I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

Việt Nam đất nước ta ơi

Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn

Cánh cò bay lả rập rờn

Mây mờ che đỉnh Trường Sơn⁽¹⁾ sớm chiều

 

Quê hương biết mấy thân yêu

Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau

Mặt người vất vả in sâu

Gái trai cũng một áo nâu⁽²⁾ nhuộm bùn

                                                           (Trích Bài thơ Hắc Hải (1955-1958),

                                         Tuyển thơ Nguyễn Đình Thi*, NXB Văn học, 2021)                                                                                                       

* Nguyễn Đình Thi: quê gốc ở Hà Nội. Ông là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, sáng tác kịch và âm nhạc. Ca ngợi quê hương là một trong những chủ đề quan trọng của thơ Nguyễn Đình Thi.

(1) Trường Sơn: dãy núi kéo dài từ thượng nguồn sông Cả trên đất Lào, giáp Nghệ An đến cực nam Trung Bộ của Việt Nam.

(2) Áo nâu: màu áo quen thuộc của người nông dân thuở xưa. Trước đây người nông dân thường nhuộm vải bằng nước củ nâu. 

Thực hiện yêu cầu dưới đây:

Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn

Đảm bảo yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 80 chữ) của đoạn văn. Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp, ...

b. Xác định đúng yêu cầu về nội dung:

Đoạn thơ ca ngợi vẻ đẹp cảnh sắc và con người Việt Nam.

c. Viết đoạn văn bảo đảm các yêu cầu:

- Cảm nhận về nội dung: ca ngợi vẻ đẹp cảnh sắc và con người Việt Nam.

+ Cảnh sắc tươi đẹp, trù phú, nên thơ, thanh bình, quen thuộc, gần gũi của đất nước Việt Nam mênh mông biển lúa, cánh cò bay rập rờn, mây mờ che đỉnh Trường Sơn.

+ Vẻ đẹp con người Việt Nam giản dị, cần cù, chịu thương chịu khó, kiên cường vượt gian khổ chịu nhiều thương đau, vất vả in sâu, áo nâu nhuộm bùn.

+ Tác giả thể hiện sự yêu mến, tự hào, trân trọng trước vẻ đẹp cảnh sắc và con người Việt Nam Việt Nam đất nước ta ơi, đâu trời đẹp hơn, biết mấy thân yêu.

- Cảm xúc về nghệ thuật: Thể thơ lục bát, vần điệu nhịp nhàng, cân đối, từ ngữ gợi tả; biện pháp tu từ: nhân hóa, đảo ngữ, so sánh…

d. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

a. Bảo đảm bố cục và dung lượng của bài văn

Bảo đảm yêu cầu về bố cục và dung lượng (khoảng 300 chữ) của bài văn.

b. Xác định đúng nội dung

Kể lại trải nghiệm đáng nhớ khi em mới vào học tại trường Trung học cơ sở

c. Viết bài văn kể chuyện đảm bảo các yêu cầu

Lựa chọn được các thao tác kể chuyện phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm; trình bày theo bố cục ba phần của bài văn kể lại một trải nghiệm. Có thể triển khai theo hướng sau:

* Mở bài: Giới thiệu trải nghiệm đáng nhớ khi mới vào trường Trung học cơ sở.

* Thân bài: Kể lại diễn biến của trải nghiệm.

- Thời gian: Đó là khi nào?

- Không gian: Trường Trung học cơ sở trong trải nghiệm ấy như thế nào?

- Em đã gặp ai? Nói những gì? Làm gì?

- Điều gì làm em ấn tượng nhất khi mới vào trường Trung học cơ sở?

- Cảm xúc của em khi mới vào trường Trung học cơ sở là gì?

* Kết bài: Kết thúc câu chuyện và cảm xúc của em.

d. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn và liên kết văn bản.

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về câu chuyện, có cách diễn đạt mới mẻ.