BẠN KHÔNG CẦN PHẢI THẮNG BẰNG MỌI GIÁ

(Richard Carlson)

Một trong những câu hỏi quan trọng bạn có thể tự hỏi là: “Tôi muốn mình luôn luôn đúng hay tôi muốn được hạnh phúc?”. Trong nhiều trường hợp, hai điều này thường không đi cùng nhau.

Việc tỏ ra mình là người luôn đúng - nghĩa là người khác sai - sẽ đẩy chúng ta vào thế sẵn sàng tranh cãi với bất kỳ ai không cùng quan điểm. Và nếu tình trạng này cứ tiếp diễn sẽ khiến đầu óc chúng ta tốn rất nhiều năng lượng cũng như làm chúng ta xao nhãng với cuộc sống xung quanh. Mặc dù vậy, nhiều người vẫn dành rất nhiều thời gian và công sức để chứng minh (hay bảo vệ) quan điểm của mình và cho rằng người khác đã sai. Vô tình hay hữu ý, nhiều người tin rằng việc đưa ra ý kiến riêng “đúng đắn” sẽ giúp người khác điều chỉnh họ và học hỏi thêm nhiều điều. Thực ra, điều này hoàn toàn sai.

Bạn hãy nhớ lại xem, đã bao giờ bạn bị ai đó “sửa lưng” và bạn nói với họ: “Cảm ơn bạn đã chỉ cho tôi thấy điều tôi sai!”. Hoặc đã bao giờ có ai đó nói cảm ơn khi bạn phản đối họ hay chứng tỏ bạn đúng họ sai. Sự thật là đa phần chúng ta đều không thích bị người khác vạch ra sai lầm của mình. Con người luôn mong muốn người khác lắng nghe và được công nhận. Do đó, một người biết cách lắng nghe thường là người được yêu quý và tôn trọng. Những người có thói quen hay phản đối người khác thường chỉ nhận được phản ứng bực bội và bị lảng tránh.

      (Richard Carlson - Tất cả đều là chuyện nhỏ, NXB Tổng hợp Thành phố HCM, trang 35)

Xác định phương thức biểu đạt của văn bản.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Suy nghĩ về câu nói: “Cảm ơn bạn đã chỉ cho tôi thấy điều tôi sai!”.

- Hệ thống ý:

+ Giải thích câu nói: là lời cảm ơn cần thiết khi có ai đó vạch ra lỗi sai của chính mình

+ Phân tích ý nghĩa của câu nói:

. Câu nói đã khẳng định rằng: không phải mọi lúc bản thân mình luôn đúng. Do đó, khi được người khác chỉ ra sai lầm của mình cần biết lắng nghe để sửa lỗi

. Biết nói lời cảm ơn khi có người giúp bạn sửa sai và hoàn thiện chính mình. Đó là lối ứng xử văn hóa

+ Bàn luận:

. Trong giao tiếp, không ai luôn đúng hoặc luôn sai. Chúng ta nhất thiết cần phải lắng nghe quan điểm của người khác và nhìn thấy chỗ sai của mình.

. Trên thực tế, nhiều người luôn cố tỏ ra mình luôn đúng và phủ nhận người khác. Khi bị vạch ra sai lầm thì luôn cảm thấy khó chịu, ấm ức. Đó là thái độ tiêu cực, cần loại bỏ khi giao tiếp.

+ Bài học nhận thức và hành động:

. Luôn học hỏi, lắng nghe từ người khác

. Luôn cầu thị, tự sửa lỗi để hoàn thiện mình

. Không nhất thiết phải thắng bằng mọi giá trong giao tiếp. Luôn khiêm tốn với chính mình, luôn khéo léo trong cách chỉ ra lỗi sai của người khác.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện được suy nghĩ về câu nói: “Cảm ơn bạn đã chỉ cho tôi thấy điều tôi sai!”.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Trong cuộc sống, không phải ai cũng có thể bình thản nói “Cảm ơn bạn đã chỉ cho tôi thấy điều tôi sai!” khi bị người khác góp ý hay chỉ ra lỗi lầm. Con người thường có cái tôi và lòng tự trọng, nên việc bị phê bình đôi khi khiến ta khó chịu, thậm chí phản kháng. Tuy nhiên, nếu suy ngẫm kĩ, ta sẽ nhận ra rằng việc người khác góp ý, chỉ lỗi thực chất là cơ hội để ta nhận ra hạn chế và hoàn thiện bản thân. Lời cảm ơn khi ấy không chỉ thể hiện sự khiêm tốn, cầu thị mà còn là cách xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với người xung quanh. Bởi lẽ, không ai muốn góp ý cho một người luôn phản ứng gay gắt hoặc cố chấp bảo vệ quan điểm cá nhân. Biết lắng nghe, chấp nhận sai lầm, tiếp thu ý kiến từ người khác là một phẩm chất quan trọng giúp ta trưởng thành và tiến bộ hơn mỗi ngày. Vì vậy, thay vì tranh cãi để chứng minh mình đúng, hãy học cách nói lời cảm ơn khi người khác chân thành góp ý cho mình.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu “Bạn không cần phải thắng bằng mọi giá” của Richard Carlson.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về văn bản “Bạn không cần phải thắng bằng mọi giá” của Richard Carlson.

- Nêu vấn đề nghị luận: Tư tưởng chính của văn bản là việc con người không nên lúc nào cũng cố chứng minh mình đúng, bởi hạnh phúc không nằm ở thắng – thua trong tranh cãi mà ở sự thấu hiểu và lắng nghe.

