Từ văn bản “Trên xuất sắc” (Phạm Sông Hồng), anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc tôn trọng và nuôi dưỡng trí tưởng tượng, ước mơ của trẻ nhỏ.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ của anh/chị về vai trò của cha mẹ trong việc thấu hiểu, tôn trọng và nuôi dưỡng thế giới tinh thần của con trẻ.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu ngắn gọn ngữ liệu: Truyện ngắn “Trên xuất sắc” kể về cuộc trò chuyện giản dị giữa người mẹ và con trai, từ đó gợi mở những suy ngẫm sâu sắc về tuổi thơ, trí tưởng tượng và tình yêu thương trong giáo dục con cái.

- Dẫn đến vấn đề nghị luận: Tác phẩm giúp ta nhận ra vai trò quan trọng của cha mẹ trong việc thấu hiểu, tôn trọng và nuôi dưỡng thế giới tinh thần của con trẻ.

* Thân bài:

1. Giải thích vấn đề

- Thế giới tinh thần của con trẻ là không gian của cảm xúc, trí tưởng tượng, những giấc mơ, và nhận thức hồn nhiên về cuộc sống.

- Thấu hiểu và tôn trọng con là biết lắng nghe, cảm nhận, đồng hành thay vì áp đặt; là giúp con được là chính mình, được phát triển tự nhiên theo hướng tích cực.

2. Bàn luận – phân tích

- Trong truyện, người mẹ suýt nữa đã phá “ngôi nhà” kỳ lạ mà con mình xếp nên, vì nó “không giống nhà thật”. Nhưng khoảnh khắc đứa bé nói “Nhà của con, có sân bay trên nóc đấy!” đã khiến chị sững người.

→ Người mẹ nhận ra ý nghĩa lớn lao của việc tôn trọng trí tưởng tượng của con — đó là cách con thể hiện cá tính và mơ ước.

- Hành trình hồi tưởng của người mẹ về tuổi thơ mình, về cha mẹ xưa, cho thấy: cha mẹ hiểu và tôn trọng con chính là đang âm thầm vun đắp nhân cách và tự do nội tâm cho con.

→ Khi cha mẹ yêu thương đúng cách, con cái mới có thể tự tin xây “ngôi nhà của riêng mình” – biểu tượng cho ước mơ và bản sắc cá nhân.

- Ngược lại, nếu người lớn luôn áp đặt khuôn mẫu, phủ nhận cách nghĩ và tưởng tượng của trẻ, họ sẽ vô tình làm “sụp đổ” những ngôi nhà sáng tạo ấy, khiến con khép mình, sợ hãi, hoặc đánh mất niềm tin vào bản thân.

3. Liên hệ – mở rộng

- Trong đời sống hôm nay, nhiều bậc phụ huynh vẫn quá chú trọng điểm số, thành tích, mà quên mất rằng điều quý giá nhất là tâm hồn và năng lực sáng tạo của con.

- Một đứa trẻ được cha mẹ thấu hiểu, tôn trọng và khích lệ sẽ trưởng thành trong sự tự tin, nhân ái và tự do — nền tảng cho mọi thành công sau này.

- Câu chuyện cũng nhắn nhủ: yêu thương không chỉ là chăm lo vật chất, mà là trao cho con quyền được khác biệt, được mơ ước, được thử và được sai.

* Kết bài:

- Khẳng định lại ý nghĩa vấn đề: Truyện “Trên xuất sắc” không chỉ nói về một “ngôi nhà xếp hình” mà còn là ẩn dụ cho “ngôi nhà tâm hồn” của mỗi con người.

- Khi cha mẹ biết lắng nghe, thấu hiểu và tôn trọng thế giới tinh thần của con, họ không chỉ giúp con “trên xuất sắc” trong học tập, mà còn giúp con xuất sắc trong cách làm người.

Bài văn tham khảo

Trong truyện ngắn “Trên xuất sắc” của Phạm Sông Hồng, câu chuyện tưởng chừng giản dị về người mẹ và đứa con nhỏ lại mở ra những suy ngẫm sâu sắc về tình yêu thương và cách giáo dục con cái. Khi đứa bé say sưa khoe “ngôi nhà” do mình xếp nên và khẳng định “nhà của con, có sân bay trên nóc đấy”, người mẹ đã sững người — không phải vì sự ngộ nghĩnh của đứa trẻ, mà vì chị chợt hiểu: con mình đang sống trong một thế giới tưởng tượng rất riêng, rất đẹp, và rất đáng được tôn trọng. Từ khoảnh khắc ấy, chị nhận ra ý nghĩa sâu xa của việc thấu hiểu, tôn trọng và nuôi dưỡng thế giới tinh thần của con trẻ.

Thế giới tinh thần của trẻ em là nơi ẩn chứa trí tưởng tượng, niềm tin và những giấc mơ đầu đời. Mỗi đứa trẻ đều có “ngôi nhà” riêng – biểu tượng cho cá tính và ước mơ của chúng. Nhưng trong quá trình nuôi dạy, nhiều bậc cha mẹ thường vô tình phá vỡ “ngôi nhà ấy” bằng những khuôn mẫu, những cái “đúng” của người lớn. Trong truyện, người mẹ suýt nữa đã sửa lại ngôi nhà của con vì nó “không giống thật”. Nếu chị làm vậy, có lẽ niềm vui sáng tạo của con trai đã bị dập tắt. Thật may, chị đã kịp nhận ra sai lầm và hiểu rằng: con đã “trên xuất sắc” không phải vì học giỏi, mà vì con biết xây “ngôi nhà đúng là nhà của con”. Đó là sự sáng tạo, là bản lĩnh dám mơ, dám nghĩ theo cách riêng.

Người mẹ trong truyện cũng nhìn lại chính mình, nhớ về tuổi thơ và sự bao dung của cha mẹ. Nhờ được thấu hiểu, được tự do lựa chọn con đường riêng, chị mới có thể trưởng thành, trở về với nghiệp viết văn mà cha từng mơ ước. Chính sự tin tưởng và tôn trọng âm thầm của cha mẹ đã giúp chị lớn lên là chính mình. Bởi vậy, chị càng hiểu sâu sắc rằng: khi cha mẹ biết lắng nghe và yêu thương con đúng cách, họ không chỉ nuôi dưỡng thể xác mà còn nuôi dưỡng tâm hồn – điều làm nên nhân cách và tự do của con người.

Ngày nay, nhiều người làm cha làm mẹ vẫn xem thành tích học tập là thước đo duy nhất của sự thành công. Nhưng nếu chỉ chạy theo “xuất sắc” trên điểm số, mà quên bồi đắp tâm hồn, con trẻ sẽ dễ đánh mất chính mình. Tình yêu thương thực sự không phải là kiểm soát, mà là đồng hành; không phải là áp đặt, mà là giúp con tự tìm ra con đường của mình.

Truyện “Trên xuất sắc” vì thế là một bài học nhẹ nhàng mà sâu sắc. Khi người mẹ cuối cùng hiểu rằng “con đã làm được một việc trên xuất sắc vì con đã xây ngôi nhà đúng là nhà của con”, đó cũng là lúc chị học được cách yêu thương con đúng nghĩa. Thấu hiểu, tôn trọng và nuôi dưỡng thế giới tinh thần của trẻ không chỉ giúp con trưởng thành, mà còn khiến cha mẹ trở nên “xuất sắc hơn” trong chính hành trình làm người.

Truyện ngắn trên sử dụng người kể chuyện ở ngôi thứ nhất.