Đọc ngữ liệu 2: Tác phẩm văn học và những đôi cánh mới

Đọc ngữ liệu 3: Tác phẩm kinh điển “Làng Vũ Đại ngày ấy” trở lại với chất lượng HD

(trang 50 sách Chuyên đề học tập Ngữ văn 12 – Chân trời): Các bài viết (ngữ liệu 2 và ngữ liệu 3) trên đây giới thiệu tác phẩm nghệ thuật chuyển thể của ai, thuộc loại hình nghệ thuật gì, từ tác phẩm văn học nào? Đoạn mở bài của mỗi bài viết có cung cấp cho người đọc những thông tin cần thiết theo yêu cầu của phần mở bài không?

Trả lời:

Ngữ liệu 2:

Bố cục:

- Thân bài: Trình bày chi tiết về từng tác phẩm cụ thể, bao gồm "Hồ Thiên Nga," "Sin-đơ-rê-la," và "Rô-mê-ô và Giu-li-ét," cùng với quá trình chuyển thể và thành công của chúng.

- Kết bài: Khẳng định tầm quan trọng của văn học và sự thành công của các tác phẩm chuyển thể, nhấn mạnh vai trò của văn học trong việc phát triển nghệ thuật.

Nhận xét: Bố cục bài viết rõ ràng và logic, từng phần được trình bày một cách mạch lạc. Mỗi tác phẩm được giới thiệu và phân tích một cách chi tiết, giúp người đọc hiểu rõ hơn về quá trình chuyển thể và thành công của từng tác phẩm. Kết bài tổng kết lại toàn bộ nội dung và khẳng định giá trị của văn học, tạo cảm giác hoàn chỉnh cho bài viết.

Ngữ liệu 3:

Bố cục:

- Thân bài: Trình bày chi tiết về các nhân vật chính trong phim như Chí Phèo, Lão Hạc, Thị Nở, và sự xuất hiện của họ trước công chúng sau gần 40 năm.

- Kết bài: Nhấn mạnh giá trị bền vững của tác phẩm và tầm quan trọng của việc tái hiện lại các tác phẩm kinh điển, giúp khán giả nhớ lại và hiểu sâu hơn về các nhân vật và câu chuyện.

Nhận xét: Bố cục bài viết rõ ràng và dễ hiểu. Phần thân bài tập trung vào các nhân vật chính và sự trở lại của họ, tạo sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại. Kết bài khẳng định giá trị bền vững của tác phẩm và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống. Bố cục này giúp người đọc dễ dàng nắm bắt nội dung và cảm nhận được sự quan trọng của tác phẩm.

Trả lời:

Ngữ liệu 2: 

- Hồ Thiên Nga : Tchaikovsky đã sáng tạo nên một tác phẩm nhạc kịch hoàn chỉnh, kết hợp âm nhạc, vũ đạo và kịch bản để tạo ra một tác phẩm ballet đầy cảm xúc và tinh tế.

Điểm sáng tạo đáng ghi nhận: Tchaikovsky đã sáng tạo ra những giai điệu tuyệt đẹp và phong phú, thể hiện được sự lãng mạn và bi thương của câu chuyện. Sự phối hợp hoàn hảo giữa âm nhạc và vũ đạo đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật toàn diện, vượt thời gian

- Sin-đơ-rê-la: Mỗi phiên bản chuyển thể đều mang đến những yếu tố sáng tạo riêng, từ hình ảnh, âm nhạc, đến cốt truyện.

Điểm sáng tạo đáng ghi nhận: Các bộ phim và vở kịch đã tạo ra những phiên bản đa dạng, từ hoạt hình Disney đầy màu sắc đến các bộ phim hiện đại với cách tiếp cận mới mẻ. Sự sáng tạo trong việc xây dựng nhân vật, cảnh quay và âm nhạc đã giúp câu chuyện cổ tích này tiếp cận được nhiều đối tượng khán giả khác nhau.

- Rô-mê-ô và Giu-li-ét: Mỗi phiên bản chuyển thể đều mang đến những yếu tố mới lạ, từ cách diễn xuất, bối cảnh, đến âm nhạc.

Điểm sáng tạo đáng ghi nhận: Các nhà làm phim và đạo diễn đã đưa ra những cách tiếp cận mới, như đưa bối cảnh từ thời Phục Hưng sang thời hiện đại, tạo nên những phiên bản sáng tạo và hấp dẫn. Sự kết hợp giữa kịch bản gốc và các yếu tố mới đã làm cho câu chuyện tình yêu này luôn tươi mới và lôi cuốn.

Ngữ liệu 3: 

Quá trình chuyển thể: Bộ phim tái hiện lại cuộc sống và con người ở làng Vũ Đại, từ đó truyền tải những thông điệp sâu sắc về xã hội và con người.