* Thân bài:

1.Tóm tắt ngắn gọn nội dung văn bản

- Richard Carlson nêu lên sự đối lập giữa “luôn luôn đúng” và “hạnh phúc”.

- Phê phán thói quen tranh cãi, bảo vệ quan điểm bằng mọi giá, cho rằng điều này gây căng thẳng, mệt mỏi, làm giảm chất lượng các mối quan hệ.

- Khẳng định tầm quan trọng của sự lắng nghe và thái độ tôn trọng người khác.

2. Phân tích, làm rõ ý nghĩa văn bản

a. Tác hại của việc lúc nào cũng muốn mình đúng

- Gây mâu thuẫn, căng thẳng trong quan hệ với người khác.

- Lãng phí thời gian, năng lượng cho những cuộc tranh luận vô bổ.

- Khiến con người trở nên cố chấp, khó mở lòng và thiếu sự đồng cảm.

b. Ý nghĩa của việc biết lắng nghe, thừa nhận thiếu sót

- Lắng nghe giúp ta hiểu người khác hơn, xây dựng sự tôn trọng và yêu quý.

- Thừa nhận lỗi sai là biểu hiện của bản lĩnh và sự trưởng thành.

- Góp phần mang lại hạnh phúc, bình yên trong tâm hồn, giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống.

3. Bàn luận mở rộng

- Thực tế cho thấy, người thành công và được tôn trọng thường là người biết lắng nghe, chứ không phải lúc nào cũng tranh thắng.

- Cần phân biệt giữa việc bảo vệ chân lý trong những vấn đề lớn với việc tranh cãi vô ích chỉ để chứng minh mình đúng.

4. Bài học nhận thức và hành động

- Học cách kiềm chế cái tôi, bình tĩnh trước tranh luận.

- Biết nói lời cảm ơn khi được góp ý và sẵn sàng sửa chữa sai lầm.

- Tập trung vào hạnh phúc, sự bình yên và chất lượng các mối quan hệ thay vì tranh cãi hơn thua.

* Kết bài:

- Khẳng định lại thông điệp quan trọng của văn bản: Hạnh phúc không đến từ việc tranh thắng bằng mọi giá mà từ sự bao dung, thấu hiểu và lắng nghe.

- Liên hệ bản thân: Cần rèn luyện thái độ khiêm tốn, biết lắng nghe và trân trọng những góp ý chân thành để hoàn thiện mình.

Bài viết tham khảo

Trong cuộc sống, con người thường mong muốn khẳng định bản thân qua lời nói, hành động và cả những cuộc tranh luận. Tuy nhiên, Richard Carlson trong văn bản “Bạn không cần phải thắng bằng mọi giá” đã mang đến cho chúng ta một góc nhìn khác: hạnh phúc không nằm ở việc luôn chứng minh mình đúng, mà ở sự lắng nghe và tôn trọng người khác. Đây là một thông điệp giàu tính nhân văn và vô cùng thiết thực đối với mỗi người.

Văn bản của Richard Carlson chỉ ra rằng con người thường dành rất nhiều thời gian, công sức để bảo vệ quan điểm của mình, sẵn sàng tranh cãi với bất kỳ ai phản đối. Họ tin rằng làm như vậy sẽ giúp người khác nhận ra sai lầm, từ đó học hỏi và thay đổi. Thế nhưng, sự thật lại hoàn toàn trái ngược: hầu hết mọi người đều không thích bị chỉ ra lỗi sai trước mặt người khác, và những cuộc tranh luận gay gắt thường chỉ mang đến sự căng thẳng, bực bội. Vì vậy, tác giả khuyên chúng ta nên học cách lắng nghe, thay vì cố gắng chứng minh mình đúng trong mọi tình huống.

Ý kiến này gợi cho chúng ta nhiều suy ngẫm. Trong thực tế, thói quen “luôn luôn đúng” khiến con người trở nên bảo thủ, khó tiếp thu ý kiến mới và dễ làm tổn thương các mối quan hệ xung quanh. Một lời tranh cãi tưởng chừng vô hại đôi khi lại để lại những vết rạn nứt khó hàn gắn. Ngược lại, khi biết lắng nghe và tôn trọng ý kiến người khác, chúng ta không chỉ thể hiện sự khiêm tốn mà còn mở rộng được hiểu biết, nhận được sự yêu quý, tin tưởng từ mọi người. Hơn nữa, thừa nhận lỗi sai không khiến ta nhỏ bé đi, mà ngược lại còn cho thấy bản lĩnh và sự trưởng thành của mỗi người.

Thực tế cuộc sống chứng minh rằng, những người thành công và được tôn trọng thường không phải là người giành phần thắng trong mọi cuộc tranh luận, mà là người biết tạo ra bầu không khí bình yên, thấu hiểu. Tất nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc im lặng trước những vấn đề quan trọng của xã hội; mà là trong những tình huống đời thường, ta nên chọn hạnh phúc, sự hòa thuận thay vì hiếu thắng vô nghĩa.

Thông điệp từ văn bản nhắc nhở mỗi chúng ta cần học cách kiềm chế cái tôi, bình tĩnh lắng nghe và sẵn sàng nói lời cảm ơn khi được góp ý. Chỉ khi làm được điều đó, ta mới có thể xây dựng những mối quan hệ bền chặt, sống nhẹ nhàng, thanh thản và hạnh phúc hơn.

Tóm lại, “Bạn không cần phải thắng bằng mọi giá” mang đến cho người đọc bài học quý giá về thái độ sống tích cực, khiêm nhường. Hạnh phúc không nằm ở chỗ ta luôn đúng, mà ở sự thấu hiểu, sẻ chia và yêu thương giữa con người với nhau.