TÔI SẴN SÀNG CHẾT ĐI

Nam Phi là quốc gia giàu nhất châu Phi và có thể là một trong những quốc gia giàu nhất toàn cầu. Nhưng, nó là một vùng đất của những trái ngược quá rõ. Người da trắng được hưởng những gì có thể là mức sống cao nhất trên thế giới, trong khi người châu Phi chìm trong nghèo đói và khốn khổ. Nghèo đói đi đôi với suy dinh dưỡng và bệnh tật. Bệnh lao, bệnh pellagra và bệnh scorbut dẫn đến những cái chết và hủy hoại sức khỏe.

Tuy nhiên, lời phàn nàn của người châu Phi không chỉ là vì họ nghèo và người da trắng giàu, mà là luật do người da trắng tạo ra để duy trì tình trạng này. Có hai cách để thoát khỏi đói nghèo. Thứ nhất là bằng giáo dục chính quy, và thứ hai là do người lao động có được kỹ năng tốt hơn trong công việc của mình, từ đó hưởng mức lương cao hơn. Nhưng như nhiều người châu Phi quan ngại, cả hai con đường này đều bị luật pháp tước đoạt một cách chủ ý.

[…]

Trên tất cả, chúng tôi muốn có các quyền chính trị bình đẳng, bởi vì nếu không có, chúng tôi sẽ mãi bất lực. Tôi biết điều này nghe có vẻ mang tính cách mạng đối với những người da trắng ở đất nước này, bởi vì đa số cử tri sẽ là người châu Phi. Chính điều đó khiến người da trắng sợ hãi nền dân chủ. Nhưng nỗi sợ hãi này không thể nào được phép cản trở giải pháp duy nhất mà sẽ đảm bảo sự hòa hợp chủng tộc và tự do cho tất cả mọi

Suốt cả cuộc đời mình, tôi đã luôn cống hiến bản thân cho cuộc đấu tranh này của người châu Phi. Tôi đã chiến đấu chống lại sự áp đảo của người da trắng, và tôi cũng chiến đấu chống lại sự áp đảo của người da đen. Tôi đã ấp ủ lí tưởng về một xã hội tự do và dân chủ, trong đó mọi người đều sống bên nhau trong hòa thuận và với những cơ hội bình đẳng. Đó là một lí tưởng tôi hy vọng có thể sống vì nó và đạt được nó. Nhưng, nếu cần, tôi sẵn sàng chết cho lý tưởng đó

(Nguồn: Theo Thanh Hảo, https://vietnamnet.vn/toi-san-sang-chet-di-bai-phat-bieu-de-doi-cua-nelson-mandela-771097.html)

(Nelson Mandela (18/7/1918 – 5/12/2013) là Tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi, là biểu tượng của cuộc chiến chống phân biệt chủng tộc và là một trong những nhân vật chính trị xuất chúng của thế kỷ 20. Ông từng bị cầm tù 27 năm vì chống lại chế độ phân biệt chủng tộc, cho tới khi được thả vào năm 1990. Chủ nhân của giải Nobel Hòa bình này đã có 67 năm đấu tranh không mệt mỏi vì sự nghiệp của hòa bình, nhân đạo, công bằng xã hội và hòa giải dân tộc. Năm 2009, Liên Hợp Quốc lấy ngày sinh của ông - 18/7 - làm Ngày Quốc tế Nelson Mandela.)

Nêu thực trạng của Nam Phi được đề cập đến trong văn bản.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của lý tưởng sống cao đẹp đối với con người trong cuộc sống hôm nay.

- Hệ thống ý:

1. Giải thích:

+ Lý tưởng sống là mục tiêu, khát vọng tốt đẹp mà con người hướng tới, gắn liền với giá trị nhân văn, cống hiến cho cộng đồng, xã hội.

+ Người có lý tưởng sống cao đẹp là người biết sống vì cái chung, vì hạnh phúc và công bằng của mọi người.

