ĐÀ LẠT TRĂNG MỜ

(Hàn Mặc Tử)

Đây phút thiêng liêng đã khởi đầu: Trời mơ trong cảnh thực huyền mơ! Trăng sao đắm đuổi trong sương nhạt, Như đón từ xa một ý thơ.   Ai hãy làm thinh chớ nói nhiều, Để nghe dưới đây nước hồ reo; Để nghe tơ liễu run trong gió, Và để xem trời giải nghĩa yêu...   Hàng thông lấp loáng đứng trong im, Cành là in như đã lặng chìm. Hư thực làm sao phân biệt được! Sông Ngân Hà nổi giữa màn đêm.   Cả trời say nhuộm một màu trăng, Và cả lòng tôi chẳng nói rằng. Không một tiếng gì nghe động chạm, Dẫu là tiếng vỡ của sao băng...

(Đà Lạt trăng mờ, Hàn Mặc Tử,

trích Phần 1: Hương thơm - Đau thương (NXB Văn Học 1936, 7)

Xác định chủ thể trữ tình trong bài thơ.

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản và chỉ ra những hình ảnh thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên

Lời giải chi tiết

Những hình ảnh thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên:

+ "Trăng sao đắm đuối trong sương nhạt"

+ "Nước hồ reo", "tơ liễu run trong gió" 

+ "Hàng thông lấp loáng", "Sông Ngân Hà nổi giữa màn đêm" 

+ "Cả trời say nhuộm một màu trăng" 

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về biện pháp tu từ so sánh và nhân hóa 

Lời giải chi tiết

 - Nhân hóa: "Hàng thông... đứng trong im", "cành lá... lặng chìm"

Tác dụng: 

+ Làm cho diễn đạt sinh động, hấp dẫn, các sự vật có hồn, gần gũi với con người 

+ Biến cây cối thành sinh thể có tâm trạng, nhấn mạnh không gian tĩnh lặng, thiêng liêng.

- So sánh: "Cành lá in như đã lặng chìm" 

+ Gợi sự mơ hồ giữa thực và ảo, làm nổi bật vẻ đẹp huyền bí của đêm trăng.

+  Khắc họa bức tranh thiên nhiên vừa chân thực vừa siêu thự

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về yếu tố siêu thực để chỉ ra và phân tích ý nghĩa trong đoạn thơ 

Lời giải chi tiết

Yếu tố siêu thực và ý nghĩa:

+ "Cả trời say nhuộm một màu trăng" → Màu trăng không chỉ là ánh sáng mà như chất lỏng "nhuộm" cả vũ trụ, tạo cảm giác thế giới bị biến đổi trong cơn say.

+ "Dẫu là tiếng vỡ của sao băng" → Âm thanh không tồn tại trong thực tế (sao băng không gây tiếng động), nhưng được cảm nhận bằng linh tính.

→ Ý nghĩa: Thể hiện trạng thái thăng hoa của thi sĩ, nơi ranh giới giữa thực và mộng bị xóa nhòa. Đó là khoảnh khắc giao thoa giữa con người và vũ trụ, giữa tình yêu và cái vô biên.