NƯỚC MẮT ĐAU THƯƠNG, TÌNH NGƯỜI TOẢ SÁNG

Quãng thời gian đầu tháng 9 năm nay chắc hẳn sẽ mãi là những ngày không thể nào quên, mãi đọng lại trong ký ức của những người đang đi qua những ngày bão dông này và sẽ được kể lại cho những thế hệ mai sau.

Đó không chỉ là chuyện về những ngày phập phồng nỗi lo siêu bão, không chỉ là những công trình, cây xanh bị cuồng phong hạ gục; là những dòng sông nước đỏ ngầu dâng cao từng giờ; là những phố phường, làng bản bập bềnh trong lũ; là những thiệt hại về người và tài sản; mà đó còn là chuyện xoay quanh hai tiếng “đồng bào”, chuyện về tình người lan tỏa, thấm đẫm trên dải đất “sáng chắn bão dông, chiều ngăn nắng lửa” này.

[...] Đó còn là màu quân phục đẫm nước mưa, lao vào gió giật, mưa gào, lũ dữ để giành giật mạng sống cho nhân dân, di dời tài sản của bà con đến nơi an toàn, rồi lại theo con nước đến từng nhà, cung cấp lương thực, thực phẩm cho người dân, với quyết tâm không để ai bị đói, rét vì bão lũ.

[...] Nhiều người làm nghề chèo thuyền trên suối Yến đưa đón khách lên chùa Hương cũng hướng về vùng lũ, góp sức vào những mái chèo để đưa bà con đến nơi an toàn và vận chuyển, phân phát hàng cứu trợ, trong số đó có những người là phụ nữ.

Trên những cung đường, nhiều chuyến xe mang nhu yếu phẩm và các vật chất cần thiết cho vùng lũ cũng đang hối hả nối đuôi nhau hướng về phía Bắc. Những chuyến xe ăm ắp tình nghĩa đồng bào [...]

Thực tiễn lại một lần nữa chứng minh, càng trong hoạn nạn, người Việt Nam càng đoàn kết; càng lúc gian khó, nguy nan, tinh thần bất khuất, kiên cường của người Việt Nam càng được nhân lên gấp bội.

Một chiếc thuyền len lỏi trong ngõ hẹp nước đã dâng cao ngầu đỏ. Từ trên thuyền, cán bộ, chiến sĩ Quân đội khéo léo buộc vào đầu dây điện được thả từ nhà cao tầng xuống, để những người ở trên tầng thượng kéo đồ cứu trợ lên. Trên tầng thượng, một thanh niên rút cán cờ ra khỏi vị trí cố định, phất cao, lá cờ đỏ sao vàng cứ thế tung bay trước gió. Dưới video clip ấy có dòng bình luận: “Kiếp sau nếu còn được làm người, tôi vẫn xin được làm người Việt Nam”. Tương tác với dòng bình luận trên là những lời xúc động: “Kiếp sau nếu có là cây cỏ, xin được mọc trên đất nước Việt Nam”.

Trong những ngày bão lũ này, tình người càng thêm tỏa sáng. Từ trong bão lũ và cùng nhau vượt qua bão lũ, người Việt Nam càng thêm tin yêu, tự hào về Tổ quốc mình.

 (Phạm Hồng Hà, báo Quân đội nhân dân, ngày 14/9/2024. Từ: https://www.qdnd.vn/cung-ban-luan/nuoc-mat-dau-thuong-tinh-nguoi-toa-sang-794284)

Xác định vấn đề nghị luận của văn bản.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về vai trò của tinh thần tương thân tương ái trong cuộc sống.

- Hệ thống ý:

+ Giải thích: Tương thân, tương ái là sự gắn kết, quan tâm và hỗ trợ lẫn nhau trong lúc khó khăn hoạn nạn.

+ Vai trò

. Tinh thần tương thân, tương ái là một phẩm chất đạo đức tốt đẹp của con người.

. Giúp những người gặp khó khăn hoạn nạn có điều kiện ổn định cuộc sống, bớt khổ cực.

. Tinh thần tương thân, tương ái là nền tảng của một cộng đồng, xã hội và quốc gia vững mạnh

. Khi có tình yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau, chúng ta sẽ có niềm tin, sự quyết tâm, có được niềm vui, hạnh phúc

. Những người có tinh thần tương thân, tương ái luôn được bạn bè, mọi người xung quanh trong xã hội yêu quý và tôn trọng.

