa chàng lòng dặc dặc buồn, Bộ khôn(6) bằng ngựa, thuỷ khôn bằng thuyền Nước trong chảy lòng phiền chẳng rửa Cỏ xanh thơm dạ nhớ khó quên Nhủ rồi tay lại trao liền Bước đi một bước lại vin áo chàng. Lòng thiếp tựa bóng trăng theo dõi, Dạ chàng xa ngoài cõi Thiên San. Múa gươm rượu tiễn chưa tàn, Chỉ ngang ngọn giáo vào ngàn hang beo”. (Trích Chinh phụ ngâm khúc, Đặng Trần Côn, "Những khúc ngâm chọn lọc", tập I, NXB Giáo dục, 1994, tr. 39)

Chú thích: 

(1) Thành liền: Bởi chữ "liên thành" (những thành liền nhau). Nước Triệu có hai hòn ngọc bích, vua nước Tần viết thư xin đem năm thành trì đổi ngọc ấy. Về sau, vật gì quý báu gọi là có giá "liên thành";

(2) Giặc trời: Bởi chữ "thiên kiêu". Hán thư có câu "Hồ giả thiên chi kiêu tử" (giặc Hồ là đám con khó dạy của trời).

(3) Da ngựa: Bởi chữ "mã cách" (mã: ngựa; cách: da). Đời Đông Hán, Mã Viện, tướng giỏi, từng nói: "Làm trai nên chết chốn sa trường biên ải, lấy da ngựa bọc thây chôn mới gọi là trai".

(4) Thái Sơn, hồng mao: Tư Mã Thiên nói "Người ta vẫn có cái chết, song có cái chết đáng nặng như núi Thái Sơn, có cái chết không đáng nhẹ như lông chim hồng". Ý nói có sự đáng chết và không đáng chết.

(5) Cầu Vị: Bởi chữ "Vị kiều". Lý Bạch có câu thơ "Tuấn mã nhược phong phiêu, minh tiên xuất Vị kiều" (Ngựa giỏi đi nhanh như gió cuốn, thét roi ra lối cầu sông Vị).

(6) Khôn: Khó, không thể.

Xác định thể thơ của văn bản trên?

- Thông điệp: HS đưa ra một thông điệp phù hợp. Ví dụ: 

+ Tình yêu, lòng chung thủy, sự hi sinh của người phụ nữ có chồng ra trận.

+ Đồng cảm, sẻ chia, thấu hiểu với những người phụ nữ có chồng ra trận.

- Tác động của thông điệp đó đến cảm xúc, nhận thức của bản thân. (HS trình bày cần bám sát nội dung văn bản, câu trả lời phù hợp với tình cảnh, tâm trạng của người chinh phụ.).

a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn: Có đủ mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn. Đúng dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tâm trạng của người chinh phụ trong đoạn trích.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành một đoạn văn, hướng vào các ý sau:

* Tâm trạng người chinh phụ: Lo lắng, nhớ nhung,  buồn bã 

- Đoạn thơ không chỉ khắc họa hình ảnh người chinh phu dũng mãnh mà còn mô tả tâm trạng của người chinh phụ khi tiễn chồng ra trận: 

*"Ngòi đầu cầu nước trong như lọc, Đường bên cầu cỏ mọc còn non."

* Khung cảnh thiên nhiên với "nước trong như lọc" và "cỏ mọc còn non" gợi lên sự yên bình, nhưng đồng thời cũng phản chiếu sự cô đơn và buồn bã trong lòng người chinh phụ. Khung cảnh này như trái ngược với tâm trạng đầy lo lắng và nặng nề của nàng. 

- Nỗi buồn của người chinh phụ được thể hiện rõ hơn qua câu: *"Đưa chàng lòng dặc dặc buồn, Bước đi một bước giây giây lại dừng."

* "Lòng dặc dặc buồn" là sự diễn tả nỗi buồn dai dẳng, kéo dài, không dứt. Người chinh phụ tiễn chồng ra đi nhưng lòng không nỡ, mỗi bước đi đều chất chứa sự phân vân, lo lắng. Nàng muốn níu kéo, không muốn để chồng ra đi vào nơi nguy hiểm, điều này thể hiện rõ qua hành động "một bước giây giây lại dừng".

 - Tâm trạng nhớ nhung và lo lắng của người chinh phụ được diễn tả qua hình ảnh so sánh: 

*"Lòng thiếp tựa bóng trăng theo dõi, Dạ chàng xa tìm cõi Thiên San."

* "Lòng thiếp" như "bóng trăng" – hình ảnh này thể hiện sự dịu dàng, mỏng manh, luôn theo dõi, lo lắng cho chồng. "Thiên San" – một địa danh xa xôi và hiểm trở, là nơi mà người chinh phu phải đối mặt với hiểm nguy. Nỗi nhớ và sự lo lắng của người chinh phụ được ví như bóng trăng, luôn dõi theo từng bước chân của người chồng nơi chiến trường.

* Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt: Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ .