BA CHỞ CON ĐI HỌC (Trích)

Năm con vào trường mẫu giáo, ba chở con đi học bằng chiếc Cub50. Trên đường đi, trong lúc dựng xe ngoài sân trường và cả khi chia tay ở cửa phòng học, con cứ nói mãi một câu: "Ba ơi! Hết giờ, ba rước con sớm nhứt nghen, ba". Ba cũng lặp đi lặp lại không biết chán: "Ừ! Ba sẽ đến sớm nhất!".

Suốt thời con học mẫu giáo, chỉ có một lần ba không phải là người đến sớm nhất. Phố đang mưa, ba chạy nhanh quá, không tránh kịp chiếc xe tải bất ngờ quẹo cua, đành thắng gấp. Chiếc Cub lết đi mấy chục mét, ba ngã nằm dưới gầm xe tải. May mà thoát chết! Lồm cồm bật dậy, chạy đến trường, hối hả ẵm con, hối hả xin lỗi. Con làm thinh, nhìn mãi mặt ba, lâu lắm, chợt nói: "Ba ơi, sao trán ba có máu?".

Năm con vào tiểu học, đường đến trường xa hơn. Ba vẫn chở con trên chiếc Cub cũ mèm. Buổi sáng, hễ chia tay nhau ngoài cổng trường là con nhắc: "Ba ơi! Ba cứ đứng đây nghen, ba! Khi nào con vô lớp rồi ba hãy về nghen, ba!". "Ừ! Ba sẽ đứng đây! Đừng lo!".

 […]

Năm con vào cấp II, trường xa thêm chút nữa. Chiếc Cub cà tàng giờ uống xăng như uống nước, tuần nào cũng phải đem đến tiệm sửa hai, ba lần, nên ba và con phải thức sớm, dẫn xe ra hẻm, đạp cho nó nổ máy, phun khói đen mù mịt một lúc mới chịu chạy êm. Ba không còn đón con sớm nhất nữa mà có khi trễ, rất trễ vì thỉnh thoảng xe xì vỏ, nghẹt xăng...

Một lần, mưa rất to, phố xá chìm trong nước. Xe ướt bugi, chết máy. Ba xuống xe, dặn: "Con cứ mặc áo mưa, ngồi trên xe để ba dẫn qua chỗ ngập". Ba lội bì bõm trong nước, đẩy xe len trong dòng người cũng đang vật vã với cảnh nước ngập đến đùi.

Bỗng thấy chiếc xe nhẹ hơn, quay lại, thấy con đã cởi áo mưa, nhảy xuống từ lúc nào, cắn răng đẩy tiếp. Ba và con về đến nhà ướt mem, vậy mà vẫn nhìn nhau cười.

(Trích, Nguyễn Kim Châu, Ba chở con đi học, https://www.truyenngan.com.vn/truyen-ngan/truyen-ngan-gia-dinh/)

* Chú thích: Nguyễn Kim Châu PGS - Tiến sĩ. giảng dạy chuyên ngành Văn học Trung đại Việt Nam tại Khoa Sư phạm và Khoa học Xã hội và nhân văn trường Đại học Cần Thơ. Tác phẩm của ông tập trung vào các chủ đề gia đình, tình yêu thương giữa các thế hệ và đặc biệt là những câu chuyện giản dị mà sâu sắc về cuộc sống thường ngày. Phong cách viết của ông chân thực, gần gũi, và thấm đượm tình người.

Đoạn trích trên được kể theo ngôi thứ mấy?

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Phân tích tình cảm của người cha dành cho con trong văn bản phần Đọc hiểu.

- Hệ thống ý:

+ Tình cảm của người cha

. Yêu con, giữ lời hứa với con (Luôn là người đón con sớm nhất)

. Không hề nghĩ đến bản thân, chỉ lo lắng con đang mong đợi, vội vã đến trường (một lần đón con trễ do trời mưa, bị tai nạn, vẫn “lồm cồm bật dậy, chạy đến trường, hối hả ẵm con, hối hả xin lỗi”)

. Vì thương con, ba sẵn sàng chịu vất vả, không quản ngại khó khăn ( lội nước bì bõm, để con ngồi trên xe dắt bộ qua chỗ ngập )

+ Một vài nét đặc sắc về nghệ thuật: Tình huống ..., hình ảnh ..., ngôn ngữ nhân vật ..., lời kể,…

