I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

KHÁM PHÁ LÀNG GỐM TRUYỀN THỐNG BIÊN HÒA - ĐỒNG NAI

Gốm Biên Hòa - Đồng Nai là sự hòa quyện tài tình giữa đất, nước và lửa, tạo nên những sản phẩm đặc trưng bản sắc, điểm tô cho văn hóa Việt.

[...] (1) Nói đến gốm mỹ nghệ Biên Hòa là nói đến sự kết hợp khéo léo nghệ thuật giữa Tây và ta, giữa cũ và mới, là sự kết tinh giữa kinh nghiệm làm gốm thủ công cổ truyền điêu luyện với kỹ thuật hiện đại của công nghệ Pháp. Tuy nhiên, cái cốt lõi, cái hồn vẫn nằm ở nguyên liệu đất bản địa đặc trưng và men thực vật truyền thống do các nghệ nhân Biên Hòa tạo nên.

Hình ảnh: Một góc xưởng gốm Biên Hòa

[...] (2) Hai yếu tố quan trọng tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của gốm Biên Hòa là nguồn nguyên liệu cao lanh và đất sét màu chất lượng cao cộng với trình độ của đội ngũ thợ gốm có tay nghề. Có thể nói, tài nghệ của thợ gốm Biên Hòa chính là ở chỗ họ đã tiếp thu, hòa nhập được những nét tinh hoa của các nền văn hóa trong các sản phẩm của mình. Quy trình sản xuất một sản phẩm gốm trước hết qua khâu tạo dáng trên bàn xoay hoặc trong khuôn, được trang trí vẽ chìm, đắp nổi hoặc trổ thủng sau đó phủ men màu lên những phần đã trang trí trước khi đưa vào lò nung. Độ lửa, chấm men và kỹ thuật khắc đã làm nên sự hấp dẫn kỳ lạ, độc đáo cho gốm Biên Hòa.

(3) Chỉ tiếc rằng, các kỹ thuật men truyền thống như trắng tàu, đỏ đá và đặc biệt là men xanh trổ đồng và loại gốm đất đen ở Biên Hòa xưa giờ đây đang có nguy cơ bị mai một, rất cần được tập hợp, nghiên cứu và lưu giữ. Làm cách nào để phục hồi, một khi những nghệ nhân am tường kỹ thuật chế tác cũng mất đi?

          (Theo Anh Vũ, https://thoidai.com/kham-pha-lang-gom-truyen-thong-bien-hoa-dong-nai)

(0,5 điểm) Xác định thể loại của văn bản trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần thuyết minh

Vai trò của sách đối với tuổi trẻ.

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Dẫn dắt: trong thời đại bùng nổ thông tin, sách vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần con người.

- Giới thiệu vấn đề: Sách có vai trò đặc biệt đối với tuổi trẻ – lứa tuổi của học tập, ước mơ và phát triển nhân cách.

2. Thân bài

* Giải thích khái niệm:

- Sách là kho tàng tri thức, là sản phẩm kết tinh trí tuệ và kinh nghiệm của nhân loại.

- Tuổi trẻ là giai đoạn quan trọng để hình thành tư duy, nhân cách và định hướng tương lai.

* Vai trò của sách đối với tuổi trẻ:

- Bổ sung tri thức:

+ Giúp mở rộng hiểu biết về khoa học, lịch sử, văn hóa, xã hội.

+ Là nền tảng cho việc học tập hiệu quả và sáng tạo.

- Bồi dưỡng tâm hồn, nhân cách:

+ Nuôi dưỡng tình cảm, lối sống nhân văn qua các tác phẩm văn học, truyện ngắn, tiểu thuyết,...

+ Hình thành suy nghĩ đúng đắn, tránh lệch lạc trong nhận thức.

- Khơi nguồn cảm hứng, nuôi dưỡng ước mơ:

+ Truyền động lực, định hướng nghề nghiệp và lí tưởng sống.

+ Gương sáng từ sách giúp người trẻ học hỏi, noi theo.

- Giải trí lành mạnh: giúp thư giãn tinh thần, cân bằng cảm xúc, thay vì lạm dụng mạng xã hội.

* Thực trạng đọc sách hiện nay:

- Nhiều bạn trẻ yêu thích và ham đọc sách.

- Tuy nhiên, một bộ phận còn lười đọc, thích “lướt” mạng, đọc nội dung ngắn, thiếu chiều sâu.

* Giải pháp khuyến khích tuổi trẻ đọc sách:

- Xây dựng thói quen đọc sách mỗi ngày.

- Nhà trường và gia đình cần tạo điều kiện tiếp cận sách chất lượng.

- Đẩy mạnh phong trào “văn hóa đọc” trong cộng đồng.

3. Kết bài

- Khẳng định: sách là người bạn đồng hành không thể thiếu của tuổi trẻ.

- Kêu gọi: mỗi người trẻ hãy trân trọng sách và biến việc đọc sách thành một phần không thể thiếu của cuộc sống.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích: chủ động là tự giác, tích cực thực hiện nhiệm vụ mà không chờ người khác nhắc nhở hay thúc ép.

- Ý nghĩa:

+ Giúp tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả công việc, học tập.

+ Tạo điều kiện để phát huy khả năng tư duy, sáng tạo.

+ Góp phần hình thành thái độ sống tích cực, tự lập và có trách nhiệm.

- Biểu hiện:

+ Tự tìm tài liệu học tập, chủ động ôn luyện trước kỳ thi.

+ Chủ động lập kế hoạch công việc, hoàn thành đúng hạn mà không ỷ lại.

- Phản đề: thiếu chủ động sẽ dễ trì trệ, lệ thuộc, kém hiệu quả.