Điểm sáng tạo đáng ghi nhận: Sự kết hợp khéo léo giữa các câu chuyện và nhân vật từ các tác phẩm khác nhau của Nam Cao để tạo nên một bộ phim hoàn chỉnh. Khả năng tái hiện chân thực cuộc sống làng quê Việt Nam, với sự đầu tư kỹ lưỡng về bối cảnh, trang phục và diễn xuất. Sự sáng tạo trong việc xây dựng nhân vật, giúp khán giả có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống và số phận của họ.

Trả lời:

Ngữ liệu 2

Cách kết hợp phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ:

-  Phương tiện ngôn ngữ: Tác giả sử dụng các câu văn miêu tả chi tiết và súc tích để giới thiệu về các tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng được chuyển thể từ văn học. Ngôn từ được lựa chọn kỹ lưỡng, giàu hình ảnh và cảm xúc, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận.

- Phương tiện phi ngôn ngữ: Dù ngữ liệu này không mô tả trực tiếp các phương tiện phi ngôn ngữ, nhưng người đọc có thể ngầm hiểu sự hiện diện của âm nhạc, vũ đạo và hình ảnh qua các mô tả về "Hồ Thiên Nga," "Sin-đơ-rê-la," và "Rô-mê-ô và Giu-li-ét." Những yếu tố này tạo nên sức hấp dẫn của các tác phẩm chuyển thể, giúp chúng trở nên sống động và cuốn hút.

Nhận xét: Tác giả kết hợp khéo léo ngôn ngữ miêu tả với việc gợi nhớ đến các yếu tố phi ngôn ngữ như âm nhạc và hình ảnh, tạo ra một bài viết giàu cảm xúc và sinh động. Sự kết hợp này giúp người đọc không chỉ hiểu về các tác phẩm mà còn cảm nhận được sự phong phú và đa dạng của chúng.

Ngữ liệu 3

Cách kết hợp phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ:

- Phương tiện ngôn ngữ: Tác giả sử dụng các câu văn mô tả cụ thể về bộ phim "Làng Vũ Đại ngày ấy" và các nhân vật như Chí Phèo, Lão Hạc, Thị Nở. Ngôn ngữ được sử dụng mạch lạc, chi tiết và giàu hình ảnh, giúp người đọc dễ dàng hình dung bối cảnh và nhân vật.

- Phương tiện phi ngôn ngữ: Bài viết ngầm đề cập đến các yếu tố phi ngôn ngữ như diễn xuất, bối cảnh.

Nhận xét: Tác giả kết hợp hiệu quả ngôn ngữ mô tả với việc gợi nhớ đến các yếu tố phi ngôn ngữ của bộ phim, giúp bài viết trở nên phong phú và lôi cuốn. Sự kết hợp này làm nổi bật giá trị nghệ thuật của bộ phim và tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc cho người đọc

Trả lời:

Phân tích:

- Trình bày nguồn gốc và quá trình chuyển thể của các tác phẩm: Tác giả phân tích từng tác phẩm cụ thể, như "Hồ Thiên Nga," "Sin-đơ-rê-la," và "Rô-mê-ô và Giu-li-ét," bằng cách trình bày nguồn gốc văn học và quá trình chuyển thể thành các hình thức nghệ thuật khác như ballet, phim và kịch.

- Hồ Thiên Nga: Tác giả phân tích nguồn gốc từ câu chuyện cổ tích và sự chuyển thể thành ballet của Tchaikovsky.

- Sin-đơ-rê-la: Tác giả phân tích nguồn gốc từ câu chuyện cổ tích của Charles Perrault và sự chuyển thể thành phim và kịch.

- Rô-mê-ô và Giu-li-ét: Tác giả phân tích nguồn gốc từ vở kịch của William Shakespeare và sự chuyển thể thành nhiều hình thức nghệ thuật khác nhau.

- Phân tích quá trình tái hiện lại các nhân vật và câu chuyện từ văn học lên màn ảnh trong phim "Làng Vũ Đại ngày ấy": Tác giả phân tích chi tiết về các nhân vật Chí Phèo, Lão Hạc, Thị Nở, và cách họ được tái hiện trong phim.

Tổng hợp:

- Kết hợp các yếu tố phân tích để trình bày toàn cảnh về quá trình chuyển thể: Tác giả tổng hợp lại các phân tích về từng tác phẩm, tạo ra một bức tranh tổng thể về quá trình chuyển thể từ văn học thành các hình thức nghệ thuật khác nhau.

- Ngữ liệu 2: Tác giả tổng hợp lại các phân tích về từng tác phẩm chuyển thể để nhấn mạnh sự thành công và tầm quan trọng của văn học trong việc nuôi dưỡng và phát triển các loại hình nghệ thuật.

