TUỔI TRẺ ĐÁNG GIÁ BAO NHIÊU? (Trích)

(Rosie Nguyễn)

Xã hội hiện đại thường có xu hướng đánh giá sự thành công của con người qua hình thức vật chất bên ngoài: chức vụ của họ, số tiền họ kiếm được, chiếc xe họ đi, quần áo họ mặc. Nhiều người quên rằng, tiền bạc chỉ là một thước đo chứ không phải là tất cả để đánh giá sự thành công về mặt sự nghiệp của một con người. Còn rất nhiều thước đo phi vật chất. Công việc có phù hợp với người đó không, có đem lại cho họ sự thỏa mãn sâu sắc không, môi trường làm việc có thích hợp không, họ có lợi ích tinh thần nào khác trong công việc không, công việc có giúp ích trong việc hoàn thành những mục tiêu dài hạn của người đó, nó có giúp họ nhận thấy được ý nghĩa của việc họ làm hay đem lại lợi ích cho nhiều người khác không?

Tương tự như vậy, cuộc sống con người là tập hợp nhiều vai trò trong xã hội mà công việc chỉ là một trong số những vai trò đó (...). Có người thành công trong vai trò này của cuộc đời nhưng lại thất bại trong vai trò khác. Benjamin Franklin, một trong những vị cha đẻ của nền độc lập Hoa Kì, vừa là nhà ngoại giao, nhà vật lí, nhà hải dương học, nhà phát minh, nhà khoa học, người chơi cờ, nhạc sĩ, có nhiều đóng góp cho ngành in ấn, bưu điện và sự phát triển của nước Mĩ. Đối với nhiều người, ông là mẫu hình lí tưởng của sự xuất chúng và thành công. Nhưng Benjamin Franklin không có mặt bên vợ mình trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời bà, bà mất đi khi ông đang công du tại châu Âu. Ông có mối quan hệ cực kì căng thẳng với người con trai duy nhất của mình và đứa con trai đã rời bỏ ông đi định cư ở một nơi khác vì mâu thuẫn về quan điểm chính trị. Có lẽ không ít người chẳng dám đánh đổi những thứ như thế để đạt được thành công rực rỡ như Franklin.

Định nghĩa thành công cũng khác nhau ở mỗi người. Tôi còn nhớ sự chia sẻ của Jessica Lu, chuyên gia tư vấn nhân sự của Tập đoàn Towers Watson, người đã nghỉ hưu ở tuổi 40 vì đã đạt được những mục tiêu về tài chính: “Tôi tự thấy mình là người thành công, vì hiện giờ tôi đã trở thành chính xác con người mà tôi từng mong ước”. Thành công tức là trở thành người mình từng mong muốn trở thành, một định nghĩa thú vị. Quả thật, điều thử thách nhất và mãn nguyện nhất trong cuộc sống, không phải là trở thành người thành công trong mắt người khác, hay trong cái nhìn của xã hội, mà là vượt lên bản thân, đạt được những mục tiêu của mình, và trở thành người mà mình từng mong ước. Còn đối với tôi, thành công chính là sống trọn vẹn với tất cả tiềm năng của mình...

(Trích Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu? – Rossie Nguyễn, NXB Hội nhà văn, 2018)

Xác định phương thức biểu đạt của đoạn trích trên.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích ý nghĩa của sự thành công đối với mỗi người được thể hiện trong văn bản ngữ liệu “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu” của Rosie Nguyễn.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Rosie Nguyễn và văn bản Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu.

- Dẫn vấn đề: Ý nghĩa của sự thành công đối với mỗi người qua quan điểm của tác giả.

* Thân bài:

1. Giải thích vấn đề

- Thành công: Là đạt được mục tiêu, lý tưởng, khát vọng của bản thân trong cuộc sống.

- Ý nghĩa của thành công: Không chỉ dừng lại ở giá trị vật chất mà còn mang nhiều tầng ý nghĩa về tinh thần, nhân cách, hạnh phúc cá nhân.

2. Phân tích các khía cạnh về ý nghĩa của thành công trong văn bản

a. Thành công không chỉ đo bằng tiền bạc, địa vị

- Tác giả phê phán quan niệm hẹp hòi khi chỉ nhìn nhận thành công qua vật chất.

- Ví dụ: Người có công việc nhiều tiền nhưng không hạnh phúc chưa chắc đã thành công.

b. Thành công là sự cân bằng giữa các vai trò trong cuộc sống

- Cuộc đời là tổng hòa của nhiều vai trò: sự nghiệp, gia đình, bạn bè, đam mê…

- Trường hợp Benjamin Franklin: thành công sự nghiệp rực rỡ nhưng đánh đổi tình cảm gia đình.

c. Thành công là trở thành phiên bản tốt nhất của bản thân

- Câu chuyện của Jessica Lu: nghỉ hưu sớm, hài lòng với cuộc sống, đạt mục tiêu bản thân đặt ra.

- Ý nghĩa sâu xa: thành công thực sự là vượt lên chính mình, sống đúng với khát vọng và tiềm năng.

3. Đánh giá, mở rộng vấn đề

- Mỗi người có định nghĩa thành công riêng nhưng nên hướng tới sự hài hòa giữa vật chất và tinh thần.