+ Biểu hiện

. Giúp đỡ những bạn trong lớp có hoàn cảnh khó khăn bằng cách như: dạy bạn học bài, cho bạn mượn sách để đọc, cho bạn đồ dùng học tập,...

. Luôn yêu thương kính trọng ông bà, cha mẹ, sống hòa thuận với anh chị em trong nhà, biết chia sẻ, nhường nhịn, quan tâm lẫn nhau

. Hãy biết đồng cảm, giúp đỡ người khác khi họ gặp hoạn nạn, khó khăn như ủng hộ quần áo, thức ăn cho đồng bão lũ lụt miền Trung, ủng hộ tiền cho các quỹ từ thiện miền núi khó khăn,...

+ Phê phán: Những người sống ích kỷ, vô tâm.

. Khi trao đi tình yêu thương, sự giúp đỡ, chia sẻ với ai đó chúng ta cũng cần trao đúng người để tránh những trường hợp tiếp tay cho những kẻ xấu, lợi dụng người có hoàn cảnh khó khăn.

+ Bài học cho bản thân: Yêu thương, đồng cảm, thấu hiểu

. Chia sẻ cảm xúc với người khác

. Giúp đỡ họ khi họ gặp hoạn nạn, khó khăn.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về vai trò của tinh thần tương thân tương ái trong cuộc sống.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Tinh thần tương thân, tương ái là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, thể hiện tình yêu thương, sẻ chia giữa con người với con người trong lúc hoạn nạn, khó khăn. Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, nhưng khi con người biết đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau, những đau thương sẽ vơi đi, thay vào đó là hơi ấm của tình người. Trong những ngày bão lũ khốc liệt, hình ảnh những người lính, người dân, đoàn thiện nguyện không quản gió mưa cứu giúp đồng bào miền Trung chính là minh chứng sống động cho tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc ta. Chính nhờ tinh thần ấy mà dân tộc Việt Nam luôn vững vàng trước thiên tai, địch họa, cùng nhau vượt qua mọi thử thách. Ngược lại, những ai sống ích kỷ, thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau của người khác sẽ làm cho xã hội trở nên lạnh lẽo, cách biệt. Mỗi người cần biết yêu thương, đồng cảm, sẵn sàng sẻ chia và giúp đỡ khi người khác gặp hoạn nạn, để cuộc đời này mãi lan tỏa ánh sáng của tình người.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về sức mạnh của tinh thần đoàn kết dân tộc trong gian khó.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: Thiên tai, bão lũ luôn gây ra mất mát, đau thương, nhưng chính trong hoạn nạn ấy, tinh thần đoàn kết, yêu thương của người Việt lại càng tỏa sáng.

- Dẫn vấn đề nghị luận: Sức mạnh của tinh thần đoàn kết dân tộc trong gian khó.

* Thân bài:

a. Giải thích:

- Tinh thần đoàn kết dân tộc là sự gắn bó, đồng lòng, tương trợ giữa con người cùng một quốc gia, đặc biệt khi đối mặt với khó khăn, thử thách.

- Đây là giá trị truyền thống quý báu được hun đúc qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước.

b. Biểu hiện trong thực tế (dẫn từ ngữ liệu):

- Khi bão lũ hoành hành, những người lính, người dân, đoàn thiện nguyện không ngại hiểm nguy cứu giúp đồng bào.

- Những chuyến xe chở hàng cứu trợ, những mái chèo, bàn tay sẻ chia đều chất chứa tình người và nghĩa đồng bào.

- Trong hoạn nạn, người Việt càng thêm gắn bó, cùng nhau vượt qua thử thách, khơi dậy niềm tự hào dân tộc.

c. Vai trò và ý nghĩa:

- Tinh thần đoàn kết tạo nên sức mạnh to lớn giúp dân tộc vượt qua thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh.

- Giúp con người nhận ra giá trị của tình thương, của lòng nhân ái, khiến xã hội trở nên nhân văn hơn.

- Là nguồn động lực giúp đất nước phát triển bền vững, là “sợi dây” gắn kết muôn người thành một khối vững chắc.

d. Mở rộng – phản đề:

- Trong xã hội hiện đại, vẫn còn một số người sống ích kỷ, thờ ơ, chỉ biết nghĩ đến bản thân, làm phai nhạt tinh thần đoàn kết.

