I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Tóm tắt nội dung: Cô gái và chàng trai yêu nhau nhưng bố mẹ cô gái lại ham giàu, gả cô cho một người khác. Đoạn trích dưới đây nói về nỗi lòng của cô gái:

Em đã tính mà tính không đủ

Em đã lo mà lo chẳng tròn

Làm không nổi, sống coi như chết

Như ăn lá ngón lìa đời

Như nậy đá to đá sập

Vần đá tảng đè tay

Đè tay đè tay phải ngón út

Máu không rớt mà đau tận ruột

Máu không rơi mà buốt tận tim

Đau trong ruột không người đoái hoài

Buốt trong tim thăm hỏi nào ai?

Xót xa em trùm chăn thầm khóc

Cúi mặt nước mắt rỏ

Ngẩng lên hàng lệ rưng

Nước mắt rỏ hai dòng

Rỏ ba dòng

Dòng rơi đằng trước đủ rửa rau muôn rổ

Dòng rơi đằng sau đủ rửa rau muôn vườn.

(Trích Tiễn dặn người yêu – Xống chụ xon xao,

Mạc Phi dịch và giới thiệu, Nxb Văn học, Hà Nội, 1973)

(0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Hội nhập quốc tế

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận.

* Thân bài:

- Giải thích: Văn hoá truyền thống là những giá trị vật chất và tinh thần được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Hội nhập quốc tế là quá trình liên kết, gắn kết các quốc gia, dân tộc vì mục tiêu phát triển và tạo sức mạnh tập thể giải quyết vấn đề chung.

- Bàn luận:

+ Hội nhập quốc tế là cơ hội để văn hoá truyền thống được tiếp xúc với những nền văn hoá trên thế giới; trở nên phong phú, đa dạng, vừa mang nét truyền thống vừa hiện đại; tạo cơ hội để quảng bá du lịch, đất nước, thể hiện bản sắc văn hoá dân tộc.

+ Hội nhập quốc tế là thách thức, bởi khi hội nhập, văn hoá truyền thống chịu áp lực cạnh tranh, xung đột lớn, có nguy cơ mai một, mất bản sắc; quá trình hội nhập văn hoá có thể tác động tiêu cực đến tâm lí và lối sống của con người,đặc biệt với người trẻ.

+ Tuổi trẻ năng động, sáng tạo nhưng thiếu bản lĩnh và hiểu biết chưa sâu sắc nên cần ý thức được vai trò, trách nhiệm trong việc bảo tồn, phát triển văn hoá truyền thống; tích cực học tập, nghiên cứu, có hành động cụ thể để quảng bá văn hoá dân tộc; tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hoá văn hoá nhân loại.

- Mở rộng vấn đề trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác.

* Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Tâm trạng dằn vặt, bất lực: cô đã “tính”, đã “lo” để tìm cách giữ tình yêu nhưng không thể làm gì, thể hiện sự bất lực, tuyệt vọng.

- Cảm giác đau đớn đến tận cùng:

+ Sử dụng hình ảnh ẩn dụ mạnh mẽ: lá ngón, đá tảng đè tay, đau buốt tận tim… để diễn tả nỗi đau thể xác và tinh thần.

+ Đau nhưng không thể thổ lộ, không ai chia sẻ, khiến nỗi đau thêm sâu sắc.

- Biểu hiện bên ngoài – nước mắt: cô khóc âm thầm, đau đớn dồn nén, nước mắt chảy thành dòng – hình ảnh phóng đại cho thấy mức độ đau thương tột cùng.