- Trong xã hội hiện đại, cần trân trọng những giá trị nhân văn, hạnh phúc cá nhân bên cạnh sự nghiệp.

* Kết bài:

- Khẳng định lại: Thành công không chỉ là đích đến mà là hành trình sống trọn vẹn, ý nghĩa.

- Liên hệ: Người trẻ cần hiểu đúng về thành công để không đánh mất bản thân trên con đường theo đuổi mục tiêu.

Bài văn tham khảo

Trong cuộc sống hiện đại, ai cũng mong muốn mình trở thành người thành công. Thế nhưng, thành công là gì và ý nghĩa thật sự của nó ra sao thì không phải ai cũng hiểu thấu đáo. Trích đoạn trong Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu của Rosie Nguyễn đã gợi mở những suy nghĩ sâu sắc về ý nghĩa của sự thành công đối với mỗi con người.

Trước hết, thành công thường được nhiều người quan niệm là đạt được địa vị cao, kiếm được nhiều tiền, sở hữu những tiện nghi vật chất sang trọng. Tuy nhiên, Rosie Nguyễn đã chỉ ra rằng đó chỉ là một thước đo hẹp, chưa đủ để đánh giá một đời người. Thành công không chỉ là giàu có hay nổi tiếng mà còn là sự hài lòng, thỏa mãn trong công việc và cuộc sống, là khả năng sống đúng với lý tưởng và giá trị bản thân.

Tác giả đã phân tích nhiều góc nhìn để người đọc nhận ra thành công mang ý nghĩa đa chiều. Trước hết, đó là sự cân bằng giữa vật chất và tinh thần. Một người có thể thành công vang dội trong sự nghiệp nhưng thất bại trong đời sống tình cảm, gia đình. Trường hợp Benjamin Franklin là minh chứng: ông đạt nhiều thành tựu vĩ đại nhưng không thể ở bên vợ trong giây phút cuối đời, cũng đánh mất mối quan hệ với con trai duy nhất. Liệu thành công ấy có thật sự trọn vẹn?

Hơn nữa, Rosie Nguyễn khẳng định thành công không phải là sống theo kỳ vọng xã hội mà là trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Câu chuyện của Jessica Lu – nghỉ hưu ở tuổi 40 và tự nhận mình thành công vì trở thành người mà bản thân hằng mong muốn – đã cho thấy thành công là hành trình vượt lên chính mình, chứ không chỉ là cái nhìn của người ngoài.

Qua những phân tích ấy, người đọc hiểu rằng thành công đích thực là sự phát triển hài hòa giữa sự nghiệp, hạnh phúc cá nhân và giá trị tinh thần. Mỗi người có quyền tự định nghĩa thành công cho riêng mình nhưng phải dựa trên nền tảng sống ý nghĩa, sống trọn vẹn với tiềm năng vốn có.

Từ quan điểm của Rosie Nguyễn, ta nhận ra rằng thành công không chỉ là đích đến mà còn là quá trình nỗ lực, trưởng thành và tận hưởng cuộc sống. Người trẻ hôm nay cần định hình mục tiêu rõ ràng, biết cân bằng giữa vật chất và tinh thần để hành trình tìm kiếm thành công cũng là hành trình hạnh phúc và ý nghĩa.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về quan niệm: Thành công không chỉ là vật chất mà còn là sự phát triển trọn vẹn tiềm năng và giá trị tinh thần của mỗi người.

- Hệ thống ý

+ Vật chất là một phần của thành công nhưng không phải tất cả.

+ Thành công cần bao gồm sự trưởng thành tinh thần, hạnh phúc, giá trị nhân văn.

+ Mỗi người có định nghĩa thành công riêng, quan trọng là vượt lên bản thân, sống ý nghĩa.

+ Có thể liên hệ thực tiễn (người thành công trong nhiều lĩnh vực nhưng bất hạnh gia đình).

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện được suy nghĩ về quan niệm: Thành công không chỉ là vật chất mà còn là sự phát triển trọn vẹn tiềm năng và giá trị tinh thần của mỗi người.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Trong cuộc sống hiện đại, nhiều người thường nhìn nhận thành công chỉ qua những giá trị vật chất như tiền bạc, địa vị, nhà cửa hay xe cộ. Tuy nhiên, thành công không chỉ dừng lại ở bề nổi ấy mà còn nằm ở sự phát triển trọn vẹn tiềm năng và giá trị tinh thần của mỗi con người. Một người có thể sở hữu sự nghiệp lẫy lừng nhưng nếu phải đánh đổi tình cảm gia đình, hạnh phúc cá nhân, liệu đó có thật sự là thành công? Bởi lẽ, thành công không chỉ là đạt đến đỉnh cao trong mắt xã hội mà còn là hành trình vượt qua chính mình, sống đúng với những khát vọng, lí tưởng và khả năng vốn có. Khi một người tìm thấy niềm vui, ý nghĩa trong công việc, có những mối quan hệ bền chặt, một tâm hồn phong phú và bình yên, lúc ấy thành công mới thật sự trọn vẹn. Mỗi người có định nghĩa riêng về thành công, nhưng thành công đích thực phải là sự hài hòa giữa vật chất và tinh thần, giữa khát vọng vươn lên và những giá trị nhân văn sâu sắc.