- Ngữ liệu 3: Tác giả tổng hợp lại các phân tích về các nhân vật và câu chuyện trong "Làng Vũ Đại ngày ấy" để nhấn mạnh giá trị bền vững của tác phẩm và tầm quan trọng của việc tái hiện lại các tác phẩm kinh điển.

So sánh:

So sánh các tác phẩm nghệ thuật chuyển thể từ văn học:

- Ngữ liệu 2: Tác giả so sánh sự thành công và quá trình chuyển thể của các tác phẩm như "Hồ Thiên Nga," "Sin-đơ-rê-la," và "Rô-mê-ô và Giu-li-ét." Mỗi tác phẩm được so sánh về cách chuyển thể, sự sáng tạo, và ảnh hưởng của chúng trong nền nghệ thuật.

- Ngữ liệu 3: Tác giả so sánh sự trở lại của bộ phim "Làng Vũ Đại ngày ấy" với quá khứ, nhấn mạnh sự xuất hiện của các nhân vật trước công chúng sau gần 40 năm và tầm quan trọng của việc tái hiện lại các tác phẩm kinh điển.

*Trả lời:

- Chọn ra những tác phẩm tiêu biểu và nổi bật nhất để giới thiệu, tránh liệt kê quá nhiều tác phẩm sẽ khiến bài viết bị dài và loãng.

- Sắp xếp bài viết theo một cấu trúc rõ ràng, có thể theo thứ tự thời gian, thể loại hoặc mức độ nổi tiếng của các tác phẩm.

- Mỗi tác phẩm nên được trình bày theo cùng một cấu trúc: nguồn gốc, quá trình chuyển thể, và điểm sáng tạo

- Viết ngắn gọn, tập trung vào những điểm chính và nổi bật của từng tác phẩm.

- Tránh lan man và đi quá sâu vào chi tiết không cần thiết.

Một số lưu ý:

- Với dạng tác phẩm chuyển thể trung thành: Cần tập trung làm rõ những điểm tương đồng giữa tác phẩm nghệ thuật và tác phẩm văn học, đồng thời chỉ ra việc chuyển thể.

- Với dạng tác phẩm chuyển thể tự do: Tập trung thể hiện điểm khác biệt mang tính sáng tạo của tác giả/ nhóm tác giả chuyển thể xuất phát từ ý tưởng, y đồ chuyển thể.

- Với bài viết chỉ yêu cầu giới thiệu vắn tắt về tác phẩm: Chủ yếu nêu thông tin về tác giả, tác phẩm và đưa ra một số nhận định khái quát, cô đúc về giá trị / đóng góp của tác phẩm nghệ thuật chuyển thể. Ví dụ:

- "Sin--1o-rê-la được đánh giá cao bởi âm nhạc đẹp, vũ đạo dí dỏm và lãng mạn" (về vở ba-lê Sin-đơ-rê-la).

- "Trên nền âm nhạc đó, những cảnh hội hè luân phiên xen kẽ những cảnh bi kịch được biên đạo thành nhiều phiên bản khác nhau. Đằng sau những vũ điệu bay bổng, lãng mạn là triết lí sâu xa về hạnh phúc và bất hạnh, về cuộc đấu tranh giữa thiện và ác giữa cái tốt đẹp cái xấu xa, về sự hữu hạn và vô hạn của cuộc sống,..." (về vở ba-lê Hồ Thiên Nga).

- "Trung thành với cốt truyện của U. Sếch-xpia, vở ba-lê đã tái hiện bi kịch tình yêu thông qua những vũ điệu thiết tha, bay bống." (về vở ba-lê Rô-mê-ô và Giu-li-ét).

+ Với bài viết yêu cầu giới thiệu tổng quát về tác phẩm: Cần giới thiệu khá đầy đủ về (các) phương diện chuyển đổi nghệ thuật từ tác phẩm văn học sang tác phẩm nghệ thuật hoặc sự gặp gỡ, "tri âm" giữa tác giả tác phẩm nghệ thuật chuyển thể và tác giả tác phẩm văn học được chuyển thể (tham khảo bài viết Cảm xúc chung của hai nghệ sĩ tạo nên "Em ơi Hà Nội phố" của Linh Khánh).

+ Với bài viết yêu cà̀u giới thiệu chuyên sâu, có tính khoa học về tác phẩm: Sử dụng nhiều tri thức chuyên môn chuyên ngành hay kiến thức văn hoá - nghệ thuật để diễn giải nghĩa/ ý nghĩa từ chất liệu, cấu trúc nghệ thuật mà nghệ sĩ dày công tìm tò̀, sáng tạo trong tác phẩm nghệ thuật chuyển thể (tham khảo bài viết Bức tranh một triệu USD của Việt Nam của Kiều Dương (https://vnexpress.net/buc-tranh-mottrieu-usd-cua-viet-nam-4057993.html) viết về bức tranh sơn mài mang tên Gióng của Nguyễn Tư Nghiêm).