Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về tác động của các luồng di cư đến đời sống văn hóa đô thị Hà Nội.

Thuyết minh.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về vai trò của di cư đối với sự hình thành và biến đổi bản sắc văn hóa đô thị Hà Nội.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về vấn đề di cư và vai trò của nó trong văn bản.

- Nêu luận điểm: Di cư góp phần quan trọng trong việc định hình, làm giàu và biến đổi bản sắc văn hóa Hà Nội.

* Thân bài:

- Khẳng định vai trò của di cư:

+ Di cư mang đến sự đa dạng về văn hóa, phong tục, lối sống cho đô thị Hà Nội.

- Tác động tích cực:

+ Luồng di cư tinh hoa bổ sung tri thức, nghệ thuật, phát triển văn hóa kinh kỳ.

+ Luồng di cư của người lao động nghèo mở rộng khu dân cư, tạo sự phong phú về ẩm thực, ngôn ngữ, sinh hoạt.

+ Luồng di cư quốc tế đem đến giao thoa văn hóa Đông – Tây, mở cửa hội nhập.

- Tác động tiêu cực và thách thức:

+ Biến động dân số, chiến tranh, chính sách di dân khiến bản sắc đô thị thay đổi, có nguy cơ phai nhạt các giá trị truyền thống.

- Ý nghĩa:

+ Di cư là động lực làm mới văn hóa, nhưng cần chọn lọc, bảo tồn giá trị cốt lõi để phát triển bền vững.

* Kết bài:

- Khẳng định: Di cư là một phần tất yếu trong quá trình phát triển văn hóa Hà Nội.

- Lời nhắn nhủ: Cần dung hòa giữa tiếp nhận văn hóa mới và giữ gìn bản sắc truyền thống.

Bài văn tham khảo

Hà Nội – mảnh đất ngàn năm văn hiến – không chỉ nổi tiếng với bề dày lịch sử mà còn bởi bản sắc văn hóa phong phú, độc đáo. Một trong những yếu tố quan trọng góp phần làm nên diện mạo ấy chính là hiện tượng di cư. Từ ngàn xưa đến nay, Hà Nội luôn là điểm đến của nhiều dòng người với những mục đích và xuất phát điểm khác nhau, để rồi chính họ đã góp phần hình thành và làm biến đổi diện mạo văn hóa đô thị này.

Trước hết, di cư mang đến cho Hà Nội nguồn lực trí tuệ quý báu. Luồng di cư tinh hoa – gồm những trí thức, nghệ nhân, quan lại, người có tài năng và vốn liếng – đã lựa chọn Thăng Long – Hà Nội làm nơi lập nghiệp, mang đến những giá trị văn hóa, học thuật, nghệ thuật đặc sắc. Nhờ họ, Thăng Long xưa không chỉ là trung tâm chính trị mà còn trở thành trung tâm văn hóa, giáo dục, nơi hội tụ tinh hoa khắp mọi miền.

Không chỉ vậy, dòng người lao động nghèo từ nông thôn lên thành phố vì mưu sinh cũng góp phần tạo nên những khu dân cư mới, đem theo phong tục, tập quán, lối sống dân dã. Chính họ đã làm phong phú thêm đời sống ẩm thực, ngôn ngữ, sinh hoạt, để Hà Nội không chỉ là kinh kỳ hoa lệ mà còn mang hơi thở gần gũi của làng quê Việt.

Đặc biệt, luồng di cư quốc tế với thương nhân, nhà ngoại giao, nhà truyền giáo từ nhiều quốc gia khác nhau đã đem đến cho Hà Nội sự giao thoa văn hóa Đông – Tây độc đáo. Từ kiến trúc, ẩm thực đến lối sống, tư duy, tất cả hòa quyện tạo nên một Hà Nội đa sắc màu mà vẫn giữ được cốt lõi truyền thống của dân tộc.

Tuy nhiên, di cư cũng kéo theo nhiều thách thức. Chiến tranh, dịch bệnh hay chính sách di dân từng làm dân số Hà Nội biến động mạnh, đe dọa sự ổn định xã hội và có nguy cơ làm phai nhạt những giá trị văn hóa lâu đời. Chính vì thế, vấn đề đặt ra là làm sao để tiếp nhận những giá trị mới mẻ mà vẫn bảo tồn được bản sắc văn hóa truyền thống vốn là linh hồn của Thăng Long – Hà Nội ngàn năm.

Có thể nói, di cư là một động lực tất yếu trong quá trình phát triển của Hà Nội. Nó mang đến nguồn sinh lực mới, giúp thành phố năng động, hiện đại, hội nhập với thế giới nhưng đồng thời cũng nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm giữ gìn cốt cách văn hóa ngàn năm văn hiến. Chỉ khi biết dung hòa giữa bảo tồn và đổi mới, Hà Nội mới có thể vừa phát triển mạnh mẽ vừa giữ vững được bản sắc riêng của mình.