+ Đánh giá chung về nhân vật người cha.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Phân tích biểu hiện của tình cảm người cha dành cho con trong văn bản phần Đọc hiểu.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Trong Ba chở con đi học, tình cảm của người cha dành cho con hiện lên thật sâu sắc và cảm động. Ba yêu thương con, luôn giữ lời hứa sẽ là người đón con sớm nhất dù đường xa hay mưa gió. Chỉ một lần vì tai nạn bất ngờ mà đến muộn, ba vẫn “lồm cồm bật dậy, chạy đến trường, hối hả ẵm con, hối hả xin lỗi”, không màng đến bản thân, chỉ lo con mong ngóng. Trên những chặng đường đến trường đầy gian nan, ba vẫn âm thầm chịu đựng khó nhọc: dắt chiếc Cub cà tàng đi sửa, lội bì bõm trong dòng nước ngập đến đùi để con được an toàn. Những chi tiết giản dị mà chân thực ấy đã khắc họa một người cha yêu con vô bờ, sẵn sàng hy sinh, chịu vất vả vì con. Nghệ thuật kể chuyện dung dị, ngôn ngữ gần gũi, giàu hình ảnh và những tình huống đời thường giúp câu chuyện thêm xúc động. Nhân vật người cha hiện lên thật đẹp, là biểu tượng của tình phụ tử thiêng liêng, lặng lẽ mà ấm áp, để lại trong lòng người đọc niềm kính yêu và trân trọng sâu sắc.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 500 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về tình phụ tử trong cuộc sống hiện đại qua câu chuyện trong đoạn trích phần Đọc hiểu.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu ngắn gọn về văn bản Ba chở con đi học.

- Nêu vấn đề: Tình cảm thiêng liêng của người cha trong cuộc sống hiện đại.

* Thân bài:

- Cảm nhận về tình cha trong văn bản:

+ Người cha yêu con sâu sắc, luôn giữ lời hứa với con.

+ Sẵn sàng hy sinh, chịu vất vả vì hạnh phúc và bình an của con (tai nạn, mưa gió, xe hỏng…).

+ Tình cha được thể hiện qua hành động lặng lẽ, ít lời nhưng đầy ấm áp.

- Ý nghĩa và bài học rút ra cho cuộc sống hôm nay (2 điểm):

+ Tình phụ tử là sợi dây thiêng liêng, bền chặt, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn con người.

+ Trong xã hội hiện đại bận rộn, tình cảm gia đình càng cần được trân trọng và vun đắp.

+ Con cái cần biết yêu thương, sẻ chia, đền đáp tình cảm của cha mẹ bằng sự quan tâm và hiếu thảo.

+ Phê phán lối sống vô tâm, thờ ơ với tình thân trong một bộ phận giới trẻ hiện nay.

* Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị của tình cha trong cuộc sống.

- Liên hệ bản thân: Biết trân trọng, yêu thương, quan tâm đến cha mẹ nhiều hơn.

Bài văn tham khảo

Trong cuộc sống hiện đại hối hả, đôi khi con người dễ bị cuốn vào guồng quay công việc mà quên đi những khoảnh khắc giản dị nhưng vô giá của tình cảm gia đình. Truyện ngắn Ba chở con đi học của Nguyễn Kim Châu như một khúc ca êm dịu, gợi nhắc người đọc về tình phụ tử thiêng liêng, sâu sắc qua hình ảnh người cha âm thầm hy sinh cho con từng ngày.

Tình cha trong câu chuyện được khắc họa qua những hành động giản dị mà xúc động. Đó là người cha luôn giữ lời hứa với con, dù trời mưa hay nắng, chiếc xe Cub cũ kỹ vẫn đưa con đến trường đúng giờ, đón con về sớm nhất. Có khi vì vội vàng đến trường mà ba gặp tai nạn, trán chảy máu nhưng vẫn hối hả xin lỗi con. Những buổi sáng mưa to, xe chết máy, ba lội bì bõm trong dòng nước lũ, để con ngồi trên xe, còn mình chịu ướt lạnh. Tình thương ấy lặng lẽ, không ồn ào lời nói nhưng thấm đẫm trong từng hành động. Đó chính là biểu tượng của tình phụ tử bền chặt, hi sinh mà bình dị biết bao.

Câu chuyện gợi ra cho mỗi người bài học sâu sắc. Trong xã hội hiện đại, khi công nghệ và công việc bủa vây, những giây phút giản dị như cha chở con đi học trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Tình phụ tử không chỉ nuôi dưỡng tâm hồn mỗi đứa trẻ, mà còn là điểm tựa tinh thần vững chắc để ta trưởng thành. Chúng ta – những người con – cần biết trân trọng, yêu thương cha mẹ, sẻ chia với những vất vả, hy sinh của họ. Bởi tình yêu ấy không bao giờ đòi hỏi mà chỉ âm thầm cho đi. Đồng thời, xã hội cũng cần phê phán lối sống vô tâm, thờ ơ với tình thân, chạy theo vật chất mà lãng quên giá trị gia đình.

Tình phụ tử, cũng như tình mẫu tử, là dòng chảy yêu thương bất tận trong cuộc đời mỗi con người. Câu chuyện về người cha trong Ba chở con đi học nhắc nhở chúng ta hãy sống chậm lại để lắng nghe, thấu hiểu và yêu thương nhiều hơn. Bởi có những yêu thương nếu bỏ lỡ sẽ không bao giờ quay lại được.