2. Bàn luận – phân tích:

+ Lý tưởng giúp con người có phương hướng rõ ràng, vượt qua khó khăn, kiên định trước thử thách.

+ Lý tưởng cao đẹp nuôi dưỡng tâm hồn, giúp con người sống ý nghĩa, nhân ái và được xã hội trân trọng.

+ Nhờ lý tưởng, nhiều người đã dấn thân, hy sinh cho sự tiến bộ – như Nelson Mandela sẵn sàng “chết cho lý tưởng tự do và bình đẳng”.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về ý nghĩa của lý tưởng sống cao đẹp đối với con người trong cuộc sống hôm nay.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Trong bài phát biểu “Tôi sẵn sàng chết đi”, Nelson Mandela đã khẳng định lý tưởng sống cao đẹp của mình – đấu tranh cho tự do, bình đẳng và hòa hợp dân tộc, dù phải đánh đổi cả mạng sống. Lý tưởng sống là mục tiêu và khát vọng tốt đẹp mà con người theo đuổi trong cuộc đời, thể hiện trách nhiệm và tình yêu với cuộc sống, với con người. Có lý tưởng, con người mới có hướng đi đúng đắn, có nghị lực vượt qua gian khổ, dám hy sinh cho điều mình tin là đúng. Mandela đã sống trọn đời cho lý tưởng ấy, trở thành biểu tượng của lòng nhân ái, kiên cường và tự do. Trong xã hội hiện nay, lý tưởng sống cao đẹp giúp giới trẻ tránh xa lối sống thực dụng, vô cảm, chỉ biết hưởng thụ. Mỗi người cần nuôi dưỡng cho mình lý tưởng đúng đắn – dù nhỏ bé – để làm điều có ích cho cộng đồng, cho đất nước. Sống có lý tưởng là sống có giá trị, để khi nhìn lại, ta thấy đời mình không vô nghĩa.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về sức mạnh của lòng dũng cảm và tinh thần đấu tranh vì lẽ phải trong cuộc sống con người.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu ngữ liệu: Nelson Mandela – biểu tượng của tinh thần bất khuất và lý tưởng nhân văn cao đẹp.

- Dẫn vấn đề: Trong cuộc sống, lòng dũng cảm và tinh thần đấu tranh vì lẽ phải là sức mạnh giúp con người vượt qua mọi bất công, hướng tới tự do và công bằng.

* Thân bài:

a. Giải thích vấn đề:

- Lòng dũng cảm là phẩm chất giúp con người dám đối diện với hiểm nguy, dám đứng lên bảo vệ điều đúng đắn.

- Đấu tranh vì lẽ phải là hành động kiên định bảo vệ công bằng, chân lý, và những giá trị nhân văn, dù phải chịu thiệt thòi, mất mát.

b. Phân tích – Bàn luận:

- Lòng dũng cảm giúp con người vượt qua sợ hãi, khẳng định bản lĩnh và nhân cách.

- Tinh thần đấu tranh vì lẽ phải làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn, góp phần đẩy lùi bất công, bạo lực và định kiến.

- Nelson Mandela đã sống và chiến đấu trọn đời cho lý tưởng tự do, dân chủ, sẵn sàng hy sinh vì công bằng xã hội. Ông trở thành biểu tượng toàn cầu của lòng dũng cảm, vị tha và hòa bình.

- Trong đời sống hôm nay, lòng dũng cảm thể hiện ở nhiều dạng khác nhau: dám nói sự thật, dám bảo vệ người yếu thế, dám kiên định với giá trị đạo đức trong môi trường đầy cám dỗ.

- Người dũng cảm không nhất thiết là người cầm vũ khí - đôi khi chỉ là người dám làm điều đúng khi người khác im lặng.

c. Phản đề – Phê phán:

- Phê phán những người hèn nhát, thờ ơ trước cái xấu, chọn im lặng để bảo vệ lợi ích cá nhân.

