I. PHẦN ĐỌC - HIỂU (6,0 điểm)

Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

ĐẤT NƯỚC LÀ GÌ?

(Huỳnh Mai Liên)

Cho con hỏi nhé Đất nước là gì Vẽ bằng bút chì Có vừa trang giấy?   Làm sao để thấy Núi cao thế nào Biển rộng là bao Cách nào đo nhỉ?   Hay là con nghĩ Đất nước trong nhà Là mẹ là cha Là cờ Tổ quốc?

Vần thơ con thuộc Bài văn con làm Tiếng Việt dịu dàng Có là đất nước?   Là đường con bước Là sông con bơi Là cánh chim trời Là vầng mây trắng?   Mặt trời khoe nắng Cho ngày đẹp hơn Mọi điều giản đơn Cộng thành đất nước.

(Tiếng Việt 3, tập hai, tr 80,81 Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, NXB GD Việt Nam)

(1,0 điểm). Bài thơ trên được làm theo thể thơ nào? Dựa vào khổ thơ thứ nhất của bài thơ, em hãy nêu đặc điểm của thể thơ về cách gieo vần và ngắt nhịp.

a) Đúng hình thức đoạn văn, đảm bảo độ dài khoảng 300 chữ theo yêu cầu.

b) Xác định đúng yêu cầu của đề: Ghi lại cảm xúc của em sau khi đọc bài thơ “Đất nước là gì?” của Huỳnh Mai Liên.

c) Định hướng nội dung cho bài viết:

HS có nhiều cách viết khác nhau tuy nhiên cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:

- Giới thiệu được tác giả, tên bài thơ.

- Nêu được ấn tượng chung về bài thơ (đề tài, nội dung chính của bài).

- Diễn đạt được cảm xúc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

* Về nội dung:

- Cảm nhận được lời của con nói với cha mẹ những suy nghĩ của mình về đất nước. Đất nước không phải là những điều cao xa, lạ lẫm mà đất nước là những gì gần gũi nhất đối với ta, là thiên nhiên, là con người. Mỗi một điều giản dị nhỏ bé từ trong mỗi ngôi nhà, trường học, cảnh vật thiên nhiên,… đều góp phần tạo thành đất nước.

+ Đất nước có ở nhà: là mẹ, là cha, là cờ Tổ quốc.

+ Đất nước có ở trường học: là vần thơ, bài văn, Tiếng Việt.

+ Đất nước là mọi cảnh vật thiên nhiên quanh ta: con đường, dòng sông, cánh chim trời, vầng mây trắng, mặt trời rải nắng

- Cảm nhận được tình cảm gắn bó, yêu thương tự hào về đất nước của nhân vật người bạn nhỏ.

* Về nghệ thuật:

- Thể thơ 4 chữ, vần gieo nhịp nhàng kết hợp với cách ngắt nhịp 2/2 đều đặn tạo cho bài thơ giọng điệu hồn nhiên, trong trẻo…. Ở một số câu chứa đựng cảm xúc, nhịp thơ thay đổi linh hoạt 1/3 (ý này cho HS điểm thưởng nếu con phát hiện và cảm nhận được).

- Hình ảnh thơ quen thuộc, bình dị, đẹp và trong sáng…

- Bài thơ sử dụng thành công biện pháp điệp ngữ, nhân hóa…

+ Khái quát được cảm xúc về bài thơ, có sự nâng cao mở rộng để thấy được: thông qua lời trò chuyện, bạn nhỏ đã thể hiện sự gắn bó của mình với mọi vật xung quanh, với thiên nhiên và mở rộng ra là tình yêu với gia đình, quê hương, đất nước.

* GV tham khảo các mức điểm:

+ Điểm 4: HS đáp ứng tất cả những yêu cầu nói trên, bài viết sinh động, hấp dẫn, lời văn chân thành, giàu cảm xúc. Bài không mắc lỗi chính tả, diễn đạt.

+ Điểm 3 → 3,5: HS đáp ứng gần đủ những yêu cầu nói trên, bài viết mạch lạc, khá sinh động. Bài còn mắc 3-4 lỗi chính tả, diễn đạt nhỏ.

+ Điểm 2 → 2,5: HS đáp ứng được một nửa yêu cầu nói trên, bài viết còn sơ sài, nội dung nghiêng về diễn xuôi, lời văn chưa xúc động. Bài còn mắc 3-4 lỗi chính tả, diễn đạt.

+ Điểm 1→ 1,5: HS chủ yếu diễn xuôi phần nội dung, chỉ liệt kê phần nghệ thuật, hầu như không nêu được suy nghĩ, cảm xúc của mình. Bài còn mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt.

+ Điểm 0: Lạc đề hoàn toàn.

GV chấm linh hoạt theo cách diễn đạt của HS, căn cứ vào bài làm cụ thể để cho các mức điểm còn lại.

d) Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu và liên kết đoạn văn.

e) Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc; có cách diễn đạt mới mẻ.

- Đất nước có ở nhà, ở trường, ở các cảnh vật thiên nhiên.

- Các hình ảnh:

+ Đất nước có ở nhà: là mẹ, là cha, là cờ Tổ quốc.

+ Đất nước có ở trường học: là vần thơ, bài văn, Tiếng Việt.

+ Đất nước là mọi cảnh vật thiên nhiên quanh ta: con đường, dòng sông, cánh chim trời, vầng mây trắng, mặt trời khoe nắng.

- Nhận xét về các hình ảnh: vô cùng thân quen, giản dị, gắn liền với cuộc sống hằng ngày của mỗi con người…

(Chấm linh hoạt theo cách diễn đạt của HS)