NẮNG MỚI

                                                                                  - Lưu Trọng Lư -

Tặng hương hồn thầy me (1)

 

Mỗi lần nắng mới hắt bên song,

Xao xác, gà trưa gáy não nùng,

Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng,

Chập chờn sống lại những ngày không.

 

Tôi nhớ me tôi, thuở thiếu thời(2)

Lúc người còn sống, tôi lên mười;

Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội(3),

Áo đỏ người đưa trước giậu(4) phơi.

                                   

Hình dáng me tôi chửa(5) xoá mờ

Hãy còn mường tượng lúc vào ra:

Nét cười đen nhánh sau tay áo

Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.

(Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh – Hoài Chân

NXB Văn học, 2000, tr. 288)

 (1) Thầy me( từ cũ): bố me (dùng để xưng gọi trong một số gia đình, thường là ở thành phố)

 (2) Thiếu thời: thuở nhỏ, ở tuổi thiếu niên

 (3) Nội: cánh đồng

 (4) Giậu: hàng cây nhỏ và rậm để ngăn sân, vườn( ý trong bài)

 (5) Chửa: chưa

          Lưu Trọng Lư (1912 – 1991) là một nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, quê làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình quan lại xuất thân nho học. Ông học đến năm thứ ba tại trường Quốc học Huế thì ra Hà Nội làm văn, làm báo để kiếm sống. Ông là một trong những nhà thơ khởi xướng Phong trào Thơ mới và rất tích cực diễn thuyết bênh vực “Thơ mới”. Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia Văn hoá cứu quốc ở Huế. Trong kháng chiến chống Pháp, ông hoạt động tuyên truyền, văn nghệ ở Bình Trị Thiên và Liên khu IV. Sau năm 1954, ông tiếp tục hoạt động văn học, nghệ thuật: hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1957, đã từng làm Tổng thư ký Hội nghệ sỹ sân khấu Việt Nam. Ông mất tại Hà Nội. Con trai thứ chín của ông, Lưu Trọng Ninh…

Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề

0.5

b. Xác định đúng yêu cầu của đề.

Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Nắng mới

0.5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

HS có thể viết bài nhiều cách trên cơ sở kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm; đảm bảo các yêu cầu sau:

2.0

* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm, giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

* Giá trị về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm:

- Về nội dung:

+ Hình ảnh nắng mới khơi gợi kí ức:

++ Hình ảnh làng quê thân thuộc

++ Không gian làng quê vắng lặng

=> khơi gợi nỗi buồn khôn nguôi trong lòng nhân vật trữ tình để rồi hình ảnh trong quá khứ dần hiện lên

+ Kí ức về người mẹ:

++ Hình ảnh mẹ gắn liền với quê hương

++ Hình ảnh mẹ hiện lên trong tâm tưởng nhà thơ với đầy đủ nét duyên dáng, hiền từ, luôn chăm lo cho con cái

=> Thể hiện nỗi nhớ thương và tình cảm dành cho mẹ

- Về nghệ thuật, Nắng mới là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho hình thức Thơ mới, sử dụng thể thơ bảy chữ; từ ngữ giản dị, gần gũi, giàu sức gợi hình,gợi cảm mang màu sắc Bắc Bộ; giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết; sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ,...

- Nêu được thông điệp rút ra từ bài thơ: Bài thơ là nỗi nhớ của nhân vật trữ tình đối với người mẹ của mình; thể hiện giá trị đạo đức truyền thống uống nước nhớ nguồn, hiếu thuận của người Việt Nam.

* Hướng dẫn chấm:

- Trình bày đầy đủ, sâu sắc: 2.0 điểm.

- Trình bày chưa đầy đủ hoặc chưa sâu: 1.0 điểm – 1.75 điểm.

- Trình bày chung chung, sơ sài: 0.25 điểm – 0.75 điểm.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

* Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.

0.5

e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Hướng dẫn chấm:Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nội dung phân tích, đánh giá; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc.

- Học sinh đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0.5 điểm.

- Học sinh đáp ứng được 1 yêu cầu: 0.25 điểm.

0.5