THÚC SINH TỪ BIỆT THUÝA KIỀU

(Nguyễn Du)

“…Người lên ngựa, kẻ chia bào⁽¹⁾

Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san⁽²⁾

Dặm hồng bụi cuốn chinh an⁽³⁾

Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh

Người về chiếc bóng năm canh

Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi

Vầng trăng ai xẻ làm đôi

Nửa in gối chiếc⁽⁴⁾, nửa soi dặm trường⁽⁵⁾…”

                            (Trích “Truyện Kiều”, Nguyễn Du,  NXB Giáo dục Việt Nam)

*Chú thích:

(1) chia bào: rời vạt áo; 

(2) màu quan san: màu đỏ, ngụ ý chỉ sự xa xôi cách trở; 

(3) chinh an: việc đi đường xa;

(4) gối chiếc: gối đơn – ngụ ý chỉ sự cô đơn; 

(5) dặm trường: đường xa 

Xác định thể thơ của đoạn trích trên? 

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về ngôi kể để xác định 

Lời giải chi tiết

Đoạn trích trên được kể theo ngôi: ngôi thứ ba

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để xác định các hình ảnh được sử dụng để miêu tả thiên nhiên 

Lời giải chi tiết

Những hình ảnh thiên nhiên được miêu tả trong đoạn trích: rừng phong, dặm hồng bụi cuốn, ngàn dâu, vầng trăng.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ để xác định và nêu hiệu quả 

Lời giải chi tiết

Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ:

Phép đối: Người lên ngựa >< kẻ chia bào.

- Hiệu quả nghệ thuật:

+ Tăng tính gợi hình, gợi cảm.

+ Diễn tả cảnh chia li cách trở, nhấn mạnh nỗi buồn thương, lưu luyến, bịn rịn của kẻ ở và người đi.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung các câu thơ kết hợp những lí giải cá nhân 

Lời giải chi tiết

Nội dung hai câu thơ: Mượn hình ảnh thiên nhiên vầng trăng xẻ đôi để diễn tả sự chia cắt giữa Thúc Sinh và Thúy Kiều cũng như tâm trạng cô đơn, trống vắng của Thúy Kiều khi không có Thúc Sinh bên cạnh, đồng thời đó cũng là dự cảm về một cuộc chia tay vĩnh viễn.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản kết hợp liên hệ để nhận xét về tấm lòng nhân đạo của tác giả

Lời giải chi tiết

- Bộc lộ tư tưởng nhân văn sâu sắc, đứng về phía con người để bênh vực quyền được yêu và hạnh phúc.

- Quan niệm tiến bộ, vượt thời đại của Nguyễn Du: đó là sự chủ động, táo bạo trong tình yêu.