Quan niệm về người anh hùng của Lục Vân Tiên cũng như lí tưởng về người anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu được thể hiện qua câu thơ nào? Hãy viết bài văn nghị luận khoảng 400 chữ bàn về quan niệm người anh hùng được đặt ra trong tác phẩm.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: bàn về quan niệm người anh hùng được đặt ra trong đoạn trích ngữ liệu “Lục Vân Tiên”

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả: Nguyễn Đình Chiểu (1822–1888) là nhà thơ yêu nước, nhà nho tiết tháo, cuộc đời gắn liền với những biến cố lớn của dân tộc.

- Giới thiệu tác phẩm Lục Vân Tiên: là truyện thơ Nôm nổi tiếng, mang giá trị đạo đức, nhân văn sâu sắc.

- Dẫn vấn đề nghị luận: Quan niệm về người anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu thể hiện qua hai câu thơ:

“Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.”

* Thân bài:

1. Giải thích vấn đề

- Kiến nghĩa bất vi: Thấy việc nghĩa mà không làm.

- Anh hùng: Người có tài, có đức, sẵn sàng xả thân vì nghĩa lớn, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của mọi người.

→ Ý nghĩa hai câu thơ: Thấy việc nghĩa mà không làm thì không xứng đáng gọi là anh hùng.

2. Biểu hiện trong tác phẩm

- Hành động của Lục Vân Tiên:

+ Gặp chuyện bất bình, không màng hiểm nguy, dũng cảm ra tay trừ bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

+ Sau khi cứu xong, khẳng khái từ chối mọi sự đền đáp: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”.

→ Lục Vân Tiên xả thân vì nghĩa, hành động vô tư, không vụ lợi.

3. Quan niệm về người anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu

- Người anh hùng phải:

+ Dũng cảm, tài trí: Dám chống lại cái ác, trừ gian diệt bạo.

+ Hành động vì nghĩa, vì lẽ phải: Không màng danh lợi, tiền tài.

+ Giữ gìn nhân cách, phẩm hạnh: Tôn trọng người khác, đặc biệt là với phụ nữ, giữ lễ nghĩa, khuôn phép.

→ Quan niệm giàu tính nhân văn, đề cao nghĩa khí và đạo đức làm người.

4. Bàn luận – mở rộng

- Quan niệm của Nguyễn Đình Chiểu thể hiện khát vọng xã hội công bằng, cái thiện chiến thắng cái ác.

- Gợi suy ngẫm về lối sống hôm nay:

+ Sống có trách nhiệm, nghĩa tình.

+ Dám đấu tranh với cái xấu, bảo vệ lẽ phải.

+ Hành động thiện nguyện, giúp đỡ người khó khăn với tấm lòng vô tư, trong sáng.

* Kết bài:

- Khẳng định quan niệm về người anh hùng trong tác phẩm Lục Vân Tiên là tiến bộ, giàu nhân nghĩa.

- Nêu cảm nghĩ, rút ra bài học: Mỗi người cần sống dũng cảm, nghĩa tình, hành động vì điều đúng đắn để làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.

Bài viết tham khảo

Nguyễn Đình Chiểu (1822–1888) là một trong những nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam ở thế kỉ XIX. Cuộc đời và sáng tác của ông gắn liền với những biến cố đau thương của đất nước và con người Nam Bộ dưới ách xâm lược của thực dân Pháp. Dù bị mù cả hai mắt sau khi đỗ tú tài, ông vẫn sống một cuộc đời thanh bạch, dạy học, bốc thuốc, làm thơ văn yêu nước, ngợi ca đạo lí làm người. Lục Vân Tiên là tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Đình Chiểu, mang đậm chất nhân nghĩa và lý tưởng đạo đức của ông. Trong đó, quan niệm về người anh hùng được thể hiện rõ qua hai câu thơ:

“Nhớ câu kiến nghĩa bất vi

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.”

Trước hết, cần hiểu rằng kiến nghĩa bất vi nghĩa là thấy việc nghĩa mà không làm. Người anh hùng, theo Nguyễn Đình Chiểu, không chỉ cần tài trí mà còn phải sẵn sàng xả thân vì chính nghĩa, vì cuộc sống bình yên và hạnh phúc của mọi người. Nếu thấy điều bất bình mà thờ ơ, im lặng, thì dù có tài giỏi đến đâu cũng không xứng gọi là anh hùng.

Quan niệm ấy được thể hiện rõ qua hình tượng Lục Vân Tiên trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga. Gặp chuyện bất bình giữa đường, chàng không hề sợ hãi, nhanh chóng “bẻ cây làm gậy” xông thẳng vào bọn cướp, đánh tan lũ giặc dữ, giải cứu Kiều Nguyệt Nga. Hành động ấy không chỉ thể hiện sự dũng cảm, tài trí mà còn sáng ngời nghĩa khí của bậc anh hùng. Đặc biệt, sau khi cứu được người, chàng khẳng khái từ chối mọi sự đền đáp: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn.” Chỉ một câu nói giản dị nhưng đã làm sáng tỏ nhân cách cao đẹp: ra tay vì nghĩa, không vụ lợi, không mong cầu danh tiếng hay vật chất.

Quan niệm về người anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu vì vậy mang ý nghĩa sâu sắc: người anh hùng phải có dũng khí, có tài năng, nhưng quan trọng nhất là tấm lòng nhân nghĩa, hành động vì lẽ phải, công bằng và điều tốt đẹp cho mọi người. Họ không chỉ diệt trừ cái ác mà còn giữ trọn nhân cách, đạo lí làm người, sống vô tư, trong sáng.

Trong cuộc sống hôm nay, quan niệm ấy vẫn còn nguyên giá trị. Người anh hùng thời hiện đại có thể không cầm gươm giáo ra trận nhưng vẫn là những con người sống có trách nhiệm, dám đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác, sẵn sàng giúp đỡ cộng đồng với tấm lòng nhân ái. Mỗi người chúng ta cần noi theo tinh thần “kiến nghĩa bất vi” ấy để làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.

Có thể nói, quan niệm về người anh hùng trong Lục Vân Tiên không chỉ phản ánh khát vọng về công lí và chính nghĩa của nhân dân mà còn để lại bài học đạo đức sâu sắc cho muôn đời: sống dũng cảm, nghĩa tình và nhân ái để góp phần xây dựng một cuộc sống công bằng, nhân văn hơn.