II. PHẦN VIẾT

Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về bài thơ sau:

KHÚC DÂN CA

(Nguyễn Duy)

Con cò bay lả bay la

Theo câu quan họ bay ra chiến trường

Nghe ai hát giữa núi non

Mà hương đồng cứ dập dờn trong mây

 

Nghìn năm trên dải đất này

Cũ sao được cảnh cò bay la đà

Cũ sao được sắc mây sa

Cũ sao được khúc dân ca quê mình

 

Cò bay bằng cánh trắng tinh

Lúa thơm bằng phấn hương lành ai ơi

Mây bay bằng gió của trời

Là ta ta hát bằng lời của ta.

(Thơ Nguyễn Duy, NXB Hội nhà văn, 2010, tr 59)

c. Triển khai vấn đề nghị luận:

Có thể viết đoạn văn theo hướng sau:

* Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề.

Bài thơ Khúc dân ca thể hiện tình cảm gắn bó, mến yêu tha thiết của Nguyễn Duy với khúc dân ca - truyền thống văn hóa lâu đời của dân tộc.

* Thân đoạn: Bày tỏ cảm nghĩ về bài thơ.

- Cảm nghĩ về nội dung: Cảm hứng của bài thơ được gợi ra từ hình ảnh cánh cò trong câu quan họ. Nhân vật trữ tình là một người lính đang chiến đấu xa quê hương, câu hát về cánh cò gợi nhớ hương đồng - nỗi nhớ quê hương da diết. Từ cánh cò gợi nhớ, gợi thương, nhân vật trữ tình đã nghĩ về sức sống bền bỉ vượt thời gian, trường tồn vĩnh cửu của những giá trị tinh thần gợi ra từ câu hát: Nghìn năm trên dải đất này/ Cũ sao được cánh cò bay la đà/ Cũ sao được sắc mây sa/ Cũ sao được khúc dân ca quê mình. Bài thơ khép lại bằng những lời khẳng định đầy tự hào về câu hát quê hương. Như một chân lí bất diệt: cò bay bằng cánh, lúa thơm bằng phấn hương lành, mây bay bằng gió; còn ta hát bằng lời của ta. Ba tiếng lời của ta vang lên tự hào biết mấy. Câu dân ca là điệu hồn dân tộc, con người Việt Nam sẽ mãi giữ gìn lời ca ấy như giữ gìn bảo vệ từng tấc đất ông cha.

- Cảm nghĩ về một số đặc sắc nghệ thuật: Thể thơ lục bát với vần nhịp uyển chuyển, nhịp nhàng. Hình ảnh thơ gần gũi, giản dị vừa là biểu tượng cho quê hương đất nước tươi đẹp, vừa là hình ảnh đặc trưng của những câu hát dân ca: cánh cò, mây, hương lúa, núi non. Lớp từ láy tượng hình kết hợp với giai điệu hát ru quen thuộc Con cò bay lả bay la gợi liên tưởng bài thơ cũng là một khúc dân ca quê mình. Các biện pháp tu từ đặc sắc đã tạo sự liên kết, nhịp điệu nhịp nhàng từ đó làm nổi bật giá trị vượt thời gian của những khúc hát dân ca.

* Kết đoạn: Khái quát lại cảm xúc, suy nghĩ về bài thơ.

Bài thơ là lời ca cất lên từ tình yêu tha thiết với khúc hát quê hương qua những dấu hiệu nghệ thuật tiêu biểu của thể thơ dân tộc. Khúc dân ca bồi đắp trong ta niềm tự hào về những giá trị văn hoá tinh thần ngàn đời của dân tộc.