I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

LỤC BÁT YÊU THƯƠNG

Cho con về lại ngày xưa

Tìm hình dáng mẹ nắng mưa bốn mùa

Vai gầy gánh buổi chợ trưa

Áo nâu ướt đẫm chẳng chừa chỗ khô.

Ngoài đồng con diếc, con rô

Bóng cha đổ xuống những bờ mương xanh

Bao nhiêu hoa trái ngọt lành

Cơm cha, áo mẹ kết thành đời con.

Nửa đời chưa đủ vuông tròn

Mẹ ơi! Má thắm môi son phai màu

Vệt thời gian thẳm hằn sâu

Mẹ ơi! con sợ bể dâu cuộc đời.

Ngoài kia rộng lớn biển khơi

Chẳng bằng cha mẹ... đất trời yêu thương.

       (Dạ Quỳnh)

Xác định thể thơ của bài thơ trên.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

* Mở đoạn: Giới thiệu bài thơ và cảm xúc chung: Bài thơ thể hiện tình yêu, lòng biết ơn sâu sắc của người con đối với công lao, tình thương bao la của cha mẹ.

* Thân đoạn:

- Nội dung:

+ Gợi nhớ hình ảnh mẹ tần tảo, cha cần cù – biểu tượng cho sự hi sinh, vất vả vì con (“Vai gầy gánh buổi chợ trưa”, “Bóng cha đổ xuống những bờ mương xanh”).

+ Người con xúc động khi nhận ra thời gian trôi, cha mẹ già yếu, mái tóc pha sương (“Má thắm môi son phai màu, vệt thời gian thẳm hằn sâu”).

+ So sánh tình cha mẹ với “biển khơi”, “đất trời yêu thương” → nhấn mạnh tình yêu cha mẹ bao la, vô bờ bến.

- Nghệ thuật: Thể thơ lục bát ngọt ngào, hình ảnh gần gũi, biện pháp so sánh và ẩn dụ làm nổi bật tình cảm gia đình thiêng liêng.

* Kết đoạn: Khẳng định tình cảm biết ơn, trân trọng công lao sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ; bày tỏ ước muốn được trở về tuổi thơ bình yên bên cha mẹ hiền yêu dấu.

Có sự sáng tạo trong cách viết

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định được câu chuyện được kể

Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ.

c. Triển khai câu chuyện

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát trải nghiệm mà em muốn kể (ví dụ: một chuyến đi, một lần giúp đỡ người khác, một lần thất bại hay thành công...).

- Nêu cảm xúc chung: đó là trải nghiệm mang lại cho em bài học sâu sắc, đáng nhớ.

* Thân bài:

- Hoàn cảnh diễn ra:

+ Thời gian, địa điểm, nhân vật liên quan.

+ Nguyên nhân, lý do dẫn đến trải nghiệm.

- Diễn biến câu chuyện:

+ Kể lại sự việc theo trình tự (mở đầu – diễn biến – cao trào – kết thúc).

+ Nêu rõ những hành động, lời nói, cảm xúc của em trong từng tình huống.

+ Chi tiết thể hiện ý nghĩa của trải nghiệm (em nhận ra điều gì, thay đổi như thế nào).

- Kết quả, bài học:

+ Sự việc kết thúc ra sao.

+ Em rút ra được bài học gì cho bản thân (về tình cảm, nghị lực, lòng nhân ái, sự trưởng thành…).

* Kết bài:

- Khẳng định lại ý nghĩa của trải nghiệm đó đối với cuộc sống và sự trưởng thành của em.

- Bày tỏ mong muốn sẽ có thêm nhiều trải nghiệm quý giá như thế trong tương lai.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.