- Cần phê phán thái độ vô cảm, lối sống lạnh lùng trước nỗi đau của người khác.

e. Bài học nhận thức và hành động:

- Mỗi cá nhân cần trân trọng, phát huy truyền thống đoàn kết của dân tộc.

- Bắt đầu từ những việc nhỏ: giúp đỡ người gặp khó khăn, cùng chung tay vì cộng đồng, lan tỏa yêu thương trong cuộc sống.

* Kết bài:

- Khẳng định sức mạnh kỳ diệu của tinh thần đoàn kết dân tộc trong gian khó.

- Liên hệ: Chính nhờ đoàn kết mà dân tộc Việt Nam đã, đang và sẽ luôn vững vàng trước mọi thử thách, để “tình người tỏa sáng” giữa cuộc đời.

Bài viết tham khảo

Những ngày bão lũ đi qua, trên khắp miền Trung hay vùng núi phía Bắc, người dân cả nước lại chứng kiến những hình ảnh xúc động: bộ đội băng mình trong nước lũ, người dân chèo thuyền cứu trợ, những chuyến xe chất đầy nhu yếu phẩm nối đuôi nhau hướng về vùng bị nạn. Đó là minh chứng sinh động cho một giá trị không bao giờ phai mờ trong tâm thức người Việt: tinh thần đoàn kết dân tộc. Chính trong gian khó, tinh thần ấy lại càng trở thành ngọn lửa sưởi ấm, xua tan lạnh giá và gieo mầm hy vọng cho bao người.

Tinh thần đoàn kết dân tộc là sự đồng lòng, gắn bó, giúp đỡ nhau giữa những con người cùng chung cội nguồn, cùng chung vận mệnh. Khi đối mặt với khó khăn, thử thách, họ không bỏ rơi nhau mà luôn sát cánh, nương tựa để cùng vượt qua. Lịch sử dân tộc Việt Nam đã nhiều lần chứng minh: từ những năm tháng kháng chiến chống ngoại xâm cho đến những thời điểm thiên tai, dịch bệnh, đoàn kết luôn là sức mạnh giúp chúng ta chiến thắng nghịch cảnh.

Trong những ngày mưa bão gần đây, hình ảnh “màu quân phục đẫm nước mưa” của những người lính cứu dân, hay những người dân bình dị chèo thuyền cứu trợ, mang gạo, mang nước đến từng ngôi nhà bị cô lập trong biển nước, đã làm sáng lên hai chữ “đồng bào”. Dù chẳng quen biết, họ vẫn hướng về nhau bằng tất cả tình thương và trách nhiệm. Những dòng bình luận xúc động “Kiếp sau nếu còn được làm người, tôi vẫn xin làm người Việt Nam” đã nói thay niềm tự hào, xúc động và biết ơn sâu sắc trước tình người tỏa sáng giữa bão giông.

Tinh thần đoàn kết ấy không chỉ là sức mạnh vật chất mà còn là sức mạnh tinh thần to lớn. Nó giúp người đang trong hoạn nạn cảm thấy được chở che, giúp cộng đồng trở nên gắn bó và nhân văn hơn. Một dân tộc biết đồng lòng trong gian khó sẽ không bao giờ khuất phục trước bất kỳ thử thách nào. Ngược lại, sự ích kỷ, thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau của người khác sẽ khiến xã hội trở nên lạnh lẽo, chia rẽ. Bởi thế, mỗi người cần tự rèn luyện lòng nhân ái, sẵn sàng sẻ chia, biết yêu thương đồng loại để giữ vững và phát huy truyền thống quý báu của dân tộc.

Sức mạnh của tinh thần đoàn kết dân tộc là cội nguồn giúp Việt Nam vững bước qua bao biến cố. Dù mai này thế giới có đổi thay, thiên tai, dịch bệnh vẫn có thể xảy ra, nhưng chỉ cần người Việt còn biết nắm tay nhau, cùng nhau vượt lên nghịch cảnh, thì “tình người vẫn mãi tỏa sáng”. Chính tinh thần đoàn kết ấy đã và sẽ luôn là ngọn lửa bất diệt, soi sáng con đường phát triển của đất nước và bồi đắp niềm tự hào mang tên Việt Nam.