Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) trình bày suy nghĩ về quan niệm sống mà tác giả gửi gắm qua hình tượng người tiều phu trong đoạn trích “Câu chuyện đối đáp của người tiều phu (Nguyễn Dữ).

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 500 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về quan niệm sống mà tác giả gửi gắm qua hình tượng người tiều phu trong đoạn trích “Câu chuyện đối đáp của người tiều phu (Nguyễn Dữ).

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu Truyền kì mạn lục – tập truyện nổi tiếng của Nguyễn Dữ, được xem là “thiên cổ kì bút” trong văn học trung đại Việt Nam.

- Dẫn vào vấn đề: Nhân vật người tiều phu trong Câu chuyện đối đáp của người tiều phu núi Na thể hiện một quan niệm sống độc đáo, sâu sắc.

* Thân bài:

a. Khái quát về nhân vật người tiều phu

- Sống ẩn dật nơi núi rừng, tách biệt khỏi bụi trần và vòng danh lợi.

- Cuộc sống giản dị: gánh củi đổi cá và rượu, coi no say là đủ, không màng tiền bạc hay địa vị.

b. Quan niệm sống mà tác giả gửi gắm qua hình tượng người tiều phu

- Thanh cao, tự tại: Con người có thể chọn sống ngoài vòng danh lợi, giữ tâm hồn thanh khiết giữa đời nhiều biến động.

- Hòa hợp với thiên nhiên: Thiên nhiên là chốn an trú bình yên, nuôi dưỡng tâm hồn, giúp con người thoát khỏi vòng xoáy quyền lực – tiền tài.

- Thoát tục, vượt lên cám dỗ quyền lực: Tiều phu từ chối lời mời của vua, thể hiện bản lĩnh, sự tự do tuyệt đối của một bậc ẩn sĩ.

- Quan điểm nhân sinh sâu sắc: Nguyễn Dữ khẳng định giá trị của đời sống tinh thần, thanh sạch hơn là những hư vinh nơi quan trường.

c. Nghệ thuật

- Lời văn trang nhã, giàu hình ảnh, đặc biệt qua đoạn đối thoại giàu triết lý.

- Xây dựng nhân vật ẩn sĩ theo mô típ truyền thống nhưng mang dấu ấn cá nhân của Nguyễn Dữ.

* Kết bài:

- Khẳng định vẻ đẹp của quan niệm sống mà Nguyễn Dữ gửi gắm: sống thanh cao, hòa hợp với thiên nhiên, không bị danh lợi trói buộc.

- Liên hệ thực tế: Trong xã hội hôm nay, quan niệm sống ấy vẫn còn nguyên giá trị khi con người cần cân bằng giữa vật chất và tinh thần để có cuộc sống ý nghĩa.

Bài viết tham khảo

Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ được mệnh danh là “thiên cổ kì bút” của văn học trung đại Việt Nam. Tác phẩm không chỉ hấp dẫn bởi những câu chuyện kì ảo mà còn chứa đựng những triết lý sâu sắc về con người và cuộc đời. Đặc biệt, trong Câu chuyện đối đáp của người tiều phu núi Na, hình tượng người tiều phu hiện lên như một biểu tượng cho quan niệm sống thanh cao, tự tại, thoát khỏi vòng danh lợi.

Người tiều phu trong truyện là một ẩn sĩ sống nơi núi Na – chốn núi non hiểm trở, hoang vu, cách biệt với bụi trần. Hàng ngày, ông gánh củi ra đổi cá, đổi rượu, sống cuộc đời giản dị, thanh đạm và hoàn toàn xa lánh tiền bạc, địa vị. Khi nhà vua sai người đến mời về triều, tiều phu chỉ cười mà rằng mình là “kẻ dật dân trốn đời, ông già lánh bụi”, quen gửi thân nơi “lều tranh quán cỏ”, vui với trăng gió mây hoa, không màng thế sự ngoài kia là triều đại nào, vua quan nào. Cuộc sống ấy gợi ra hình ảnh một con người đã tìm thấy hạnh phúc trong sự thanh thản của tâm hồn, chứ không phải trong những phù hoa nơi chốn quan trường.

Qua hình tượng tiều phu, Nguyễn Dữ gửi gắm một quan niệm sống mang đậm tinh thần triết lý phương Đông: Con người có quyền lựa chọn cho mình cách sống an nhiên, tự tại, vượt lên trên những cám dỗ về quyền lực và vật chất. Sống hòa hợp với thiên nhiên, giữ cho tâm hồn thanh sạch mới là giá trị bền vững, lâu dài. Trong bối cảnh xã hội phong kiến nhiều biến động, lời từ chối dứt khoát của tiều phu với quyền lực cho thấy khát vọng thoát tục, tìm về sự tự do tuyệt đối của tâm hồn – điều mà không phải ai cũng đủ bản lĩnh thực hiện.

Với nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, ngôn ngữ trang nhã, nhân vật tiều phu hiện lên sống động qua hành động, lời nói, đặc biệt là những đoạn đối thoại giàu hình ảnh và chất thơ. Nguyễn Dữ đã khắc họa thành công hình tượng một bậc ẩn sĩ mang tầm vóc tư tưởng, qua đó gián tiếp bày tỏ thái độ coi trọng đời sống tinh thần, thanh sạch hơn là những vinh hoa nhất thời.

Hơn bốn trăm năm trôi qua, quan niệm sống mà Nguyễn Dữ gửi gắm vẫn còn nguyên giá trị. Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, con người càng cần biết cân bằng giữa vật chất và tinh thần, biết dừng lại để tìm cho mình một chốn bình yên trong tâm hồn.

Hình tượng người tiều phu núi Na vì thế không chỉ là biểu tượng của trí tuệ và bản lĩnh, mà còn là lời nhắc nhở về lẽ sống thanh cao, hòa hợp với thiên nhiên, thoát khỏi những ràng buộc của danh lợi để hướng đến tự do và hạnh phúc đích thực.