Từ văn bản ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về tình bạn cao đẹp giữa Lưu Bình và Dương Lễ.

Lời chỉ dẫn sân khấu được sử dụng trong văn bản: (nói sử)

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về phẩm chất và vai trò của người phụ nữ trong xã hội xưa qua hình tượng nhân vật Châu Long.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu vở chèo Lưu Bình – Dương Lễ – một tác phẩm tiêu biểu của nghệ thuật dân gian Việt Nam, phản ánh những giá trị đạo đức, nhân nghĩa trong xã hội phong kiến.

- Dẫn vào vấn đề: nhân vật Châu Long thể hiện vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam truyền thống – đức hạnh, hy sinh, thủy chung và nhân hậu.

* Thân bài:

a. Giới thiệu nhân vật và hoàn cảnh

- Châu Long là vợ của Dương Lễ – người được chồng giao nhiệm vụ đặc biệt: chăm sóc, giúp đỡ bạn học Lưu Bình đang lâm cảnh khốn khó.

- Nhiệm vụ ấy đặt Châu Long vào thử thách lớn giữa chữ “tình” và chữ “nghĩa”, giữa danh dự cá nhân và trọng trách do chồng giao.

b. Phân tích phẩm chất của Châu Long

- Đức hy sinh và lòng vị tha:

+ Khi nghe lời chồng, Châu Long không ngần ngại nhận trách nhiệm, dù biết có thể mang tiếng thị phi (“Thiếp sợ mình: lửa gần rơm lâu ngày cũng bén”).

+ Nàng sẵn sàng chịu thiệt thòi, vất vả để giúp người khác thành công, thể hiện tấm lòng cao cả của người phụ nữ sống vì người khác.

- Giữ trọn phẩm hạnh, đạo làm vợ:

+ Nàng lo sợ “hổ mặt chàng quân tử”, luôn ý thức bảo vệ danh tiết.

+ Dù đi giúp bạn chồng, Châu Long vẫn giữ lòng trong sạch, thủy chung, thể hiện tinh thần “tam tòng tứ đức” – chuẩn mực đạo đức của người phụ nữ Việt Nam xưa.

- Trí tuệ và nhân cách cao đẹp:

+ Nàng thấu hiểu đạo lý, biết phân biệt đúng sai, thể hiện qua lời nói mềm mại nhưng đầy khí tiết: “Tâm là lòng, ý cũng là lòng / Thiếp xin trở về tiết giá sạch trong”.

+ Chính sự thông tuệ, nhân hậu đã khiến Châu Long trở thành hình mẫu của người phụ nữ vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ.

c. Liên hệ và bình luận

- Hình ảnh Châu Long phản ánh vai trò lớn lao của người phụ nữ trong đời sống gia đình và xã hội xưa: âm thầm, bền bỉ, là hậu phương vững chắc cho chồng con.

- Dù bị ràng buộc trong khuôn khổ lễ giáo phong kiến, người phụ nữ vẫn tỏa sáng bằng nhân cách, đức hạnh và tình yêu thương.

- Ngày nay, phụ nữ vẫn giữ những phẩm chất truyền thống ấy, đồng thời khẳng định vị thế mới – năng động, tự chủ, song vẫn giàu lòng nhân hậu và thủy chung.

* Kết bài:

- Khẳng định lại vẻ đẹp và giá trị nhân văn của hình tượng Châu Long.

- Nêu ý nghĩa: người phụ nữ Việt Nam – dù ở thời đại nào – vẫn là biểu tượng của tình yêu, đức hạnh và sức mạnh tinh thần bền bỉ.

Bài văn tham khảo

Vở chèo Lưu Bình – Dương Lễ không chỉ kể câu chuyện cảm động về tình bạn cao đẹp mà còn tạc nên hình tượng người phụ nữ Việt Nam truyền thống qua nhân vật Châu Long. Ở nàng, ta bắt gặp vẻ đẹp dung dị nhưng rạng ngời của người phụ nữ biết hy sinh, thủy chung và đầy lòng nhân hậu – những phẩm chất quý báu làm nên nền đạo lý Việt.

Châu Long là vợ của Dương Lễ – người đã đỗ đạt làm quan. Khi chồng nhờ nàng đi nuôi bạn học là Lưu Bình – kẻ đang túng quẫn, nàng hiểu rằng đó là việc khó khăn, có thể khiến mình bị mang tiếng thị phi. Nhưng vì lòng tin vào chồng và vì trọng nghĩa, nàng vẫn “trăm lạy chàng” rồi sẵn sàng lên đường. Nàng lo sợ “lửa gần rơm lâu ngày cũng bén”, sợ “hổ mặt chàng quân tử”, lo cho danh tiết của mình, nhưng vẫn chọn hy sinh để giúp bạn của chồng. Chính trong sự lựa chọn ấy, phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ được bộc lộ: biết đặt đạo nghĩa lên trên lợi ích cá nhân, sẵn sàng chịu đựng gian khổ mà không một lời than thở.

Không chỉ là người vợ hiền đức, Châu Long còn là người phụ nữ thông minh, có nhân cách cao quý. Nàng hiểu rõ lễ nghĩa, luôn ý thức giữ gìn phẩm hạnh: “Tâm là lòng, ý cũng là lòng / Thiếp xin trở về tiết giá sạch trong”. Ở nàng, ta thấy sự hòa quyện giữa đức hy sinh và trí tuệ, giữa sự mềm mại của trái tim và cốt cách của người trung trinh. Nhờ những con người như Châu Long, đạo lý “trọng nghĩa, giữ tiết” của dân tộc mới được bồi đắp qua bao thế hệ.

Hình ảnh Châu Long còn là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội xưa: tuy chịu nhiều thiệt thòi, bị giam trong khuôn khổ lễ giáo, nhưng vẫn tỏa sáng bằng phẩm hạnh và tình yêu thương. Nếu Dương Lễ đại diện cho lý tưởng nghĩa khí của người quân tử, thì Châu Long chính là biểu tượng cho sức mạnh đạo đức và nhân hậu của người phụ nữ. Dù trong bóng tối hay giữa thị phi, họ vẫn âm thầm giữ gìn cái thiện, làm đẹp cho đời.

Ngày nay, khi phụ nữ được tự do và bình đẳng hơn, phẩm chất của Châu Long vẫn còn nguyên giá trị. Xã hội hiện đại vẫn cần những người phụ nữ vừa bản lĩnh, vừa giàu lòng nhân ái, biết sống vì người khác mà không đánh mất phẩm giá của mình.

Qua hình tượng Châu Long, chèo cổ đã khẳng định một chân lý giản dị mà sâu sắc: vẻ đẹp của người phụ nữ không nằm ở nhan sắc mà ở nhân cách, ở tấm lòng son sắt. Nàng chính là viên ngọc sáng của đạo lý Việt Nam, biểu tượng cho sức sống bền bỉ và tâm hồn cao đẹp của người phụ nữ muôn đời.