Từ văn bản ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện suy nghĩ về sức mạnh của tiếng nói bản năng.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu phần Đọc hiểu “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Lưu Quang Vũ: nhà viết kịch nổi bật của nền văn học Việt Nam hiện đại, với nhiều tác phẩm kịch có giá trị tư tưởng sâu sắc.

- Giới thiệu đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt: trích từ vở kịch cùng tên, nêu bật mâu thuẫn giữa linh hồn và thể xác, giữa phần tinh thần cao đẹp với những ham muốn bản năng.

* Thân bài:

- Khái quát nội dung đoạn trích

+ Trương Ba được sống lại trong thân xác anh hàng thịt.

+ Sự khác biệt giữa tâm hồn thanh cao và thể xác phàm tục gây ra mâu thuẫn trong đời sống và tình cảm của ông.

- Phân tích nhân vật Hồn Trương Ba và ý nghĩa đoạn trích

+ Tâm hồn Trương Ba: yêu cuộc sống, khao khát được sống trọn vẹn với những giá trị tinh thần đẹp đẽ.

+ Thân xác anh hàng thịt: mang những ham muốn, nhu cầu bản năng rất mạnh mẽ, dần lấn át linh hồn Trương Ba.

+ Mâu thuẫn tâm hồn - thể xác phản ánh triết lí sâu sắc về mối quan hệ giữa vật chất và tinh thần, về quyền được sống đúng là mình của con người.

- Nghệ thuật

+ Kết hợp yếu tố kịch và chất triết lí sâu sắc.

+ Ngôn ngữ đối thoại tự nhiên, gần gũi, hàm chứa ý nghĩa tư tưởng.

+ Xây dựng tình huống kịch độc đáo, giàu kịch tính.

- Ý nghĩa tư tưởng

+ Phê phán lối sống chạy theo dục vọng bản năng, quên đi giá trị tinh thần.

+ Khẳng định con người chỉ hạnh phúc khi sống hài hòa giữa thể xác và tâm hồn, giữa vật chất và tinh thần.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.

- Mở rộng: Gợi ra bài học cho con người hôm nay về cách sống: cần làm chủ bản thân, sống đúng với giá trị tốt đẹp của tâm hồn.

Bài văn tham khảo

Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, Lưu Quang Vũ là một tên tuổi lớn, một nhà viết kịch tài năng với những vở kịch mang đậm tính triết lí và nhân văn sâu sắc. Trong số đó, Hồn Trương Ba, da hàng thịt là tác phẩm tiêu biểu, phản ánh mâu thuẫn muôn thuở giữa phần hồn thanh cao và thể xác phàm tục. Đoạn trích trong phần đọc hiểu là một lát cắt tiêu biểu, qua đó tác giả gửi gắm nhiều suy ngẫm sâu xa về cuộc sống và con người.

Đoạn trích xoay quanh tình huống độc đáo: Trương Ba, một người làm vườn hiền lành, nhân hậu, vì sự sơ suất của Nam Tào mà chết, được Đế Thích cứu sống bằng cách cho hồn ông nhập vào thân xác một anh hàng thịt vừa qua đời. Từ đây, một bi kịch tinh thần nảy sinh: hồn Trương Ba vẫn giữ sự thanh cao, trong sạch, nhưng thân xác anh hàng thịt mang theo những ham muốn tầm thường, bản năng, khiến nhân vật cảm thấy bức bối, xa lạ ngay với chính mình. Qua lời thoại giữa Hồn Trương Ba và vợ, người đọc thấy rõ sự dằn vặt, đau khổ của một con người “là mình mà như không phải là mình”, từ đó gợi lên triết lí về mối quan hệ giữa hồn và xác, giữa đời sống vật chất và tinh thần của con người.

Nhân vật Hồn Trương Ba hiện lên đầy mâu thuẫn: một mặt yêu cuộc sống, khát khao được sống với những gì tốt đẹp, trong trẻo nhất của tâm hồn; mặt khác, ông đau khổ khi phải tồn tại trong một thể xác phàm tục, thô kệch với những ham muốn bản năng xa lạ. Sự va chạm giữa hồn và xác trong đoạn trích không chỉ là bi kịch của riêng Trương Ba mà còn gợi ra vấn đề triết lí: Con người chỉ thực sự hạnh phúc khi được sống là chính mình, trong sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn, giữa đời sống vật chất và giá trị tinh thần.

Về nghệ thuật, đoạn trích thể hiện rõ tài năng kịch của Lưu Quang Vũ. Ông đã xây dựng một tình huống kịch độc đáo, giàu kịch tính; lời thoại tự nhiên, sinh động, nhiều chỗ pha chất triết lí sâu sắc mà không hề khô khan. Nhân vật được khắc họa chân thực, gần gũi, qua đó vấn đề tư tưởng được chuyển tải một cách nhẹ nhàng nhưng ám ảnh.

Hồn Trương Ba, da hàng thịt không chỉ là câu chuyện về một số phận cá nhân mà còn gợi lên bài học sâu sắc cho mỗi người: cần biết sống đúng với giá trị của mình, làm chủ bản thân, tránh để bản năng và những dục vọng tầm thường lấn át tâm hồn, nhân cách. Tác phẩm vì thế vẫn giữ nguyên giá trị thời sự và nhân văn sâu sắc trong đời sống hôm nay.