- Phê phán thái độ bạo lực, cực đoan nhân danh “đấu tranh” nhưng thiếu tình yêu thương và lý trí.

d. Bài học nhận thức và hành động:

- Cần nuôi dưỡng trong mình lòng dũng cảm, trung thực, và niềm tin vào công lý.

- Sống tích cực, biết đấu tranh bảo vệ lẽ phải trong mọi hoàn cảnh - từ những hành động nhỏ trong đời thường đến những lựa chọn mang ý nghĩa xã hội.

* Kết bài:

- Khẳng định lại ý nghĩa của lòng dũng cảm và tinh thần đấu tranh vì lẽ phải.

- Liên hệ bản thân: mỗi người trẻ hôm nay cần học theo Mandela - dám sống, dám tin và dám bảo vệ điều đúng đắn để làm cho thế giới nhân văn hơn.

Bài viết tham khảo

Trong lịch sử nhân loại, có những con người được nhớ mãi không phải vì họ giàu có hay quyền lực, mà vì họ dám sống, dám đấu tranh cho điều đúng đắn. Nelson Mandela – vị Tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi – là biểu tượng sáng ngời của tinh thần ấy. Trong bài phát biểu “Tôi sẵn sàng chết đi”, ông khẳng định sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng về một xã hội tự do, bình đẳng và nhân ái. Từ câu chuyện của ông, ta nhận ra sức mạnh vĩ đại của lòng dũng cảm và tinh thần đấu tranh vì lẽ phải trong cuộc sống con người.

Lòng dũng cảm là khả năng vượt qua sợ hãi để bảo vệ chân lý và con người. Đấu tranh vì lẽ phải là hành động hướng đến công bằng, phản kháng cái sai, cái ác, dù phải đối diện nguy hiểm hay cô độc. Chính lòng dũng cảm đã khiến Mandela không khuất phục trước chế độ phân biệt chủng tộc tàn bạo. Ông dành 27 năm trong ngục tối, chịu đựng khổ đau nhưng vẫn giữ vững niềm tin vào tự do. Tinh thần ấy không chỉ giải phóng dân tộc Nam Phi mà còn lay động lương tri nhân loại.

Lòng dũng cảm và tinh thần đấu tranh vì lẽ phải có sức mạnh to lớn vì chúng giúp con người vượt lên sợ hãi, khẳng định giá trị sống của mình. Một xã hội chỉ thật sự văn minh khi con người biết đứng về phía công lý, dám lên tiếng chống lại cái xấu, cái sai. Trong đời sống hôm nay, tinh thần ấy vẫn còn nguyên giá trị. Nó hiện hữu trong những người thầy dạy học ở vùng cao nghèo khó, những bác sĩ dấn thân trong đại dịch, hay những cá nhân dám lên tiếng chống lại tiêu cực, bất công. Họ không làm điều vĩ đại, nhưng mỗi hành động dũng cảm đều góp phần thắp sáng niềm tin về sự tử tế trong con người.

Tuy nhiên, không ít người chọn im lặng, thờ ơ trước cái xấu để bảo toàn lợi ích cá nhân. Sự hèn nhát và vô cảm ấy khiến cái ác có cơ hội lan rộng. Cũng có người nhân danh “đấu tranh” nhưng lại hành động cực đoan, bạo lực, gây tổn thương cho người khác – đó là sự lệch lạc của tinh thần dũng cảm. Đấu tranh chân chính phải gắn với lòng nhân ái và lý trí.

Lòng dũng cảm không chỉ là phẩm chất của anh hùng mà là giá trị cần có ở mỗi con người. Dám sống thật, dám chịu trách nhiệm, dám bảo vệ điều đúng là biểu hiện của dũng khí. Như Mandela đã làm, con người chỉ thực sự tự do khi biết đứng lên cho công lý. Bởi lẽ, một cuộc đời không có dũng cảm sẽ chỉ là sự tồn tại tẻ nhạt, còn một cuộc đời dám đấu tranh vì lẽ phải sẽ để lại dấu ấn bất tử trong lòng người khác.