I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

MÙA HOA MẬN

Cành mận bung trắng muốt

Lũ con trai háo hức chơi cù

Lũ con gái rộn ràng khăn áo

Bóng bay nâng giấc mơ con trẻ

 

Cành mận bung trắng muốt

Giục mẹ xôn xang lá, gạo

Giục cha vui lòng căng cánh nỏ

Giục người già hối hả làm đu

 

Cành mận bung trắng muốt

Nhà trình tường* ủ nếp hương

Giục lửa hồng nở hoa trong bếp

Cho người đi xa nhớ lối trở về…

                                 Tháng Chạp, 2006

(Thuyền đuôi én, NXB Văn hoá dân tộc, Hà nội 2009)

* Nhà trình tường: Nhà có tường làm bằng đất nện

(0,5 điểm) Xác định thể thơ trong bài thơ trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích, đánh giá truyện Chử Lầu.

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

- Giới thiệu ngắn gọn về xuất xứ, và nội dung bao quát của tác phẩm Mùa hoa mận

- Đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm:

+ Nội dung: bài thơ gợi tả khung cảnh mùa hoa mận nở. Cành mận nở là thời điểm báo hiệu mùa xuân, mùa của Tết, của lễ hội. Khoảnh khắc thời gian đó mang đến niềm vui cho người con gái, con trai, trẻ thơ, người già, cha, mẹ…, mang đến cho ngôi nhà sự ấm cúng. Bài thơ là tiếng lòng yêu quê hương, trân trọng nét đẹp văn hoá của dân tộc của nhân vật trữ tình.

+ Nghệ thuật: Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng kết hợp với các biện pháp nghệ thuật liệt kê, ẩn dụ, nhân hoá…được sử dụng sáng tạo đã khắc họa bức tranh xuân nên thơ, ấm cúng. Đó cũng là nét phong cách trong sáng tác của Chu Thuỳ Liên.

+ Đánh giá giá trị thẩm mỹ và giá trị nhân bản của bài thơ mang lại cho người đọc.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

1. Giải thích khái niệm

- Học hỏi là quá trình tiếp nhận tri thức, kỹ năng, kinh nghiệm từ sách vở, cuộc sống, con người, công việc,...

- Suốt đời nghĩa là diễn ra liên tục, lâu dài, không giới hạn trong thời gian hay tuổi tác.

2. Bàn luận ý nghĩa

- Cuộc sống không ngừng thay đổi, tri thức luôn phát triển → nếu không học hỏi, con người dễ tụt hậu.

- Học suốt đời giúp nâng cao hiểu biết, rèn luyện nhân cách, thích nghi với công việc và xã hội.

- Học còn giúp con người sống có mục tiêu, tránh sự lạc hậu, lỗi thời.

3. Chứng minh – dẫn chứng thực tế

- Người thành công như bác sĩ, giáo viên, kỹ sư,… luôn phải học để theo kịp thời đại.

- Người cao tuổi học thêm kỹ năng công nghệ để không bị tụt hậu.